Τα βότανα είχαν ισχυρή αξία για τους αρχαίους Έλληνες και Ρωμαίους. Όχι μόνο χρησιμοποιήθηκαν για να ανακουφίσουν από τις ασθένειες και να ενισχύσουν τη γεύση και τη συντήρηση στα τρόφιμα, όπως και σήμερα, αλλά αποτέλεσαν πηγές δύναμης σε πολλούς τομείς στην καθημερινότητα.
Συνδέονταν στενά με την τελετουργία, τη μαγεία και ιδιαίτερα τη θρησκεία, που όλα τα παραπάνω διαμόρφωναν τη ζωή των Ελλήνων και των Ρωμαίων, όπως η επιστήμη και η μηχανική διαμορφώνουν τη δική μας ζωή σήμερα.
Οι θρησκείες αυτών των δύο αρχαίων μεσογειακών πολιτισμών εκφράζονται στους ελληνικούς μύθους και στα ρωμαϊκά τελετουργικά. Τα ομηρικά ποιήματα προσφέρουν τις πρώτες σαφείς εικόνες των κλασικών θεών και λαμπρών θεοτήτων που κατανοήθηκαν από όλους τους Έλληνες. Αυτοί οι θεοί θεωρούνταν αθάνατοι αλλά με ανθρώπινη μορφή.
Προικισμένοι με ανθρώπινα συναισθήματα και πάθη, κυβέρνησαν τον κόσμο της φύσης και των ανθρώπων. Ισχυροί, έξυπνοι και σοφοί, οι θεοί περιγράφονταν συχνά ως μυρωδάτοι, επηρεασμένοι από τις μυρωδιές των βοτάνων και των λουλουδιών καθώς κινούνταν σε αρωματικές αίθουσες και ανθισμένα λιβάδια.
Ο Δίας, ο θεός του ουρανού, έλεγχε τους φιλονικείς Ολυμπιονίκες με τους κεραυνούς του, ενώ άλλοι θεοί κυβερνούσαν τον κόσμο των φυτών και των ζώων. Ο Απόλλωνας, ο θεός του φωτός και της αλήθειας που σκότωσε αλλά και θεράπευσε, δίδαξε πρώτα στους ανθρώπους την τέχνη της θεραπείας μέσω του γιου του Ασκληπιού, του θεού της ιατρικής, η οποία ένα μεγάλο μέρος ήταν βασισμένη στα αρωματικά φυτά.
Η Άρτεμις ήταν η θεά όλων των άγριων πραγμάτων και η Εστία η θεά του σπιτιού και της εστίας. Ο Έλληνας περιηγητής και γεωγράφος Παυσανίας σχολιάζει τον δεύτερο αιώνα μ.Χ. ότι μια ορδή από θηρία, πουλιά και φυτά προσφέρονταν ετησίως στην Άρτεμις.
Το τριαντάφυλλο της θεάς Αφροδίτης λέγεται ότι ξεπήδησε από το αίμα του αγαπημένου της Άδωνι. Επίσης ιερή για την Αφροδίτη ήταν η μυρτιά, μοιρασμένη με τον εφευρετικό Ερμή.
Ο Ησίοδος αναφέρει λεπτομερώς την ανταλλαγή μεταξύ του Προμηθέα και του Δία, κατά την οποία ο Προμηθέας κλέβει τη «μακρινή λάμψη της φωτιάς» με ένα κοτσάνι μάραθου και έτσι δίνει φωτιά στους ανθρώπους. Σήμερα, σε περιοχές της αγροτικής Ελλάδας, το κάρβουνο εξακολουθεί να μεταφέρεται σε γιγαντιαίους μίσχους μάραθου.
Η Δήμητρα και ο Διόνυσος ήταν οι δύο αναγεννητικοί θεοί της γης και του κάτω κόσμου που συνδέονταν στενότερα με τον κύκλο ανάπτυξης των φυτών που συντηρούσε την ανθρώπινη ζωή. Στους ομηρικούς ύμνους, η Δήμητρα είναι η θλιβερή θεά που δίνει πλούσιες σοδειές και στη συνέχεια κάθε χειμώνας κάνει τη γη άγονη.
Διάσημος, ο μύθος της Δήμητρας εκφράζει τον κύκλο της φύσης ως την απώλεια της κόρης της θεάς Περσεφόνης. Όταν ο Άδης απήγαγε την Περσεφόνη καθώς «μάζευε λουλούδια — τριαντάφυλλα και κρόκους στο λιβάδι, κρίνα, και υάκινθους». Με την ιστορία του μύθου να τελειώνει με τον συμβιβασμό που διέταξε ο Δίας: η Περσεφόνη θα περνούσε το ένα τρίτο κάθε έτους με τον Άδη στον υπόκοσμο και τον υπόλοιπο χρόνο με τη μητέρα της και τους άλλους θεούς και τα Ελευσίνια μυστήρια προς τιμήν της, και το κριθάρι με δυόσμο μετά από εννέα μέρες νηστείας.
Τα σύμβολα της αγάπης, η μυρτιά και το τριαντάφυλλο ήταν ιερά για τη θεά Αφροδίτη και από την εποχή του Ομήρου εμφανίζονται συχνά στην ελληνική λογοτεχνία.
Ο Διόνυσος, όπως και η θεά Δήμητρα, προσωποποίησε τη γονιμότητα. Θεός μετανάστης από τη Θράκη στις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ., ήταν κατά το μύθο παιδί του Δία από τη Θηβαία πριγκίπισσα Σεμέλη. Τις περισσότερες φορές εκπροσωπείται στεφανωμένο με αμπελόφυλλα και κρατώντας ψηλά τσαμπιά σταφυλιού, ως ο θριαμβευτής θεός του αμπελιού, που εμπνέει τους πρώτους οπαδούς του σε ένα χορό, που σφυροκοπούν τα μπαστούνια και τους πυρσούς και καταβροχθίζουν άγρια ζώα.
Μέσα από όλους αυτούς τους ελληνικούς μύθους υπάρχει σημαντική πηγή γνώσης, τους οποίους χρησιμοποίησαν οι αρχαίοι ποιητές ως μεταφορά για ηθικά μαθήματα αλλά και τη σπουδαιότητα της συμμετοχής των φυτών και των βοτάνων.
