Μυθικοί Έφηβοι του Νότου

Mε αφορμή το «Ένα Καλοκαίρι» του Τζεφ Νίκολς

Ο δεκατετράχρονος Έλις ζει στο Άρκανσας σε ένα houseboat, σε ένα πλωτό σπίτι στις όχθες του Μισισίπι. Ο πατέρας του πουλάει ψάρια πόρτα με πόρτα και ο Έλις τον βοηθάει στη διανομή και παίρνει σε αντάλλαγμα χαρτζιλίκι. Περνάει πολλές ώρες της μέρας έξω απ’ το σπίτι, με τον φίλο του τον Νεκ, που είναι ορφανός. Ο Νεκ ζει με τον θείο του ο οποίος ζει κι αυτός από το ποτάμι, όχι όμως από τα ψάρια του, αλλά από τα πράγματα που μαζεύει ως δύτης από τον βυθό του. Ο Έλις με τον Νεκ θα πάνε με τη βάρκα τους σε ένα πολύ κοντινό νησάκι. Εκεί θα βρουν ένα σκάφος που έχει καρφωθεί πάνω στα κλαδιά ενός μεγάλου δέντρου, πιθανότατα εξαιτίας κάποιας παλαιότερης πλημμύρας. Ιδανικό δεντρόσπιτο για αυτήν την ηλικία, μόνο που θα διαπιστώσουν ότι κάποιος το κατοικεί. Ο Μάθιου Μακ Κόναχι είναι ο Μud. Mud ήτοι λάσπη, Μud όπως κι ο αυθεντικός τίτλος της ταινίας που στα καθ’ ημάς έγινε «Ένα καλοκαίρι». Όπως λέει το μόνο που έχει για προστασία εκεί είναι το όπλο του και το πουκάμισό του: δοξασίες του Νότου, φωτιές για να φύγουν τα κακά πνεύματα, το μάτι του λύκου στο πουκάμισό του, τατουάζ με φίδια για να υπενθυμίζει στον εαυτό του ότι δεν πρέπει να τον τσιμπήσουν ξανά ποτέ. Η Τζούνιπερ, η γυναίκα της ζωής του, τον έσωσε κάποτε από τσίμπημα φιδιού. Έχουν δώσει ραντεβού εκεί, την περιμένει να τον βρει και να κλεφτούν από αυτούς που τον καταζητούν. Γιατί βρίσκεται εκεί επειδή τον κυνηγάνε. Ο Μud είναι ένας μεγάλος έφηβος. Όλος ο τρόπος ζωής του δεν έχει τίποτα από τον τρόπο των μεγάλων. Ο Μud είναι η ενσάρκωση του άντρα που δεν ενηλικιώθηκε ποτέ.

Ο Έλις μαθαίνει ότι οι γονείς του είναι στα πρόθυρα του χωρισμού. Η μητέρα του θα τον πάρει μαζί της στην πόλη κι αφού το πλωτό σπίτι είναι στο όνομά της, ο νόμος προβλέπει ότι όταν δεν μένει πια σε αυτό ο ιδιοκτήτης του, οι αρχές πρέπει να το γκρεμίσουν. Το μόνο σπίτι της ζωής του δεν θα αποτελέσει απλά παρελθόν, θα εξαφανιστεί και κυριολεκτικά. Και δεν είναι μόνο το σπίτι που θα στερηθεί, δεν είναι μόνο η ιδέα της άρρηκτης οικογένειας που θα στερηθεί, είναι μαζί ο τόπος, η ύπαιθρος, ο τρόπος ζωής. Η ζωή του είχε ως τώρα για κέντρο της το ποτάμι. Κι αφού το γονεϊκό ζευγάρι αποσυντίθεται, το ιδανικό της ανίκητης αγάπης πρέπει να αναπληρωθεί με κάποιον τρόπο. Ο Έλις το γύρευε στον ουρανό και το βρίσκει σε αυτό το νησί. Ο Μud που ζει για τον έρωτά του για την Τζούνιπερ και που κάνει τα πάντα για την Τζούνιπερ, γίνεται ο ήρωάς του. Από το houseboat, το σπίτι σαν σκάφος, στο σκάφος σαν σπίτι πάνω στο δέντρο: από την πραγματικότητα της παιδικής του ηλικίας που καθίσταται ολοένα και λιγότερο ρεαλιστική, υποχωρώντας στην ομογενοποιητική αστικοποίηση, σε ένα θέμα σχεδόν σουρεαλιστικό, σχεδόν μυθικό. Ένα απομονωμένο νησί, μια νησίδα άρνησης ενηλικίωσης.

Ο Έλις στα 14 του μπαίνει στο χώρο των ερώτων υπό τρεις ιδιότητες: πρώτα ως θύμα, νιώθοντας στο πετσί του τις συνέπειες μιας αγάπης που τελείωσε, ύστερα ως πρωταγωνιστής σε έναν δικό του ρομάντσο με μια μεγαλύτερη του κοπέλα, και κυρίως ως άμεσος συνεργός σε έναν έρωτα που έχει μυθικές διαστάσεις, κάνοντας ότι μπορεί για να βοηθήσει τον Mud να ξαναβρεθεί με την Τζούνιπερ. Και στις τρεις σχέσεις είναι οι γυναίκες που εντός ή εκτός εισαγωγικών προδίδουν ή πάντως υπαναχωρούν, και στις τρεις σχέσεις είναι οι άντρες που μοιάζουν τα θύματα της υπόθεσης. Ωστόσο δεν είναι και ακριβώς έτσι, αφού ποτέ δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα με τη θυματοποίηση, που πάντα είναι ως ένα βαθμό επιλογή: ο Μud τρέχει μια ζωή πίσω από την Tζούνιπερ, καθώς όταν εκείνη μπλέκει με χαμένα κορμιά τον καλεί να την ξεμπλέξει, ο πατέρας του αποδεικνύεται μάλλον λίγος σε όσα ζητά από τη ζωή, ο Έλις δεν συνειδητοποιεί πως το να φτιάχνει με μια κοπέλα μεγαλύτερή του είναι εξ ορισμού πιο επίφοβο από το να τα έφτιαχνε με μια συνομήλική του.

Το καστ της ταινίας είναι εξαιρετικό: Ο Ρέι ΜακΚίνον (ο συγκλονιστικός ιερέας στο Deadwood) είναι ο πατέρας του Έλις. O Σαμ Σέπαρντ παίζει σχεδόν πάντα τον Σαμ Σέπαρντ και τον παίζει πάντα καλά, αφού η φιγούρα του αρκεί για να κυριαρχήσει στην οθόνη. Το ίδιο ισχύει τηρουμένων των αναλογιών και των για τον ΜακΚόναχι. Η Ριζ Γουίδερσπουν είναι η Τζούνιπερ, που σημαίνει αγριοκυπαρίσσι, αλλά ίσως πήρε το όνομά της και από το Τζουν, τον ρόλο δηλαδή της Γουίδερσπουν στο «Walk the Line», εκεί που ο έρωτας ήταν έρωτας μυθικός και πραγματικός μαζί. Ο πρωταγωνιστής των δύο προηγουμένων ταινιών του Νίκολς, Μάικ Σάνον, έχει πολύ μικρό ρόλο, αλλά ακόμα και ο τρόπος που όταν τον πρωτοβλέπουμε έχει ριγμένη τη στολή του δύτη και περπατά του αρκεί για να φτιάξει χαρακτήρα. Είναι πάντως κυρίως ο 14χρονος Τάι Σέρινταν που δίνει μια ερμηνεία μεστή, συγκινητική και ίσως και πιθανή υποψήφια για όσκαρ β’ ρόλου.

Όπως λέει κι ο ίδιος ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος Τζεφ Νίκολς, δεν έχει φιλμάρει ποτέ ως τώρα σε στούντιο και μια βασική απόφαση που πήρε στην αρχή της καριέρας του είναι να φιλμάρει στα αυθεντικά μέρη. Η δουλειά μου, συνεχίζει στην ίδια συνέντευξη, δεν είναι να κάνω ταινίες σκεφτόμενος τι θα αρέσει στο κοινό. Η δουλειά μου είναι με τις ταινίες μου να επηρεάζω τους ανθρώπους. Και ο μόνος τρόπος για το πετύχω είναι να μην τους σκέφτομαι όταν τις φτιάχνω. Ο Νίκολς όπως έκανε με τις προηγούμενες δυο του ταινίες, το «Shotgun Stories» και το «Τake Shelter» δείχνει ιστορίες που διαδραματίζονται μακριά από μεγαλουπόλεις, ιστορίες στην καρδιά της Αμερικής και κυρίως, όπως έλεγα και για το «Τake Shelter» συνεχίζει να κάνει ταινίες που μιλούν για τις ζωές του 99% των Αμερικάνων. Άνθρωποι της εργατικής τάξης στο φυσικο τους περιβάλλον.

Η σκηνή που ο Έλις και ο φίλος του μπαίνουν σε ένα μπαρ για μεγάλους και βιώνουν στην πράξη τι θα πει απομυθοποίηση του ιδανικού έρωτα είναι μια σκηνή που τα δυο αγόρια θα θυμούνται σε όλη την υπόλοιπη ζωή τους (γιατί έτσι έχει νόημα να σκεφτόμαστε τις καλές ταινίες, σαν οι ήρωές τους να είναι αληθινοί, σαν να ζουν ανάμεσά μας, σαν να μεγαλώνουν στο χρόνο). Μόλις δουν αυτό που θα τους γκρεμίσει το παραμύθι, θα εμφανιστεί μια ενήλικη φιγούρα που θα τους πετάξει έξω. Αλλά θα τους πετάξει έξω ήδη αλλαγμένους. Η ενηλικίωση είναι σαν ένα μπαρ που καλό είναι να μην μπεις πρόωρα.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.