Η τριανταπεντάχρονη Έστερ Σμιτ επιστρέφει μετά από χρόνια απουσίας στο πατρικό της σπίτι στο Πορτ Ελίζαμπεθ της Νότιας Αφρικής για να διεκδικήσει το μερίδιο από την κληρονομιά της οικογενειακής περιουσίας. Εκεί συναντά τον αδερφό της Τζόνυ και μέσα σε μια νύχτα, ξεδιπλώνεται όλο το τραυματικό παρελθόν των δύο προσώπων, το οποίο έχει οδηγήσει σε ένα εξίσου αδιέξοδο παρόν.
Το δυνατό κοινωνικό δράμα του Άθολ Φούγκαρντ «Χαίρετε κι Αντίο» ανεβαίνει σε σκηνοθεσία του Κώστα Βασαρδάνη στο θέατρο Φούρνος. Ένα βαθιά ανθρώπινο και συγκινητικό έργο. Παρόλο που προσδιορίζονται σαφώς και ο χρόνος και ο τόπος της ιστορίας (δεκαετία του 1960 στην Νότια Αφρική), η διεισδυτική ματιά του συγγραφέα καταφέρνει να μιλήσει εντέλει με έναν πολύ πιο ευρύ τρόπο για τον άνθρωπο, για την αγάπη και συνάμα την εχθρότητα μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τις ματαιωμένες επιθυμίες, τα ανεπούλωτα τραύματα.
O Κώστας Βασαρδάνης μοιράζεται το Ημερολόγιο Προβών για την παράσταση «Χαίρετε κι Αντίο» που έρχεται από τις 7 Μαρτίου και για λίγες παραστάσεις στο θέατρο Φούρνος:
Οι πρόβες μας ξεκίνησαν στο σπίτι της Βίκυς με κάποιες αναγνώσεις του έργου. Χωρίς να λέμε πολλά. Να αναλύουμε ιδιαίτερα. Είχα την αίσθηση γι’ αυτό το κείμενο ότι μιλάει άμεσα στην ψυχή και το μυαλό του ηθοποιού. Και ως προς το περιεχόμενό του και ως προς τον τρόπο γραφής του: Ένας λόγος καθημερινός, που εύκολα «μιλιέται». Mε τον κίνδυνο βέβαια αυτή η ευκολία να οδηγήσει σε μια κακώς εννοούμενη φυσικότητα…άνευρη και χωρίς αποχρώσεις.
Στη συνέχεια αρχίσαμε να γνωρίζουμε κάπως αυτήν την όχι τόσο γνωστή πόλη στην οποία διαδραματίζεται το έργο: Το Πορτ Ελίζαμπεθ της Νότιας Αφρικής. Δεκαετία του 1960. Φωτογραφίες, μικρά βιντεάκια που μας έδιναν μια αίσθηση για την ατμόσφαιρα του μέρους. Το καθεστώς του Απαρτχάιντ, οι κοινωνικές ανισότητες και διακρίσεις, όλο το φόντο του έργου.
Καθώς οι αναγνώσεις/πρόβες προχωρούσαν, αρχίσαμε να μιλάμε περισσότερο για τη δράση, εσωτερική κι εξωτερική του κάθε ρόλου, στην κάθε σκηνή, να χαρτογραφούμε την εξέλιξη της ιστορίας. Δυο αδέλφια φαινομενικά εντελώς διαφορετικών χαρακτήρων αλλά ταυτόχρονα και με πολλά κοινά σημεία στην ψυχική τους ζωή.
Όταν μπήκαμε στο «Φούρνο», το θέατρο στο οποίο θα παιχτεί η παράσταση, αρχίσαμε σιγά-σιγά να «σηκώνουμε» το έργο. Να βλέπουμε πώς θα φωτιστεί από την κίνηση, ό,τι είχαμε καταλάβει από τις αναγνώσεις μας και τη λεγόμενη «δουλειά στο τραπέζι».
Όταν κανείς σκηνοθετεί, ενώ η κύρια ιδιότητά του είναι αυτή του ηθοποιού, μοιραία έρχονται στο νου του όλες οι πρακτικές των σκηνοθετών με τους οποίους έχει συνεργαστεί στο άμεσο ή το απώτερο παρελθόν. Τι κρατάει απ’ αυτές; Τι τον βοήθησε και τι όχι σε αυτές; Πώς δε θα επαναλάβει -ως σκηνοθέτης τώρα- συμπεριφορές που ένιωθε ως ηθοποιός ότι τον μπλόκαραν ή τον ενοχλούσαν; Ποια είναι το όρια ελευθερίας του ηθοποιού και μέχρι πού πάει ο σκηνοθέτης; Πόσο επεμβαίνει. Τα προαιώνια ερωτήματα… Τις απαντήσεις τις βρίσκεις στην πράξη. Σκέφτεσαι κι επιχειρείς ξανά. Διορθώνεις. Επαναπροσεγγίζεις.
Καταλαβαίνεις, επίσης, ότι η εξέλιξη των προβών δεν είναι ευθύγραμμη. Κάτι που λειτούργησε χτες μέσα από μια θερμοκρασία που δημιουργήθηκε στη συγκεκριμένη πρόβα, σήμερα δε «δουλεύει» τόσο. Αναρωτιέσαι γιατί. Το διότι δεν είναι πάντα εύκολο να βρεθεί…
Ο χρόνος πιέζει αλλά εσύ ως σκηνοθέτης πρέπει να διατηρείς την ψυχραιμία σου και τη δημιουργική σου διάθεση. Επίσης, το «τρίτο μάτι» του βοηθού σκηνοθέτη είναι χρήσιμο, όταν σκηνοθετείς και παίζεις ταυτόχρονα. Και κάπως έτσι πορευόμαστε μέχρι την πρεμιέρα η οποία είναι μια συμφωνημένη-κατά κάποιον τόπο συμβατική-λήξη των προβών διότι η πρόβα συνεχίζεται έως την τελευταία παράσταση. Όχι τόσο ως πρακτική αλλά ως εσωτερικός διάλογος του ηθοποιού….
Info:
Χαίρετε κι Αντίο | Από τις 7 Μαρτίου στο θέατρο Φούρνος
