-462886.jpg)
Στο TEDx που έγινε την περασμένη εβδομάδα (for the ones who got high glucose levels after eating too many free sweets) υποθέτω πως κανείς δεν τόλμησε να καταστρέψει τη νιρβάνα που είχαν προκαλέσει οι συζητήσεις περί καινοτομίας και η διασπορά coaching σοφιστειών, σχολιάζοντας το τέλος του The Daily. Αυτό μπορεί επίσης να οφείλεται στο ότι κανείς δεν θυμάται το The Daily δύο χρόνια μετά από το λανσάρισμά του και 10 μέρες πριν το κλείσιμό του. Ό,τι θα συμβεί δηλαδή και με το Google+…
Το The Daily ήταν η πρώτη ειδησεογραφική έκδοση με πρωτότυπο υλικό αποκλειστικά σε μορφή εφαρμογής για iPad. Δεν μπορούσες να το διαβάσεις πουθενά αλλού (π.χ. στο Internet) παρά μόνο στην ταμπλέτα σου, με εβδομαδιαία (99¢), μηνιαία ή ετήσια ($40) συνδρομή. Το The Daily ξεκίνησε με μεγάλες φιλοδοξίες από την πλευρά της News Corp. του Murdoch, το Economist υποδέχτηκε το εκδοτικό πείραμα με τον τίτλο «Ποιος χρειάζεται το χαρτί;», αλλά αρκετοί ήταν εκείνοι που δεν θαμπώθηκαν ούτε από τον δημοσιογραφικό προσανατολισμό ούτε από το σχεδιασμό του. Η σκέψη των εμπνευστών του The Daily ήταν ότι εφόσον το ¼ των ενήλικων Αμερικανών διαθέτει μια ταμπλέτα και οι μισοί απ’ αυτούς έχουν επιλέξει το iPad, τότε ήταν πιθανό να βρεθεί μισό εκατομμύριο συνδρομητών ώστε να επιβιώσει οικονομικά το πολυέξοδο εγχείρημα. Η πρόκληση (αλλά μαζί και το εγγενές πρόβλημα) ήταν τελικά ότι το The Daily ήταν καταδικασμένο να δοκιμαστεί κατ’ αρχήν ως καινοτομία και σε δεύτερη φάση ως δημοσιογραφικό προϊόν. Ως η πρώτη εφημερίδα του iPad είχε να ανταγωνιστεί τον εαυτό της και τα οικονομικά νούμερα (υπολογίστε σ’ αυτά τις αμείλικτες απαιτήσεις της Apple από την πώληση συνδρομών μέσω του iTunes) κι όταν εξασφάλιζε τη βιωσιμότητά του, τότε μπορούσε να κυνηγήσει τα Pulitzer. Όπως έγραψε ένας συντάκτης στο Slate: «Μου είπαν πως στο The Daily δούλευαν μερικοί καλοί δημοσιογράφοι, αλλά δεν το γνωρίζω, γιατί δεν το διάβασα ποτέ».
Στο τέλος του μήνα που διανύουμε και αν η καταστροφή που προβλέφθηκε από τους Μάγιας δεν μας το στερήσει, το Newsweek θα τυπώσει το τελευταίο του τεύχος πατώντας και με τα δύο πόδια γερά στην ψηφιακή εποχή. Το ένα και μοναδικό είδωλο όσων λατρεύουν τα περιοδικά, η Tina Brown, υποστηρίζει: «Πολλά περιοδικά πρέπει να μεταφερθούν στο Internet. Θα υπάρχουν οπωσδήποτε περιοδικά, αλλά πολλά περιοδικά επίσης θα αποφασίσουν ότι η έντυπη έκδοση δεν έχει λόγο ύπαρξης, εξαιτίας του βασικού, εγγενούς κόστους της, της επιθυμίας των διαφημιστών να προβάλλονται σε ψηφιακό περιβάλλον και των αναγνωστικών συνηθειών όλων μας». Αυτές οι αναγνωστικές συνήθειες είναι ακόμα που καθορίζουν το παιχνίδι και όχι οι τεχνολογικές δυνατότητες που ξεφυτρώνουν. Πριν από καιρό είχα γράψει για το e-reader μου ότι το θεωρώ τελικά περιττό – πουθενά όμως δεν είχα αναφέρει τη λέξη τεχνοφασισμός, ευτυχώς. Απλώς νομίζω ότι το περιεχόμενο και η συχνότητα της αναγνωστικής μας δραστηριότητας έχει μεγαλύτερη συνάφεια με το χρόνο που διαθέτουμε λόγω υποχρεώσεων και των ενδιαφερόντων που μας εμπνέουν λόγω προσωπικής καλλιέργειας, παρά με το αν γίνεται high-definition το Nook. Όσοι υποστηρίζουν το δεύτερο, έχουν περάσει πολλές ώρες βλέποντας ομιλίες του TEDx, αλλά αυτή η καινοτομολαγνεία δεν αντικατοπτρίζεται στις εξελίξεις. Μήπως η αύξηση του αναγνωστικού κοινού συνδέεται έτσι απλά με την παροχή δωρεάν υλικού και όχι με την πραγματική επιθυμία για ανάγνωση; «Οι εκδότες αρχίζουν να ξυπνούν από το όνειρο των εφαρμογών;» ήταν το ερώτημα που έθεσε μια ανάλυση, καταλήγοντας ότι η ψηφιακή απομίμηση της αίσθησης ενός εντύπου δεν είναι μάλλον η απάντηση στην κρίση που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογραφικοί οργανισμοί. Τι πήγε λάθος; «Όλα» έγραψε ο εκδότης του Technology Review, του περιοδικού που συνδέεται με το MIT, και αποφάσισε να ακολουθήσει το παράδειγμα των Financial Times διακόπτοντας τις επί πληρωμή εφαρμογές για ταμπλέτες. Τι σημαίνουν όλα αυτά; Πρώτον, ότι μπορείτε να γραφτείτε συνδρομητές (πολύ φτηνά) σε 2-3 περιοδικά της αρεσκείας σας στοιβάζοντάς τα και παρακολουθώντας τα να μαζεύουν όμορφη, παραδοσιακή σκόνη μέχρι να κόψετε εκείνα τα άρθρα που σας ενδιαφέρουν. Δεύτερον, να δοκιμάσετε στο κινητό ή την ταμπλέτα σας το Zite, που επιστρέφει στην πρόσφατη, καλή εποχή του RSS. Έχετε και τρίτη επιλογή: να δώσετε άλλη μια ευκαιρία στην News Corp., αυτήν που κλείνει το The Daily, να σας πουλήσει μια τελευταία προσφορά: λονδρέζικους Times και Nexus μαζί.
Έτσι κι αλλιώς, αναγνώστες και παροχείς του αναγνωστικού υλικού είναι πειραματόζωα σε μια διαδικασία η οποία δυστυχώς φέρνει σοβαρές απώλειες στην τάξη των δημοσιογράφων· και μια ελαφριά σύγχυση σε όσους βρίσκουν άβολο το διάβασμα σε οθόνες (και αρνούνται να το ομολογήσουν), αλλά αισθάνονται υποχρεωμένοι να εγκαταλείψουν τα έντυπα.
