Βλέπω τις προάλλες μετά από χρόνια ένα ολόκληρο επεισόδιο “ΜasterChef”. Στην αρχή, οι παίκτες της ομάδας, που είχε χάσει σε προηγούμενη δοκιμασία, ψηφίζουν τους υποψήφιους για αποχώρηση. Κάποιος ανάμεσά τους είναι ήδη υποψήφιος, κάποιος άλλος έχει πάρει ασυλία και δεν μπορεί να ψηφιστεί. Αντιλαμβάνομαι ότι αυτός που πήρε την ασυλία την έδωσε ο ίδιος στον εαυτό του, εκμεταλλευόμενος σχετικό προνόμιο που είχε, επειδή τον εξέλεξαν από την άλλη ομάδα ή κάτι τέτοιο. Οι παίκτες αλληλοψηφίζονται, δίνοντας ο ένας τον άλλο, και φτάνουμε στους τρεις που θα δοκιμαστούν. Οι τρεις τους πρέπει να μαγειρέψουν μέσα σε δύο ώρες ένα αλμυρό πιάτο κι ένα γλυκό πιάτο, που τους δείχνουν δυο γκεστ δίδυμοι σεφ: ένας δίδυμος το αλμυρό – ένας δίδυμος το γλυκό. Επί δύο ώρες οι υποψήφιοι δείχνουν πραγματικά να υποφέρουν και να βασανίζονται, ιδρώνουν, τρέχουν, ένας τους κουτσαίνει για ανεξήγητο λόγο, πάνω σε έναν εξώστη οι υπόλοιποι ασφαλείς παίκτες οχλαγωγούν, φωνάζοντάς τους διαρκώς οδηγίες.
Η δοκιμασία και το μαρτύριο τελειώνει. Τα πιάτα τα δοκιμάζουν και τα βαθμολογούν οι δύο γκεστ δίδυμοι σεφ και οι τρεις μόνιμοι κριτές σεφ, που δεν είναι τρίδυμοι, δεν είναι καν αδέλφια μεταξύ τους. Ένας παίκτης θα αποχωρήσει, οι άλλοι δύο επιστρέφουν πίσω στους μπόλικους εναπομείναντες συμπαίκτες τους και μετά στα δωμάτιά τους, όπου θα συνεχίσουν να ζουν μαζί. Στην πορεία της εκπομπής, που υποθέτω θα κρατήσει για λίγους μήνες, θα συνεχίσουν να δοκιμάζονται και να αποκλείονται, μέχρι την ανάδειξη του τελικού νικητή.
Κανείς εκ των παικτών ή των σεφ δεν φοράει μάσκα, επειδή έχουν κάνει όλοι τεστ. Η παραγωγή όμως φροντίζει να μας δείξει κάποιους υπαλλήλους που μαζεύουν πιάτα, οι οποίοι φορούν τη μάσκα τους. Δεν περίσσεψαν λεφτά για τεστ για αυτούς; Σιγά. Κάτι υπηρετείται στο να μας δείχνουν τους υπαλλήλους με τη μάσκα, κάτι που προφανώς δεν υπηρετείται σε συνειδητό επίπεδο, ούτε εξυπηρετεί κάποιον συγκεκριμένο περίεργο σκοπό. Δεν είναι άλλωστε η μόνη εκπομπή που θα δεις τους πρωταγωνιστές της να είναι αμάσκωτοι και τους υπόλοιπους μασκωμένοι. Τους μήνες που έμεινε πέρσι η χώρα ανοικτή, έβλεπες τους ψήστες στα σουβλατζίδικα και τους σερβιτόρους να φορούν τη μάσκα τους, γιατί έτσι ήταν ο κανόνας, και όλους τους υπόλοιπους να μην τη φοράνε, γιατί επίσης έτσι ήταν ο κανόνας.
Θυμάμαι επίσης εκείνη την περίοδο να βρίσκομαι σε μαγαζί, όπου ψαγμένοι θεατράνθρωποι τραγουδούν ρεμπέτικα, χωρίς μάσκες προφανώς, χωρίς μάσκες προφανώς κι εμείς ως πελάτες, και οι ψήστες απέναντί τους κι απέναντί μας να φορούν τη μάσκα τους λιώνοντας στη ζέστη. Παρά την οικουμενικοποίησή της, η μασκοφορία είχε, έχει και θα έχει και την ταξική της διάσταση, όπως θα έχει και τη διάσταση της πίσω και υπηρετικής θέσης στη σκηνή της κοινωνίας του θεάματος.
Αλλά αν οι μασκοφόροι υπάλληλοι του “ΜasterChef” συνιστούν μια -υποσυνείδητη μεν, εσκεμμένη δε- ρωγμή του πραγματικού κόσμου μέσα στον κόσμο ενός τηλεοπτικού σόου, είναι το ίδιο το σόου ως σόου που μας βοηθά ίσως να σκεφτούμε μια κάποια αναλογία με όσα ζούμε στον πραγματικό κόσμο. Εννοώ ότι ο διαγωνισμός αυτός των υποψήφιων σεφ, διέπεται από μια σειρά από συγκεκριμένους κανόνες και διαδικασίες, κάποιους από τους οποίους περιέγραψα πιο πάνω. Aς δεχτούμε ότι όσοι έχουν φτιάξει τους κανόνες και τις διαδικασίες έχουν δύο πράγματα κατά νου: το πρώτο και κύριο είναι να δημιουργήσουν ένα τηλεοπτικό προϊόν ελκυστικό στον τηλεθεατή, το δεύτερο, που εξυπηρετεί μέχρι ενός βαθμού το πρώτο, είναι μέσα από τη σειρά των δοκιμασιών να αναδειχθεί ως νικητής ένας άνθρωπος που προφανώς θα έχει ένα βαθμό αξιοσύνης στη μαγειρική. Εξίσου προφανώς ένας διαγωνισμός μαγειρικής θα περιλαμβάνει δοκιμασίες μαγειρικής. Από εκεί και πέρα όμως οι ειδικότεροι κανόνες βάσει των οποίων οργανώνεται ο διαγωνισμός, όλη η «νομοθεσία» του παιχνιδιού, όλη η μακρά διαδρομή προς τον αποκλεισμό όλων των υπολοίπων διαγωνιζομένων και την ανάδειξη του τελικού νικητή, δεν προέκυψε από κάποιες θεϊκές εντολές που παραδόθηκαν σε πέτρινες πλάκες, σε κάποια κορυφή βουνού, στον εκλεκτό του Θεού. Θεσπίστηκαν έτσι και όχι αλλιώς, ενώ θα μπορούσαν να είχαν θεσπιστεί αλλιώς και όχι έτσι. Και από τη στιγμή που θεσπίστηκαν έτσι ο κανόνας και ο νόμος έγινε το έτσι, ενώ ισόκυρα και με τον ίδιο βαθμό αυθαιρεσίας θα μπορούσαν να είχαν θεσπιστεί αλλιώς και ο νόμος να γινόταν το αλλιώς.
Λυπάμαι, αλλά προσωπικά δεν μπορώ να δω τους κανόνες των λοκντάουν με διαφορετικό τρόπο, από κανόνες των MasterChef. Προφανώς και έχουν μια σχέση με την πανδημία, προφανώς και δεν είναι άσχετοι με το διακύβευμα, αλλά δεν μπορώ να πειστώ με τίποτα πια, ότι δεν θα μπορούσε αντί το έτσι, να είχε θεσπιστεί ένα εξίσου σχετικό με το διακύβευμα αλλιώς. Τη ζωή μας δεν τη ρυθμίζουν ούτε νόμοι γραμμένοι σε θεϊκές πλάκες, ούτε το απόσταγμα της ανθρώπινης γνώσης όπως μας το παραδίδει η Επιστήμη, τη ζωή μας τη ρυθμίζουν κανόνες σαν του MasterChef και η μόνη επιλογή που μας έχει απομείνει είναι να περιμένουμε να τελειώσει το τηλεπαιχνίδι μας. Ή έστω αυτός ο κύκλος του, να ανοίξουμε για τους τουρίστες που δεν κολλάνε, κι από φθινόπωρο να ξεκινήσει ο επόμενος.
