Ταξίδι στο κέντρο της πόλης

Στον 7ο όροφο του αριθμού 64 της oδού Πανεπιστημίου, πολύ κοντά στην πλατεία Ομονοίας, στεγάζεται εδώ και λίγο καιρό το Rooms to Art, μια συνεργατική πρωτοβουλία αφιερωμένη στη γόνιμη ανταλλαγή ιδεών και τη συλλογική καλλιτεχνική έκφραση. Αφετηρία γι’ αυτή τη νέα προσπάθεια ήταν το τριήμερο από τις 2 έως τις 4 Νοεμβρίου, κατά τη διάρκεια του οποίου ο χώρος φιλοξένησε μια ανοιχτή έκθεση-εργαστήριο 8 Ελλήνων εικαστικών. Το εγχείρημα αυτό αφενός έφερε σε επαφή τον τρόπο εργασίας των καλλιτεχνών με τα δεδομένα στοιχεία του χώρου και αφετέρου έδωσε την ευκαιρία στους επισκέπτες να γνωρίσουν διαφορετικές διαδικασίες παραγωγής τέχνης και δημιουργικής συνδιαλλαγής στον ίδιο χώρο.

Λίγες μέρες μετά τη λήξη της έκθεσης, περιηγήθηκα στο κτήριο της Πανεπιστημίου 64 με «ξεναγό» τον Νίκο Τσατσούλη, ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα του real estate και είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση του χώρου. Το κτήριο σχεδιασμένο το 1957 (από την τεχνική εταιρεία των αδελφών Μπίτσου) διαθέτει ορισμένες ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες στο σχεδιασμό του, όπως οι ψηφίδες σε χρωματικούς τόνους του πράσινου που επενδύουν τα κλιμακοστάσια όλων των ορόφων, το μεταλλικό πλέγμα στο κιγκλίδωμα των κλιμακοστασίων και στην όψη του κτηρίου και τα δουλεμένα στο χέρι μάρμαρα.

Πέρα όμως από τις σχεδιαστικές λεπτομέρειες, η πολυπλοκότητα και ο χωρικός πλούτος του κτηρίου ενισχύονται από τους μεγάλους και άνετους κοινόχρηστους χώρους και διαδρόμους των ορόφων καθώς και από ένα μεγάλο αίθριο και έναν ακάλυπτο χώρο προσβάσιμο από δύο διαφορετικά σημεία, ο οποίος στο παρελθόν φιλοξενούσε ένα εστιατόριο.

Οι εγκαταστάσεις του εστιατορίου, απομεινάρι του οποίου αποτελεί το εντυπωσιακό ψηφιδωτό που συναντάμε στον εξωτερικό τοίχο του κτηρίου, αυτή τη στιγμή ανακαινίζονται ώστε να λειτουργήσει εκεί ένας νέος χώρος εστίασης.

Όπως αναφέρει η κ. Γωγώ Βουδούρη, αρχιτέκτονας και καλλιτεχνική διευθύντρια του Rooms to Art, η αξιοποίηση όλων αυτών των χωρικών ποιοτήτων και διαφοροποιήσεων του κτηρίου είναι μέσα στα σχέδια της ομάδας: «πρόθεση της πρωτοβουλίας είναι να χρησιμοποιηθεί συνολικά το κτήριο και να επεκταθούν οι δραστηριότητες του 7ου ορόφου στους κοινόχρηστους χώρους σε μια προσπάθεια να δοθεί διαφορετικού τύπου ζωή στο κτήριο. Πάνω σε αυτό το σκεπτικό, το πρώτο τριήμερο λειτουργίας ήταν μια δοκιμή προκειμένου να διαπιστώσουμε και οι ίδιοι αν ο χώρος αυτός μπορεί να λειτουργήσει έτσι, αν “κρατάει” τον επισκέπτη».

Θα λέγαμε ότι ο σκοπός αυτός επιτεύχθηκε, αφού αυτό που πραγματικά μένει από την επίσκεψη εκεί είναι η συνδιαλλαγή με το ίδιο το κτήριο, τη στοά της Πανεπιστημίου 64 και ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο εντάσσεται. Μια πρόσκληση για να ανακαλύψει ο επισκέπτης την πολυπλοκότητα των χώρων, τη θέα προς το εσωτερικό του οικοδομικού τετραγώνου αλλά και της πόλης έξω από αυτό, τις εσωτερικές διαδρομές και τα περάσματα από το μέσα στο έξω, από το ιδιωτικό στο δημόσιο.

Ιδιαίτερα σημαντική είναι επίσης, η γειτνίαση του χώρου με την πλατεία Ομονοίας, μιας και αυτή αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία αναφοράς της Αθήνας. Με τις συχνές αλλαγές στη μορφή και στο σχεδιασμό της αλλά και στην κοινωνική σύνθεση των χρηστών της, λειτουργεί σαν εκφραστής της τρέχουσας εικόνας της πόλης και των αλλαγών που διαδραματίζονται σε ολόκληρη την έκτασή της.

Όπως αναφέρει και η κ. Βουδούρη, «η χρήση του συγκεκριμένου χώρου δηλώνει και μια επιθυμία επιστροφής στην πόλη. Η πλατεία Ομονοίας συμπυκνώνει τη δυναμική και την ένταση της πόλης και, παρ’ όλη την υποβάθμιση που έχει υποστεί, διατηρεί μεγάλο αριθμό ανθρώπων που εργάζονται εκεί. Η δική μας πρόταση είναι να παράγουμε ένα διαφορετικό είδος εργασίας στη συγκεκριμένη περιοχή». 

Πέρα λοιπόν από την καλλιτεχνική και επιχειρηματική αξία της πρωτοβουλίας, το Rooms to Art είναι, τελικά, μια πρόσκληση στο εσωτερικό της πόλης, μια ευκαιρία επαφής με τις στοές, τα περάσματα, τα εσωτερικά των τετραγώνων και όλους αυτούς τους ενδιάμεσους χώρους που συναντάμε στις ταινίες του Νίκου Παναγιωτόπουλου, του Χρήστου Βακαλόπουλου, του Αγγέλου Φραντζή ή στα βιντεοκλίπ των Στέρεο Νόβα. Είναι μια πρόταση επαν-ενεργοποίησης του κέντρου, ξεκινώντας από τις μικρές εκείνες χωρικές μονάδες που το χαρακτηρίζουν και συγκροτούν την πραγματική του ταυτότητα. Αυτή η πρόκληση-πρόσκληση είναι και η σημαντικότερη συμβολή πρωτοβουλιών όπως το Rooms to Art σε μια εποχή που το ιστορικό κέντρο της Αθήνας διανύει μια εξαιρετικά δύσκολη περίοδο υποβάθμισης και εγκατάλειψης.

 
Πληροφορίες και ενημέρωση σχετικά με επόμενες δραστηριότητες του Rooms to Art μπορείτε να δείτε στη σελίδα της πρωτοβουλίας www.roomstoart.gr, καθώς και στο facebook https://www.facebook.com/roomstoart.gr.