Από τα μονόξυλα μέχρι τα ιστιοφόρα πλοία, ο άνθρωπος ήθελε να δαμάσει τη θάλασσα. Η επιθυμία του για πλεύση αποτυπώνεται σε μια έκθεση, που μέσα από τη γοητευτική αφήγηση η οποία προέρχεται από μουσειακά ομοιώματα πλοίων, παρουσιάζει όχι μόνο τα ναυτικά ταξίδια, αλλά και την εξέλιξη της ιστορίας, τη διακίνηση των ιδεών και την ανάπτυξη της τεχνολογίας. Τα χειροποίητα ξύλινα ομοιώματα στην έκθεση «Πλεύσις» στο μουσείο Ηρακλειδών, παρουσιάζουν ολοζώντανη τη ναυπηγική και τη ναυσιπλοΐα των Ελλήνων από την προϊστορική αρχαιότητα μέχρι σήμερα και προσφέρουν τη δυνατότητα βαθύτερης κατανόησης της ναυπηγικής εξέλιξης των Ελλήνων, αλλά και των λαών της Μεσογείου.
Έχουν περάσει 40 χρόνια από τότε που ο Δημήτρης Μάρας, ένας μηχανολόγος μηχανικός που δεν κατάφερε να γίνει καπετάνιος, άρχισε να μελετά την ελληνική παραδοσιακή ναυπηγική. Η αγάπη του για τη θάλασσα και την ελληνική ναυτική παράδοση, τον οδήγησαν στο να ασχοληθεί συστηματικά με την έρευνα και τη μελέτη της ελληνικής παραδοσιακής ναυπηγικής, επισκεπτόμενος ναυτικά μουσεία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, βιβλιοθήκες και ναυπηγικά κέντρα. Οπλισμένος με υπομονή, ο επιδέξιος αυτός χειροτέχνης άρχισε να κατασκευάζει ομοιώματα ιστορικών ξύλινων ιστιοφόρων σκαφών υπό κλίμακα, που δεν πλέουν σήμερα στη μεσόγειο. Αρκετά από αυτά, δεν υπάρχουν σήμερα, είναι μοναδικά.
«Ξεκίνησα από είκοσι χρονών και ήθελα να ασχολούμαι με κατασκευές» μας εξηγεί ο Δημήτρης Μάρας στην ξενάγηση που μας έκανε στην έκθεση «Πλεύσις» στο Μουσείο Ηρακλειδών. «Σαν παιδί μου άρεσε πολύ η θάλασσα και ασχολήθηκα με τον μοντελισμό. Αγόραζα τα γνωστά κιτ που υπήρχαν. Κάποια στιγμή αποφάσισα να κάνω ελληνικά πλοία, αλλά για ελληνικά δεν υπήρχε καμία πληροφορία. Έτσι άρχισα να επισκέπτομαι καρνάγια και κάποια στιγμή ένας καραβομαραγκός στη Σκιάθο μου έδωσε ένα σχέδιο και ξεκίνησα. Έτσι έφτιαξα το πρώτο μου μοντέλο, ένα τρεχαντήρι. Από εκεί και πέρα άρχισα να μαθαίνω τη ναυπηγική».
«Όλα τα πλοία είναι κατασκευασμένα με παραδοσιακό τρόπο. Άρχισα να αποκτώ εμπειρία, αγόρασα μηχανήματα για να κόβω τα ξύλα και διάφορα άλλα υλικά για την κατασκευή. Το ξύλο που χρησιμοποιώ είναι πεύκο, το υλικό που χρησιμοποιούσαν και στα αυθεντικά πλοία. Είναι δύσκολο υλικό, αλλά έψαξα όλη την Ελλάδα να βρω κατάλληλο ξύλο. Έφτιαξα μερικά κομμάτια και μετά οι πληροφορίες εξαντλήθηκαν. Οι Έλληνες καραβομαραγκοί δε χρησιμοποιούσαν σχέδια, ήταν εμπειρικοί. Όταν ένας Έλληνας καραβομαραγκός έφτιαχνε ένα αριστούργημα, χανόταν στην πορεία γιατί δεν έμενε καμία πληροφορία. Τότε άρχισαν τα δύσκολα. Άρχισα να βρίσκω σχέδια στο εξωτερικό, από την Ιταλία κυρίως, που έφτιαχναν πλοία ελληνικά. Οι Έλληνες αντέγραφαν τα ιταλικά σχέδια και τα προσάρμοζαν στις ελληνικές συνθήκες, έτσι στην Ιταλία υπήρχαν σχέδια. Άλλες πληροφορίες τις άντλησα από πίνακες ζωγράφων, έτσι προχώρησα. Μέχρι στιγμής έχω φτιάξει 150 κομμάτια από την προϊστορική εποχή μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα».
Η έκθεση αναπτύσσεται σε δυο ορόφους και περιλαμβάνει τα πιο αντιπροσωπευτικά πλεούμενα της ελληνικής παράδοσης, με λεπτομερή αναφορά στην ιστορική και πολιτική συγκυρία της εποχής τους.
—
Κεντρική Φωτογραφία: ©Φ. Τουμπουλίδου
—
Ιnfo: «Πλεύσις» | Μουσείο Ηρακλειδών – Νέο Κτίριο | 1 Οκτωβρίου 2016 – 28 Μαΐου 2017 | Δευτέρα- Τετάρτη & Παρασκευή – Κυριακή 10:00-18:00, Πέμπτη 10:00-20:00 | Είσοδος: 6€
—
Σχετικά άρθρα: «Πλεύσις»: Το χριστουγεννιάτικο καράβι