Ο Χρήστος Στέργιογλου στο ελculture.gr

«Το παρτάλι» είναι ένα έργο ταυτότητας και αποδοχής, ένας μονόλογος βασισμένος στο ομώνυμο βιβλίο του Θεόδωρου Γρηγοριάδη σε σκηνοθεσία του σκηνοθέτη-ψυχίατρου-δραματοθεραπευτή Στέλιου Κρασανάκη. Ανέβηκε με μεγάλη επιτυχία πέρυσι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και θα έχουμε την ευκαιρία να το απολαύσουμε και φέτος, από τις 18 έως τις 28 Απριλίου στο Τριανόν. Ερμηνεύει σε μια μοναδική σκηνική performance ο Χρήστος Στέργιογλου, ένας εκπληκτικός ηθοποιός που ξέρει να δουλεύει με τις πέντε αισθήσεις …χωρίς να το κάνει και θέμα.

ελc: Στο βιβλίο του ο Γρηγοριάδης αναφέρεται σε μια παρέα φοιτητών στη Θεσσαλονίκη που νομίζουν ότι αναγνωρίζουν μια αμφιλεγόμενη μορφή της πόλης, το Παρτάλι. Πώς μεταφέρεται αυτό στην παράσταση;
Χρήστος Στέργιογλου: Στο μονόλογο δεν μιλάμε γι’ αυτό, γιατί δεν θέλαμε να μπερδευτεί ο κόσμος. Αντ’ αυτού βάλαμε το πραγματικό Παρτάλι να επιστρέφει στην Ελλάδα τη δεκαετία του ‘90 στα 65 του χρόνια και να διηγείται στο ελληνικό κοινό την ιστορία του ως διάσημου drag queen στην Αμερική όπου ζούσε. Μόνο που στη διάρκεια του μονολόγου δεν κάνει πλέον σόου, αλλά εξομολόγηση. Ο λόγος γίνεται άμεσος, απευθείας στους θεατές. Πρόκειται για μια ιστορία γλώσσας και καταγωγής, όπου το σόου μπερδεύεται με εξομολογήσεις και θύμησες. Ένας σιωπηλός διάλογος με το κοινό, που όμως αντηχεί.

ελc: Και τι είναι τελικά το Παρτάλι;
Χ.Σ: Είναι η ιστορία ενός αγοριού, που από μικρό η μητέρα του τον ντύνει κορίτσι, γιατί έχει χάσει ήδη τον άντρα της και φοβάται ότι θα τον χάσει κι εκείνον στη διάρκεια της βουλγαρικής και μετά της γερμανικής κατοχής στη Β. Ελλάδα. Είναι λοιπόν ένας άντρας που ντύνεται γυναικεία, δεν έχει κάνει επέμβαση, η γυναικεία του φύση όμως βγαίνει σιγά σιγά περισσότερο απ’ την αντρική. Είναι ένα πάντρεμα παρενδυσίας, όχι τραβεστισμού, και εξέλιξής του ως drag queen, γεγονός που τον βοήθησε να ερωτευτεί και να τον ερωτευτούν και να βγάλει και χρήματα απ’ το επάγγελμα.

ελc: Το κοινό πώς αντιμετωπίζει στις μέχρι σήμερα παραστάσεις μια τέτοια αμφιλεγόμενη μορφή;
Χ.Σ: Η αντίδραση του κοινού εξαρτάται από το πώς θα αφηγηθείς μια ιστορία. Αν θες να προκαλέσεις, το κοινό θα αντιδράσει, αλλιώς θα το δεχτεί. Στην παράσταση ο κόσμος αντιδρά ανθρώπινα, γιατί κι εμείς το αντιμετωπίσαμε ανθρώπινα. Η ψυχή του ανθρώπου άλλωστε είναι σημαντική κι όχι η εμφάνιση. Δεν ενδιαφέρει το περίβλημα, αλλά η σημασία του ανθρώπου και το πώς έζησε.

ελc: Όμως ο χαρακτηρισμός «παρτάλι» έχει να κάνει ακριβώς με χαρακτηρισμό εμφάνισης, με περίβλημα.
Χ.Σ: Ναι, το παρτάλι είναι υποτιμητική λέξη, σημαίνει κουρέλι. Βέβαια έχει κι αυτό την αξία του, αν δεις τις κουρελούδες που πλέον πωλούνται ως είδη χειροτεχνίας ακριβά. Έχει λοιπόν το παρτάλι την αξία του κι αυτήν αναδεικνύουμε, όχι το όνομά του. Όταν έχει ελευθερωθεί από το στίγμα, γυρίζει στην Ελλάδα. Φεύγει απ’ το δράμα του και ξεκινά τη ζωή του, που ούτως ή άλλως είναι πολύ όμορφη. Όταν ξεπερνάς κάτι, αρχίζει και η ελευθερία της ζωής.

ελc: Και τότε μόνο μπορείς να κάνεις και την εξομολόγησή σου;
Χ.Σ: Νομίζω πως δεν πρέπει ν’ αφηγείται κανείς το δράμα που δεν ξεπέρασε, αλλά όταν το ξεπεράσεις και το διηγείσαι μετά δίνεις αυτομάτως άλλη ματιά. Το δε παρτάλι έχει δεχτεί και αποδεχτεί αυτό που είναι και το όποιο πρόβλημά του. Άρα έχει θεραπευτεί και συνεχίζει να ζει – με το «πρόβλημα» αυτό. Σημασία όμως έχει να μη δούμε κοινωνικά το πρόβλημα ως πρόβλημα, αλλά ως μια κατάσταση με την οποία πορεύεται χωρίς να το κάνει και θέμα.

ελc: Μιλάτε προφανώς για θέματα σεξουαλικής ταυτότητας.
Χ.Σ: Κοιτάξτε, έχω παίξει πολλούς ρόλους κακούς, βίαιους. Δεν ρωτήθηκα ποτέ αν ο ρόλος είναι προκλητικός. Εδώ όλοι αυτό με ρωτούν! Είναι ένα ρόλος! Είναι ενδεικτικό αυτό. Το θέμα βία και το θέμα ομοφυλοφιλία έχουν την ίδια κοινωνική αξία. Θα ‘θελα να μιλάμε περισσότερο για τη βία ως κακό, παρά για την ομοφυλοφιλία. Προς το παρόν είναι ακόμα θέμα συζήτησης αυτό. Θα ευχόμουν να μην αποτελεί θέμα. Να είναι ελεύθερος ο άνθρωπος, να εκφράζεται ελεύθερα και να μην υπάρχει βία.

ελc: Έχετε ερμηνεύσει εδώ και χρόνια σπουδαίους ρόλους στο θέατρο, αλλά ίσως ο κινηματογράφος ήταν αυτός που σας ανέδειξε τα τελευταία χρόνια.
Χ.Σ: Με τον κινηματογράφο έχουμε έναν αμοιβαίο έρωτα. Δεν μ’ αρέσει όμως αυτός ο διαχωρισμός σε θεατρικούς, κινηματογραφικούς και τηλεοπτικούς ηθοποιούς. Περιορίζει τον ηθοποιό, δεν είναι καλό για αυτόν. Ο ηθοποιός δεν πρέπει ν’ αλλάζει αναλόγως με το μέσο. Ο ηθοποιός ερμηνεύει, το θέμα δεν είναι «κάνω για το ένα, δεν κάνω για το άλλο».

ελc: Δεν υπήρξαν για εσάς περιπτώσεις που δεν κάνατε για κάποιους ρόλους;
Χ.Σ: Κοιτάξτε, με μένα συνέβη κάτι πολύ όμορφο. Συνήθως πλέον δέχομαι προτάσεις από ανθρώπους που είναι συγγενείς μου, εννοώ που μιλάμε την ίδια γλώσσα, έχουμε τα ίδια χνώτα. Αυτοί βλέπουν σε μένα κάτι, που άλλοι ίσως να μην το βλέπουν. Υπάρχει λοιπόν μια διαδικασία αναγνωριστική, κι έτσι τελικά με καλούν και μου προτείνουν δουλειές που αρέσουν και σε μένα.

ελc: Αυτό είναι κάτι που βγαίνει προς τα έξω, για μένα τουλάχιστον που όταν σας βλέπω νιώθω σα να σας μυρίζω κιόλας!
Χ.Σ: Αυτό είναι από τα καλύτερα που μου έχουν πει! Δουλεύω πολύ με τις πέντε αισθήσεις, κάποιες απ’ τις οποίες συχνά παραβλέπουμε. Αν τελικά κατάφερα να σας μυρίζω, είναι επιτυχία. Ξέρετε, το σανίδι ζητά να δώσεις ό,τι έχεις. Είμαστε τυχεροί εμείς οι ηθοποιοί που έχουμε αυτή την ευκαιρία. Αλλιώς ο θεατής δεν θα ταυτιστεί μαζί σου, ώστε να γίνει διάλογος μεταξύ σκηνής και θεατή. Εκτιμά επίσης το αν είσαι κανονικός άνθρωπος. Στη ζωή μας κρυβόμαστε, φοβόμαστε. Στη σκηνή ξεπερνάμε το φόβο μας. Αυτό θέλει να δει ο θεατής. Αν περιορίσεις την αξία και δεν τα δώσεις όλα, δεν έχει λόγο να έρθει κάποιος στο θέατρο. Τον περιορισμό αξιών τον βλέπει συνεχώς και στην καθημερινή του ζωή.

ελc: Και πώς τα καταφέρνει κανείς όλα αυτά;
Χ.Σ: Με συνεχή εξάσκηση, δουλειά και συγκέντρωση. Καθημερινά. Βάζεις τον εαυτό σου στη διαδικασία να μπαίνει σ’ αυτά που περνά ο ήρωας, στα γεγονότα καθ’ ολοκληρία. Κάθε ρόλος είναι ένα λευκό χαρτί. Μπαίνεις μέσα και σιγά σιγά ο ρόλος διανθίζεται με δικές σου αντιδράσεις και εμπειρίες που μπλέκονται με αυτές του ήρωα. Αναρωτιέσαι συνεχώς «Εγώ θα λειτουργούσα έτσι στ’ αλήθεια»; Αυτό ψάχνω: Να είμαι παρών.

Διαβάστε περισσότερα για Το Παρτάλι που ξεκινάει στις 18 Απριλίου.