Μια σειρά από ενδιαφέροντες νέους τίτλους από βραβευμένους μυθιστοριογράφους που έχουν αφήσει σίγουρα μέχρι και σήμερα το αποτύπωμά τους.
[ 1 ]
Ο τελευταίος λευκός – Μοχσίν Χαμίντ | Εκδόσεις Ψυχογιός
Στο πέμπτο μυθιστόρημα του Μοχσίν Χαμίντ, ο πρωταγωνιστής Άντερς ξυπνάει και ανακαλύπτει ότι έχει αλλάξει φυλή. Κοιτάζεται στον καθρέφτη και δεν βλέπει το γνωστό λευκό πρόσωπο, αλλά βλέπει να έχει πάρει «ένα βαθύ, αναμφίβολα καστανό χρώμα».
Στην αρχή μοιράζεται το μυστικό του με την ερωμένη του Ούνα. Σύντομα ειδήσεις για παρόμοια περιστατικά αρχίζουν να βγαίνουν στην επιφάνεια. Παντού, άνθρωποι ξυπνούν μεταμορφωμένοι κι αβέβαιοι για το πώς θα τους δεχτούν οι συγγενείς τους, οι γείτονες, οι φίλοι. Κάποιοι βλέπουν τούτες τις μεταμορφώσεις ως την ανατροπή της καθεστηκυίας τάξης που έτρεμαν ανέκαθεν ότι μπορούσε να συμβεί και που πρέπει να της αντισταθούν μέχρι τέλους. Σε πολλούς, όπως στον πατέρα του Άντερς και στη μητέρα της Ούνα, μια αίσθηση βαθιάς απώλειας κι ανησυχίας αντιμάχεται τη βαθιά αγάπη. Καθώς ο δεσμός ανάμεσα στον Άντερς και στην Ούνα βαθαίνει, η αλλαγή μεταβάλλεται σε ευκαιρία για αναγέννηση, μια ευκαιρία να αντικρίσουμε εκ νέου τον εαυτό μας καταπρόσωπο.
Αντλώντας από λογοτεχνικά πρότυπα, από τη «Μεταμόρφωση» του Κάφκα έως το «Περί Τυφλότητας» του Ζοζέ Σαραμάγκου, ο Χαμίντ δεν προσπαθεί να εξηγήσει γιατί λαμβάνει χώρα αυτή η δραματική μεταμόρφωση, αλλά να διερευνήσει τον αντίκτυπο που έχει στους κατοίκους της ανώνυμης αμερικανικής πόλης στην οποία ζει ο Άντερς. Διότι, αν και είναι από τους πρώτους που υφίστανται τη μεταμόρφωση, τότε σίγουρα πρόκειται για τον τελευταίο πιστό άνδρα. Η ιδέα στο βιβλίο περιστρέφεται γύρω από τον προβληματισμό του τρόπου με τον οποίο η φυλή καθορίζει την αντίδρασή μας στους άλλους και την αντίληψή μας για τον εαυτό μας.
Αποπνέοντας λυρισμό και συνάμα μια αίσθηση επείγοντος, o Τελευταίος λευκός μάς κάνει με τη δύναμη της πρόζας του πιο ικανούς να δείχνουμε ενσυναίσθηση, ξεπερνώντας τη μισαλλοδοξία, τον θυμό, τον φόβο.
Συγγραφέας: Μοχσίν Χαμίντ
Μετάφραση: Μιχάλης Μακρόπουλος
[ 2 ]
Κορίτσι – Camille Laurens | Εκδόσεις Μεταίχμιο
Με αριστοτεχνική ανάλυση των λεπτών και προφανών τρόπων με τους οποίους οι γυναίκες υπονομεύονται από μια σεξιστική κοινωνία, η Camille Laurens ξεδιπλώνει τις εμπειρίες της των τελευταίων σαράντα ετών σε αυτό το συγκλονιστικό, δυνατό βιβλίο. Το κορίτσι είναι ταυτόχρονα οικείο και σαρωτικό στην απεικόνιση των μεγάλων προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε, όπως η εξίσωση του εκπαιδευτικού συστήματος και η μετάδοση των φεμινιστικών αξιών στις νεότερες γενιές.
Η Λωράνς Μπαρακέ γεννήθηκε το 1959 σε μεσοαστική οικογένεια στη Νορμανδία. Ο πατέρας της γιατρός, η μητέρα της νοικοκυρά. Από πολύ νωρίς κατάλαβε, μέσα από τη γλώσσα και τις νουθεσίες των γονιών της, ότι η θέση των κοριτσιών είναι κατώτερη της θέσης των αγοριών. Αυτή η εμπειρία της επιβεβαιώθηκε στο σχολείο, στη σχολή χορού, στην τοπική βιβλιοθήκη, και οπουδήποτε η γλώσσα επιβάλλει την κυριαρχία του αρσενικού γένους. Στην ερώτηση «Έχεις παιδιά;» ο πατέρας της απαντούσε «Όχι, έχω δυο κόρες». Τα πράγματα θα ήταν ευκολότερα γι’ αυτήν αν είχε γεννηθεί αγόρι.
Σ’ αυτό το πολύ δυνατό μυθιστόρημα, η Camille Laurens ξεδιπλώνει το πεπρωμένο μιας γυναίκας αντιμέτωπης με τις αλλαγές στη γαλλική κοινωνία των τελευταίων σαράντα χρόνων. Μέσω της αφηγήτριας διατυπώνονται και μερικά μείζονα ζητήματα σε σχέση με την εκπαίδευση των γυναικών, τη διατήρηση της αντρικής κυριαρχίας, και τη μετάδοση των φεμινιστικών αξιών στις νεότερες γενιές. Η διαδρομή της Λωράνς Μπαρακέ θυμίζει τη διαδρομή κάθε κοριτσιού, κάθε γυναίκας που τη μεγάλωσαν με την πίστη στην ανωτερότητα των ανδρών.
Ψηφίστηκε ως το καλύτερο βιβλίο του 2020 σύμφωνα με το λογοτεχνικό περιοδικό Lire, ενώ ήταν υποψήφιο για το βραβείο Landerneau des lecteurs και είναι υποψήφιο για το Domitys 2021.
Ένα βαθιά προσωπικό και δυνατό μυθιστόρημα για το τι σημαίνει να είσαι κορίτσι, γυναίκα, μητέρα, σε έναν κόσμο που αντιμετωπίζει το θηλυκό ως κάτι υποδεέστερο.
Συγγραφέας: Camille Laurens
Μετάφραση: Στέλα Ζουμπουλάκη
[ 3 ]
Τέλος Πάντων – Αχιλλέας ΙΙΙ | Εκδόσεις Ίκαρος
Ο Αχιλλέας ΙΙΙ σε αυτό το τέταρτο νέο βιβλίο του, παίρνει μια τολμηρή απόφαση: να καταστρέψει τον κόσμο, και μάλιστα όχι μία φορά αλλά είκοσι τέσσερις. Με αφορμή τη συντέλεια, δημιουργεί και παρουσιάζει ένα πλήθος από παράξενους –ή όχι και τόσο παράξενους, τελικά– κόσμους, στους οποίους τίποτα δεν είναι αδύνατο. Με το τέλος των πάντων να μοιάζει περισσότερο με ευκαιρία παρά με απειλή, οι γνωστοί κανόνες ανατρέπονται και κάθε Αποκάλυψη οδηγεί σε περισσότερες αποκαλύψεις, καθιστώντας ξεκάθαρο ότι, ως γεγονός, το ίδιο το Τέλος έχει πολύ μικρότερη σημασία και ενδιαφέρον από όλα όσα μπορούν να συμβούν μέχρι να φτάσει κανείς σε αυτό.
Στα διηγήματα του βιβλίου αυτού, ο κόσμος ολόκληρος εξετάζεται στο μικροσκόπιο, παρατηρείται μέσω τηλεσκοπίου, διηθίζεται περνώντας μέσα από διαφορετικά φίλτρα, αλλάζει μορφή μπροστά σε παραμορφωτικούς καθρέφτες κάθε είδους, διαλύεται και επανασυντίθεται άπειρες φορές, και παρουσιάζεται ως σταυροδρόμι στο οποίο το παράδοξο, το χιούμορ και η κριτική θεώρηση της πραγματικότητας συναντιούνται και παρασύρουν τον αναγνώστη σε ένα διαφορετικό λογοτεχνικό σύμπαν, όπου τα πάντα υπακούουν μέχρι τέλους σε έναν και μοναδικό κανόνα, εκείνον που ορίζει ότι «Δεν ισχύει κανένας κανόνας».
Συγγραφέας: Αχιλλέας ΙΙΙ
[ 4 ]
Το κορίτσι που έφτυνε φωτιά – Τζούλια Μπινάντο Μέλις | Εκδόσεις Πατάκη
Η Μαρτίνα, αλλιώς Μίνα, αρρωσταίνει ξαφνικά και από τη μια στιγμή στην άλλη βρίσκεται στην παιδιατρική πτέρυγα του νοσοκομείου του Τορίνο, όπου υποβάλλεται σε πολλαπλούς κύκλους χημειοθεραπείας. Εκεί γνωρίζει τον Λορέντσο και γίνονται αμέσως φίλοι. Μέσα στο νοσοκομείο, τα δύο παιδιά επαναστατούν στη σκληρή πραγματικότητα φτιάχνοντας έναν δικό τους φανταστικό κόσμο.
Υπάρχουν βιβλία που αφήνουν για καιρό έντονο το αποτύπωμά τους στην καρδιά του αναγνώστη.
«Το όνομά μου είναι Μίνα και μου αρέσουν πολλά πράγματα: οι πικραλίδες, η κονσέρβα τόνου, τα βιβλία, η ρικότα, οι πυγολαμπίδες, αλλά κυρίως οι δράκοι και οι φωτιές που βγάζουν από το στόμα τους. Κανείς δε σκοτώνει τους δράκους, είναι πολύ δυνατοί, και γι’ αυτό νιώθω ότι ανήκω στην οικογένειά τους. Πραγματικά, την πρώτη φορά που συνάντησα τον Λορέντσο, δε φοβήθηκα. Ήταν πολύ νευριασμένος, φώναζε και με στραβοκοίταξε. Όμως ξέρω ότι ήταν απλώς πολύ θυμωμένος, όπως εγώ. Δε μας αρέσει καθόλου που είμαστε εδώ μέσα, κι αυτός ήταν ένας πολύ καλός λόγος για να γίνουμε φίλοι. Δε μασάμε. Είμαστε πραγματικά μούτρα και μπροστά μας όλοι στέκονται προσοχή, ακόμη κι ο φόβος.
–
Όταν φτύνεις φωτιά, το στόμα δεν καίγεται.
Την πρώτη φορά δεν το ήξερα και φοβήθηκα ότι θα χάσω τα δόντια μου. Τα άγγιξα αμέσως, ήταν όλα στη θέση τους, έλειπε μόνο ο κυνόδοντας. Αλλά αυτός μου είχε πέσει πριν από έναν μήνα, κι έτσι ησύχασα. Ήταν απλώς χλιαρά, όπως όταν πίνεις τσάι, επανήλθαν όμως σε λίγο στην κανονική τους θερμοκρασία. Τότε αποφάσισα να φτύσω και πάλι φωτιά. Πιο δυνατά αυτή τη φορά. Η φλόγα ήταν τόσο μεγάλη, που κάηκε το χνούδι στο πάνω χείλος μου και στενοχωρήθηκα λιγάκι, γιατί ήθελα να έχω μακριές και στριφογυριστές τρίχες, σαν τα μουστάκια των δράκων της Ανατολής.
Οι δράκοι μοιάζουν με μεγάλα ερπετά και στην Κίνα έχουν χρυσαφί χρώμα. Τους βρίσκεις παντού, στα σπίτια, στα εστιατόρια, στο ωροσκόπιο και στον θρόνο του αυτοκράτορα, επειδή φέρνουν τύχη.
Εγώ όμως μάλλον είμαι δράκος της Δύσης, γιατί είμαι πράσινος, έχω πολύ μεγάλα και μακριά φτερά και μυτερά κέρατα, για να αντιμετωπίζω τα ξίφη των ιπποτών. Πρέπει να πω ότι μερικές φορές θα μου άρεσε να είμαι δράκος της Ανατολής, γιατί κάνουν γιορτές προς τιμήν τους και δεν τους σκοτώνουν».
Ένα βαθιά συγκινητικο βιβλίο για το θάρρος και τη δύναμη που επιδεικνύουν μικροί και μεγάλοι ασθενείς παρά τις βασανιστικές και οδυνηρές εμπειρίες μέσα σε ένα θάλαμο νοσοκομείου. Γινόμαστε εμείς οι ίδιοι η Μίνα, καθώς ακούμε τη φωνή του παιδιού μέσα μας, καθώς αφήνουμε τη φαντασία να μας οδηγήσει όπως τους ήρωες της ιστορίας…
Συγγραφέας: Binando Melis Giulia
Μεταφραστής: Ζερβού, Φωτεινή
[ 5 ]
Η Μάντισσα – Ντανιέλα Ραϊµόντι | Εκδόσεις Πατάκη
Ο Τζάκοµο Καζάντιο, ένας αγρότης προικισµένος µε το χάρισµα των µεγάλων οραµατιστών, ζει στις αρχές του 19ου αιώνα στο χωριό Στελλάτα, στις όχθες του Πάδου. Σε µια γιορτή του χωριού τον πλησιάζει η µάντισσα τσιγγάνα Βιόλκα Τόσκα και στην παλάµη του χεριού του διαβάζει το κοινό τους µέλλον. Λίγους µήνες αργότερα, παντρεύονται σε πείσµα των οικογενειών τους. Οι µισοί από τους απογόνους τους θα κληρονοµήσουν το ανοιχτό δέρµα, τα γαλανά µάτια και τον ονειροπόλο χαρακτήρα του Τζάκοµο, ενώ οι άλλοι µισοί το σκούρο δέρµα, τα µαύρα µάτια και το χάρισµα της διαίσθησης της Βιόλκα. Όλα όµως τα µέλη της οικογένειας σηµαδεύονται ανεξίτηλα από µια δυσοίωνη προφητεία που αποκαλύπτεται στη Βιόλκα µέσα από το ρίξιµο των ταρό. Το πεπρωµένο των Καζάντιο είναι να αµφιταλαντεύονται ανάµεσα στη λαχτάρα τους να προκαλέσουν τη µοίρα και στην επικίνδυνη συνήθεια να κυνηγούν τα όνειρά τους. Και ακολουθούν µέχρι τέλους τις επιλογές τους, ανεξάρτητα αν υπαγορεύονται από έρωτα ή επαναστατικές ιδέες, από δίψα για δικαιοσύνη ή τη θέληση να αλλάξουν τον κόσµο.
Σε µια συναρπαστική οικογενειακή σάγκα, η Ντανιέλα Ραϊµόντι συνυφαίνει τα µεγάλα γεγονότα της Ιστορίας µε τα προσωπικά βιώµατα των µελών της οικογένειας, µέσα από την αφήγηση του σπαρακτικού τους πόνου, των µικρών καθηµερινών τους κατακτήσεων, και κυρίως, των µεγάλων ονείρων τους, ξεκινώντας από τον αγώνα για την ενοποίηση της Ιταλίας στα µέσα του δεκάτου ενάτου αιώνα και συνεχίζοντας στον εικοστό αιώνα.
Συγγραφέας: Raimondi Daniela
Μεταφραστής: Ζερβού Φωτεινή
[ 6 ]
To νυχτόσπιτο – Jo Nesbo | Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ο μετρ του σασπένς Jo Nesbo επιστρέφει με ένα εντελώς διαφορετικό βιβλίο, συγκρινόμενο με τη σειρά αστυνομικών βιβλίων του Harry Hole – θα μπορούσε κάλλιστα να έχει γραφτεί από κάποιο άλλο πρόσωπο, για κάποιο άλλο λόγο. Γιατί επιστρέφει με ανατρεπτικό βιβλίο τρόμου που θα μας στοιχειώσει. Λίγο από Stephen King, λίγο από σύγχρονη μυθολογία και μερικά ψήγματα από Edgar Allan Poe, παραμενοντας πάντα πρωτότυπος.
Μετά τον θάνατο των γονιών του στη φωτιά του σπιτιού τους, ο δεκατετράχρονος Ρίτσαρντ Ελόβντ πηγαίνει να μείνει με τους θείους του στην απομακρυσμένη πόλη Μπάλανταϊν. Ο Ρίτσαρντ κερδίζει πολύ γρήγορα τη φήμη του παρία κι όταν ένας συμμαθητής του, ο Τομ, εξαφανίζεται, όλοι υποπτεύονται το καινούργιο θυμωμένο αγόρι. Κανείς δεν τον πιστεύει όταν τους λέει ότι ο τηλεφωνικός θάλαμος στην άκρη του δάσους τον ρούφηξε σαν να ήταν σε ταινία τρόμου. Κανείς, εκτός από την Κάρεν, μια εξίσου μοναχική συμμαθήτρια που ενθαρρύνει τον Ρίτσαρντ να ακολουθήσει τα στοιχεία που η αστυνομία αρνείται να διερευνήσει. Εντοπίζει τον αριθμό που κάλεσε ο Τομ για να κάνει φάρσα σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι στο Δάσος των Κατόπτρων. Εκεί βλέπει φευγαλέα ένα τρομακτικό πρόσωπο στο παράθυρο. Και τότε οι φωνές αρχίζουν να ψιθυρίζουν στο αυτί του… Όταν ένας ακόμη συμμαθητής εξαφανίζεται, ο Ρίτσαρντ πρέπει να βρει έναν τρόπο να αποδείξει την αθωότητά του –και σώσει το μυαλό του από την τρέλα–καθώς παλεύει με τη σκοτεινή μαγεία που πνίγει το Μπάλανταϊν και μεθοδεύει την καταστροφή του. Τελικά όμως, ίσως ο Ρίτσαρντ δεν είναι ο πιο αξιόπιστος αφηγητής της δικής του ιστορίας…
Συγγραφέας: Jo Nesbo
Μετάφραση: Γρηγόρης Κονδύλης
[ 7 ]
Παλμίτα – Αντιγόνη Ζόγκα | Εκδόσεις Ψυχογιός
Μπουένος Άιρες, 1974. Λίγο πριν απ’ το πραξικόπημα. Μια γυναίκα και ένας άντρας, σε ένα γύρισμα της τύχης. Αθήνα, 2018. Λίγο πριν απ’ την πανδημία. Ένας άντρας και μια γυναίκα, σε μια εξομολόγηση εκ βαθέων. Υπάρχει κεραυνοβόλος έρωτας; Κι αν ναι, από τι εξαρτάται; Από την τρέλα μιας μέρας, ή από το πεπρωμένο της καρδιάς, όπως τραγουδούν οι ποιητές του τάνγκο;
Δύο ερωτικές ιστορίες που στροβιλίζονται στον δικό τους ρυθμό, όσο οι άντρες και οι γυναίκες, με τα λάθη και τα πάθη που τους ενώνουν, τυλίγονται σε κόμπους πιο σφιχτούς από την αγάπη, πιο ισχυρούς από τον πόθο, πιο αέναους από τον θάνατο, καταραμένους σαν το διαγενεακό τραύμα, να επαναλαμβάνονται στο διηνεκές – μέχρι να καούν για να ξαναγεννηθούν.
«Εδώ είμαι, mi amor. Σου έλεγα για την κόρη μας- μα τι υπέροχο πλάσμα! Αλλά δεν σου κρύβω ότι ανησυχώ. Ξέρω ότι είμαι ικανή να αντιμετωπίσω τα ζητήματα του σπιτιού και να τη φροντίσω. Της ετοιμάζουμε το καλύτερο φαγητό, την καθημερινή περιποίησή της , την υγεία της. Αλλά το πρόβλημα- εντάξει, όχι πρόβλημα, ανησυχία, είναι η ευθύνη να αισθάνομαι μόνη μου. Φοβάμαι που είσαι τόσο μακριά μας».
Με τον όρο «Παλμίτα» αποκαλούν την καρδιά του φοίνικα και αυτός είναι ο τίτλος που επέλεξε για το τρίτο της μυθιστόρημα η Αργεντινο-Ελληνίδα Αντιγόνη Ζόγκα.
[ 8 ]
Νεκόβ – Γιαν Χένρικ Σβαν | Κάπα Εκδοτική
Το Νεκόβ του Γιαν Χένρικ Σβαν είναι η ιστορία του Γκούναρ που παντρεύεται τη μεγάλη του αγάπη, την Άννα από την Αλεξάνδρεια, γίνεται προπονητής της αιγυπτιακής ολυμπιακής ομάδας στίβου και κατόπιν ανταποκριτής της εφημερίδας Γκέτεμποργκς-Πόστεν στην Τεχεράνη, την περίοδο της ισλαμικής επανάστασης, ενώ τον στοιχειώνει μονίμως το όνειρό του να γίνει συγγραφέας.
Πρόκειται για ένα κλασικό μυθιστόρημα. Ο ήρωας της αφήγησης εφευρίσκει χίλιους τρόπους προκειμένου να πραγματοποιήσει το μεγάλο όνειρό του. Ταυτίζεται με τον ρόλο, συστήνεται ως δημιουργός και προετοιμάζεται για το ξεκίνημα. Η ιστορία υπάρχει ήδη στο μυαλό του, δεν έχει παρά να τη γράψει. Η γραφομηχανή αντέχει; Βρίσκεται στον σωστό τόπο; Έχει Μούσα;
«Μπορώ να γράψω εξίσου καλά με τον Σολζενίτσιν. Είμαι ένας γαμάτος προπονητής που σπαταλά τον χρόνο του με βλάκες στις ερημιές. Γενικά είμαι γαμάτος και στις ξένες γλώσσες. Είμαι προικισμένος με υπέρμετρη γνώση και αίσθηση της πολιτικής. Δεν είμαι ασχημόπαπο. Κι είμαι και ο πρώτος εραστής».
Πρόκειται για το δωδέκατο βιβλίο του Σβαν στα σουηδικά. Στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία του: Τα μηχανάκια του Μανόλη (2013), Οι Περιπλανώμενοι (2007) και Η καταραμένη χαρά (2002).
Τα τελευταία χρόνια το δημιουργικό έργο του περιστρέφεται όλο και περισσότερο γύρω από θέματα της ελληνικής πραγματικότητας. Η συλλογή διηγημάτων Ένα ποντίκι στο κεφάλι (2021) και η μυθιστορηματική βιογραφία Η γιατρός των λουτρών (2023) διαδραματίζονται στη Σάμο, τη Μεσσηνία και τον Βόλο.
Εκτός από την πεζογραφία, ο Σβαν ασχολείται και με τη μετάφραση λογοτεχνίας από τα δανέζικα, τα γαλλικά, τα πολωνικά και τα ελληνικά. Πρόσφατα μετέφρασε το Εμπουσιόν της νομπελίστριας Όλγκα Τοκάρτσουκ, το Κορίν της Ντε Σταλ καθώς και μια ανθολογία ποιημάτων της Κικής Δημουλά, Στην ξενιτιά του σώματος (Ποιήματα 1956-2014) κ.ά.
Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη
