Η σκληρότητα στο μυθοπλαστικό σύμπαν του Ντον Κάρπεντερ δεν εξαντλείται στη βία, αλλά κυρίως σε ό,τι αυτή συμβολίζει. Η βία που ασκείται σε πολλά επίπεδα, από το πιο κυριολεκτικό ως το πλέον μεταφορικό, αγγίζει τα πάντα. Την ασκεί η κοινωνία στους πολίτες, οι πολίτες στην κοινωνία, οι άνθρωποι στους εχθρούς τους αλλά, πιο συχνά ίσως, σε εκείνους που αγαπούν. Την ασκεί το πεπρωμένο, αν αυτό υπάρχει, ή αλλιώς το τυχαίο, οι συμπτώσεις, οι συνθήκες στις οποίες γεννιέσαι και τις οποίες σπάνια μπορείς να υπερβείς.
Και οι συνθήκες δεν είναι καλές για τους δύο κεντρικούς αντιήρωες του έργου: Τον Τζακ Λέβιτ, ορφανό, προϊόν μιας επιπόλαιης σχέσης ανεύθυνων παιδιών, ο οποίος είχε το μίσος σαν μοναδικό συνοδοιπόρο του στη ζωή, και τον Μπίλι Λάνσινγκ, καταδικασμένο να έχει γεννηθεί μαύρος (αν και έχει μόλις ένα όγδοο νέγρικου αίματος, αυτό αρκεί για να ταυτοποιηθεί ως μαύρος στην Αμερική των φυλετικών διακρίσεων) στις κατά βάση λευκές βορειοδυτικές πολιτείες των Η.Π.Α. Ο πρώτος έχει ως μοναδικό χάρισμα τη δύναμη που πηγάζει από το μίσος, ο δεύτερος το ταλέντο στο μπιλιάρδο, κάτι που αν μη τι άλλο του δίνει ταυτότητα. Οι δυο τους γνωρίζονται στα μπιλιαρδάδικα του Πόρτλαντ και αργότερα στη φυλακή, όπου ο Τζακ ιδιαίτερα, μπαινοβγαίνει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του.
Είναι προφανές ότι το μυθιστόρημα του Κάρπεντερ ανήκει στη λογοτεχνία του περιθωρίου, στη λογοτεχνία των ανένταχτων, όντας άλλωστε γραμμένο τη δεκαετία του εξήντα, την εποχή της αμφισβήτησης. Όμως υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που ξαφνιάζουν: Καταρχάς, στο έργο κυριαρχεί ένας αέρας ντετερμινισμού. Η παράδοση των ντετερμινιστικών μυθιστορημάτων, από τον Ζολά μέχρι τον Στάινμπεκ, συχνά συνοδεύεται από μια ευρύτερα αριστερή πολιτική κοσμοθεωρία. Εφ’ όσον δηλαδή το άτομο δεν μπορεί να υπερβεί τα όρια των συνθηκών στις οποίες γεννιέται αλλά συντρίβεται από το σύστημα, πρέπει να υπάρξει ένα νέο σύστημα ίσων συνθηκών. Όμως ο Κάρπεντερ δεν έχει καθόλου την ίδια αντίληψη. Στην καλύτερη ατάκα του έργου, ένας φυλακισμένος εξηγεί στον Τζακ την ιδιαιτερότητα μίας συγκεκριμένης φυλακής:
«Όταν ήρθα εδώ ήμουν μετριοπαθής σοσιαλιστής. Μάλλον ονειρευόμουν έναν κόσμο όπου όλοι θα είχαν ίση μεταχείριση ενώπιον του νόμου… Ίσως και να ονειρευόμουν ότι σε έναν μετριοπαθώς σοσιαλιστικό κόσμο θα σταματούσαμε να δολοφονούμε ο ένας τα παιδιά του άλλου, μια και δεν θα κερδίζαμε τίποτα από αυτό. Είμαι εδώ μέσα δύο εβδομάδες κι όταν βγω θα πάω να γραφτώ στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα με τυμπανοκρουσίες. Είμαι εδώ δύο εβδομάδες, και όπως όλοι μας έχω κι εγώ απογυμνωθεί, εντελώς απογυμνωθεί από την παραμικρή συναισθηματική και πνευματική αξία, από την κάθε στοιχειώδη παρόρμηση, από κάθε επιθυμία, από ό,τι με διακρίνει ως ανθρώπινο ον από τα άλλα ανθρώπινα όντα ή ακόμη κι από τα ζώα».
Το δεύτερο που εκπλήσσει είναι σε αυτό το σύμπαν ανδρικής σκληρότητας εμφανίζονται στοιχεία έντονης και απροσδόκητης τρυφερότητας. Το πιο χαρακτηριστικό όλων βεβαίως είναι η φιλία ανάμεσα στον Τζακ και τον Μπίλι, η οποία υπερβαίνει τα πλατωνικά όρια και εξελίσσεται σε κάτι ερωτικό. Αυτό από μόνο του δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στον περιοριστικό κόσμο της φυλακής αλλά είναι μια αναφορά στον ψυχισμό των δύο χαρακτήρων.
Διότι τελικά ίσως μέσα σε όλη αυτή τη βία, τον κυνισμό και τη σκληρότητα, η Σκληρή Βροχή του Κάρπεντερ διαπνέεται από έναν φευγαλέο ρομαντισμό ο οποίος ξεχωρίζει λόγω αυτής ακριβώς της έντονης αντίθεσης.
—
Το βιβλίο «Σκληρή Βροχή» του Ντον Κάρπεντερ κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος
