Εκεί που στεκόταν για αιώνες η Μεγάλη Συναγωγή στην πόλη Oświęcim της Πολωνίας, στο Άουσβιτς στην καρδιά της εβραϊκής ζωής που πυρπολήθηκε και καταστράφηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς, το βράδυ της 29ης Νοεμβρίου το 1939 και για πολλά χρόνια παρέμενε ένα άδειο, κενό μέρος δημιουργήθηκε το «Πάρκο Μνήμης της Μεγάλης Συναγωγής». Ένα έργο που αποτίνει φόρο τιμής στην εβραϊκή κοινότητα.
Το Πάρκο Μνήμης έγινε με πρωτοβουλία του Εβραϊκού Κέντρου του Άουσβιτς για να δημιουργηθούν αφορμές για προβληματισμό αλλά και ενθάρρυνση της συλλογικής μνήμης του Ολοκαυτώματος για τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες της πόλης.
Πρόκειται για ένα έργο του αρχιτεκτονικού γραφείου Narchitektura που αν και αρχικά η πρόταση κατά την ανάθεσή του ήταν ήταν να δημιουργήσουν ένα εκθεσιακό stand, ωστόσο ο χώρος και το φυσικό περιβάλλον τους ενέπνευσαν για κάτι εντελώς διαφορετικό, κάτι σχεδόν «αόρατο» τέλεια εναρμονισμένο με τη φύση. Ένας διάλογος σχεδόν ανάμεσα στο παρόν και το παρελθόν.
Στο Πάρκο Μνήμης της Μεγάλης Συναγωγής γίνονται έντονες αναφορές στη Συναγωγή που υπήρχε στο ίδιο αυτό μέρος 80 χρόνια πριν. Έχει οριοθετηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι εμφανές το περίγραμμα του αποτυπώματος της αρχικής, κατεστραμμένης πλέον συναγωγής ενώ στο εσωτερικό του υπάρχουν διάσπαρτες ακανόνιστα κομμένες γκρίζες πλάκες από ψαμμίτη, από βιομηχανικά απόβλητα, που είναι τοποθετημένες στο κέντρο σύμβολο των αόρατων μονοπατιών. Εκεί που «χάραξε» την πορεία της η πολυπολιτισμική εβραϊκή κοινότητα μέσα στον χρόνο. Ο χώρος αποκτά και πάλι ζωή μέσα από μία συμβολική προσθήκη που εσωκλείει την έννοια της επαναχρησιμοποίησης και της αναζωογόνησης.
Οι πλάκες αυτές είναι διακοσμημένες με αυλακώσεις, διαμορφωμένες σε κάθετη διάταξη, σαν συνεχείς διασταυρώσεις που προσδίδουν εκτός από την αισθητική και τη συμβολική τους αξία. Χωρίς σαφή αρχή και τέλος, αυτές οι αυλακώσεις δίνουν οπτικά ερεθίσματα για σκέψη, μιας και φαίνεται να κατευθύνονται προς το άπειρο. Το πυκνό δίκτυο γραμμών προσομοιάζει με τα μονοπάτια της ανθρώπινης ζωής, που κάποιες φορές συναντιούνται και άλλες φορές συνδέονται για να συνεχίσουν μαζί. Ένα μωσαϊκό ραφών, ενώσεων για να θυμίζει την αστική διάταξη μιας προπολεμικής πόλης – τους δρόμους, τα πεζοδρόμια και τα κτίριά της.
Το πάρκο περιλαμβάνει επίσης ένα τριγωνικό εκθεσιακό περίπτερο που περιέχει πληροφορίες σχετικά με την πρώην Συναγωγή, ενώ διάσπαρτα βρίσκονται παγκάκια καθώς και το αντίγραφο ενός πολυελαίου που βρέθηκε κατά τη διάρκεια έργων στον χώρο και έχει τοποθετηθεί πάνω από μια μικρή τεχνητή παραλληλόγραμμη λίμνη.
Ένα ιδιαίτερο έργο με την αρχιτεκτονική να αναλαμβάνει ρόλο διάσωσης της μνήμης, φροντίδας και ανάδειξης του παρελθόντος δίχως κραυγαλέες επεμβάσεις.
