Ο Μαουρίτσιο Κατελάν ξέρει καλά την τέχνη του «να κάνεις φασαρία». Σπουδαίος καλλιτέχνης και μεγάλος προβοκάτορας της ματαιοδοξίας του κόσμου της τέχνης, ο Κατελάν ξέρει τον τρόπο να δημιουργεί συζητήσεις γύρω από το έργο του που πουλιέται για εκατομμύρια ευρώ σε συλλέκτες και μουσεία σε όλο τον κόσμο. Αυτή τη φορά, λίγο καιρό μετά από την κλοπή της ολόχρυσης τουαλέτας που είχε δημιουργήσει, από το μουσείο Μπλένχαϊμ, ήρθε η σειρά να «εξαφανιστεί» άλλο ένα έργο του αυτή τη φορά από την Art Basel Miami Beach.
Ο Κατελάν αυτή τη φορά παρουσίασε στους τοίχους της γκαλερί Perrotin μια αληθινή μπανάνα με μια μονωτική ταινία. Η περιγραφή του έργου είναι η κλασική περιγραφή των έργων του Κατελάν, μια σουρεαλιστική γλυπτική σύνθεση που ειρωνεύεται την κοινωνία και την εξουσία, ενώ οι υπεύθυνοι της γκαλερί γράφοντας δυο λόγια για την καταγωγή του έργου εξήγησαν ότι ο Κατελάν είχε σκεφτεί ένα γλυπτό σε σχήμα μπανάνας, έκανε διάφορα μοντέλα, σε ρητίνη, σε χαλκό, και σε χρώμα αλλά μάλλον δεν του άρεσε τίποτα και επέστρεψε στην αρχική ιδέα, δηλαδή σε μια αληθινή μπανάνα των 10 σεντς, με τίτλο του έργου Comedian που πουλήθηκε -επιβεβαιώνοντας τα σχόλια του καλλιτέχνη περί «κενότητας της κοινωνίας των πλουσίων» δυο φορές για 120.000 τη φορά. Οι τυχεροί νέοι ιδιοκτήτες του έργου του αιρετικού Κατελάν, θα έπρεπε απλώς να αλλάζουν την μπανάνα κάθε τόσο με μια φρέσκια.
Μέχρι που, κάποιος, ζηλεύοντας μάλλον την τύχη της μπανάνας και τη δημοσιότητα που πήρε το γεγονός, ξεκόλλησε την μπανάνα από τον τοίχο και την έφαγε. Και έγινε και εκείνος διάσημος έστω για δεκαπέντε λεπτά, όπως έλεγε ένας άλλος δημιουργός μιας εξίσου διάσημης μπανάνας, ο Άντι Γουόρχολ.
Ο Ντέιβιντ Ντατούνα, ο καλλιτέχνης με έδρα τη Νέα Υόρκη που έφαγε την μπανάνα έγινε viral φυσικά, όπως επιδίωξε, ενώ δήλωσε «μπορώ να φάω την μπανάνα και το σκεπτικό της μπανάνας, επειδή είμαι καλλιτέχνης και όχι ένας συνηθισμένος άνθρωπος», πριν βυθιστεί και πάλι στην ανωνυμία του.
Φυσικά ο μεγάλος κερδισμένος της ιστορίας είναι ξανά ο Κατελάν που είχε να πάει δεκαπέντε χρόνια σε φουάρ και για ακόμα μια φορά είδε να ισχύει η ρήση του «για να γίνεις καλλιτέχνης έπρεπε να µπορείς να βλέπεις πράγµατα που δεν φαίνονται, που δεν υπάρχουν».
Το ειρωνικό και παράδοξο στιλ που έχει υιοθετήσει για να μπορεί να γοητεύει όλους όσους αναρωτιούνται για την τέχνη, αποδείχθηκε ισχυρό για άλλη μια φορά και η μπανάνα του θα ήταν σίγουρα η πιο ακριβή στον κόσμο αν δεν είχε προηγηθεί αυτή του Άντι Γουόρχολ του 1967, που είναι όχι μόνο το σύμβολο της αμερικανικής pop art, από τότε που δημιουργήθηκε για το εξώφυλλο του πρώτου δίσκου των The Velvet Underground & Nico, αλλά και μία από τις πιο διάσημες εικόνες στην αμερικανική ιστορία της τέχνης.
Ο Lou Reed ήξερε πολύ καλά όταν ζήτησε από τον Γουόρχολ να εικονογραφήσει το πρώτο εξώφυλλο του συγκροτήματος ότι αυτή η μπανάνα, ως απεικόνιση του καταναλωτισμού, θα έστρεφε την προσοχή όλων στο συγκρότημα. Παρά το γεγονός ότι το άλμπουμ δεν ήταν εμπορική επιτυχία, ονομάστηκε το «πιο προφητικό ροκ άλμπουμ που έγινε ποτέ» και κατατάχθηκε ως το 13ο μεγαλύτερο άλμπουμ όλων των εποχών από το περιοδικό Rolling Stone.
Η περίφημη μπανάνα πουλήθηκε, σαν ανεξάρτητο έργο, σε δημοπρασίες για εκατομμύρια δολάρια, ενώ το 2012, ο Lou Reed, πρώην μέλος του συγκροτήματος Velvet Underground μήνυσε το Ίδρυμα Warhol για να σταματήσει να δίνει άδεια για τη χρήση της μπανάνας σε καλύμματα iPad. Στη δίκη που ακολούθησε ο Lou Reed ισχυρίστηκε ότι η μπανάνα είναι έμβλημα των The Velvet Underground. Η νομική διαμάχη αποκάλυψε ότι η μπανάνα δεν καταχωρήθηκε ποτέ στην Υπηρεσία Πνευματικής Ιδιοκτησίας, έτσι η αγωγή απορρίφθηκε. Προφανώς ο Γουόρχολ θα ήταν ευχαριστημένος με αυτή την απόφαση βλέποντας ένα από τα πιο πολύτιμα έργα που δημιούργησε να υπάρχει σε μαζική παραγωγή και να ενθαρρύνει την ελευθερία έκφρασης σε μια ισχυρή αγορά τέχνης.
