Ο Κωνσταντίνος Οικονομίδης είναι Σουηδός αρχιτέκτονας και ιδρυτής του Konstantin Arkitekter. Το έργο του γεφυρώνει την τέχνη, την αρχιτεκτονική και την επιστημονική έρευνα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα ακραία κλίματα.
Η περιοχή γύρω από το Sarfannguit (κεντροδυτικά της Γροιλανδίας) ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 2018 και το 2019 και η ίδια ανέθεσε στον Κωνσταντίνο Οικονομίδη το μόνιμο έργο με σκοπό να θυμίζει μεταφυσικό καταφύγιο και να γιορτάσει τη σύνδεση της κοινότητας των Ινουίτ με το τοπικό τοπίο. Έτσι, περίπου μία ώρα προς τον Βορρά, ψηλά σε ένα λόφο πάνω από το χωριό, ο αρχιτέκτονας δημιούργησε το “Qaammat Pavilion“, δύο καμπύλους τοίχους από γυάλινο τούβλο, ένα εντυπωσιακό είδος καταφυγίου come-cairn ή μόνιμου “pavilion” όπως το αποκαλεί.
Ο Κωνσταντίνος Οικονομίδης εγκαταστάθηκε στη Γροιλανδία το 2017, με έδρα την πρωτεύουσα Νuuk πριν από τη μετακόμιση του στο Sisimiut (με πληθυσμό 5.600 κατοίκους), τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Γοητευμένος από τις παραδόσεις της κατασκευής των σπιτιών και το ακραίο κλίμα, θεώρησε τη Γροιλανδία ως ένα εύφορο έδαφος:
«Μου ζητήθηκε να φτιάξω ένα μικρό σπίτι για το Φεστιβάλ Πολιτισμού Nuuk Nordisk και δεν ήθελα απλά να φτιάξω ένα όμορφο σπίτι, στο οποίο απλά να μπαίνετε και να βγαίνετε έξω. Προσπάθησα να ξεπεράσω το προφανές», αναφέρει σε συνέντευξή του. «Εκείνη την εποχή, έφτιαχνα ένα παραδοσιακό καγιάκ σε στιλ Γροιλανδίας, όπου στην πραγματικότητα δένεις τα πράγματα με σχοινιά. Έτσι, αυτό το έργο είναι ως επί το πλείστον δεμένο, με τον ίδιο τρόπο», συνεχίζει σχετικά.
Τα γυάλινα τεμάχια παρήχθησαν από την WonderGlass και την έρευνα διεξήγαγε ο Κωνσταντίνος Οικονομίδης σε συνεργασία με τη Φαίδρα Οικονομοπούλου και την Τελέσιλλα Μπριστογιάννη, από το Πανεπιστήμιο TU Delft, διδακτορικοί ερευνητές στο TU Delft με έμφαση στις δομικές εφαρμογές του χυτοσίδηρου. Το εργαστήριο κατέληξε σε δοκιμές για τη συναρμολόγηση γυάλινων μπλοκ WonderGlass και κόλλας Dow.
«Η Unesco ήθελε το έργο να είναι σταθερό και μόνιμο: Ο προϋπολογισμός ήταν πολύ χαμηλός, αλλά είναι τόσο όμορφα εκεί, που ήθελα να επιστήσω την προσοχή στο χωριό», όπως αναφέρει ο Κωνσταντίνος Οικονομίδης.
Μέσω του έργου αυτού ο αρχιτέκτονας ήθελε να βεβαιωθεί ότι το έργο του αντανακλούσε τις ζωές, τις ιδέες και τις παραδόσεις των κατοίκων του Sarfannguit. Με εκτενή έρευνα και συνεχές ενδιαφέρον μίλησε με τους κατοίκους για τη σχέση τους με τη φύση, τι σήμαινε για εκείνους.
Οι όγκοι είναι υπερμεγέθεις λόγω των βουνών και η μυθολογία του τόπου έφερε τεράστιου ενδιαφέροντος αποτελέσματα. Η έννοια της ευθραυστότητας είναι αυτή που τον οδήγησε να χρησιμοποιήσει το γυαλί. Το γυαλί είναι ένα υλικό που εμπεριέχει αντανακλάσεις στο φως και μοιάζει με πάγο. Άρα μιλάμε για μια καθαρή αρχιτεκτονική που εντάσσεται στον φυσικό χώρο.
Η εμπειρία του να βρίσκεσαι έξω ή μέσα στο pavilion εναλλάσσεται ανάλογα με την ημέρα, τη νύχτα, την εποχή. Οι κυματιστοί τοίχοι του pavilion αποτελούνται από πέντε τόνους αδιαφανών γυάλινων τούβλων που συνδέονται με μεταλλικούς πόλους, βυθισμένους σε βράχους, μια μέθοδο δανεισμένη από τις τοπικές παραδόσεις κατασκευής σπιτιών. Οι δύο τοίχοι έχουν δύο στενά ανοίγματα, επιτρέποντας ένα είδος οικειότητας και έκθεσης ταυτόχρονα. Ο σχεδιασμός αντλεί έμπνευση από το φεγγάρι και το αρκτικό φως σε συνδυασμό με τις αντανακλάσεις του χιονιού.
Με έναν πληθυσμό 100 ατόμων, το Sarfannguit είναι, από την άποψη της Γροιλανδίας, μεγάλο και ακμάζων. Πολλά από τα μικρότερα χωριά της χώρας βρίσκονται εγκαταλελειμμένα και ερειπωμένα. Η εκβιομηχάνιση της αλιείας και η πολιτική της δανικής κυβέρνησης για τη μετεγκατάσταση χωρικών σε μεγαλύτερες πόλεις, ιδίως στην πρωτεύουσα Nuuk, έχουν αφήσει τη Γροιλανδία γεμάτη με χωριά φαντάσματα. Πράγματι, το Sarfannguit είναι το μόνο ενεργό χωριό που έχει απομείνει στη νέα περιοχή πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Ο Κωνσταντίνος Οικονομίδης φαντάζεται το pavilion του ως σύνδεση μεταξύ του παρελθόντος και του παρόντος. Προορίζεται επίσης να είναι ένας οδηγός ή φάρος σε ένα προγραμματισμένο μονοπάτι πεζοπορίας μεταξύ Sarfannguit και Nipisat, μια επέκταση στο υπάρχον μονοπάτι του Αρκτικού Κύκλου και ένας άλλος τρόπος να τραβήξει την προσοχή αλλά και περισσότερους επισκέπτες, στο χωριό.
Το έργο του Κωνσταντίνου Οικονομίδη πρόκειται για ένα ευφυές αριστούργημα που εναρμονίζεται απόλυτα με το φυσικό περιβάλλον. Πρόκειται για μια μορφή environmental and sustainable art & architecture με πολλά παρακλάδια που εξισορροπούν τη σχέση κτιρίου με τοπίο.
Ο αρχιτέκτονας δημιούργησε ένα γυάλινο ποιητικό κι αισθητικό αντικείμενο ως συμβολική χειρονομία αναγνωρίζοντας τον φυσικό χώρο και την πλούσια ιστορία του τόπου.
Λίγα λόγια για τον Κωνσταντίνο Οικονομίδη
Ο Κωνσταντίνος Οικονομίδης είναι Σουηδός αρχιτέκτονας και ιδρυτής του Konstantin Arkitekter. Αποφοίτησε από το Royal Danish Academy of Fine Arts, School of Architecture, στη Copenhagen το 2014, και σπούδασε στο Department of Architecture of the College of Built Environment στο University of Washington το 2012. Το έργο του γεφυρώνει τα εδάφη της τέχνης, της αρχιτεκτονικής και της επιστημονικής έρευνας με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ακραία κλίματα.
Έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο στην ανάπτυξη πρωτότυπων κατοικιών που αποσκοπούν στην πρόληψη της μετάδοσης ασθενειών που μεταδίδονται με ελονοσία σε τροπικές περιοχές Sub Saharan Africa. Ο Κωνσταντίνος ερευνά και καταγράφει απομακρυσμένα τοπία στη Γροιλανδία, εξερευνώντας το θέμα του «σπιτιού».
