Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται;

Η είδηση της παραίτησης του Σταύρου Ξαρχάκου από το Διοικητικό Συμβούλιο του Εθνικού Θεάτρου, αν και ανεπιβεβαίωτη ακόμη επισήμως από το Θέατρο, προέκυψε μάλλον απότομα. Όχι γιατί λείπουν οι συγκρούσεις μεταξύ καλλιτεχνικών και διοικητικών προεδρείων στα κρατικά θέατρα της χώρας. Ειδικά ο κύριος Χατζάκης τις γνωρίζει καλά από την αμέσως προηγούμενη θητεία του στο ΚΘΒΕ και τη ρήξη του με τον τότε Πρόεδρο του Δ.Σ., Θωμά Τρικούκη. (Μάλιστα, ως ειρωνικό παιχνίδι της «τύχης» μπορεί να εκληφθεί το γεγονός ότι ένας από τους λόγους ρήξης ήταν η διαφωνία του κυρίου Τρικούκη με τους όρους της συμπαραγωγής μεταξύ ΚΘΒΕ και θεάτρου Ακροπόλ, στην οποία κατέφυγε ο ο Σωτήρης Χατζάκης προκειμένου να πραγματοποιηθεί η παράσταση του Μεγάλου μας τσίρκου, συνθέτης της οποίας δεν ήταν άλλος από τον Σταύρο Ξαρχάκο.)

Η συγκεκριμένη είδηση ήρθε απότομα γιατί ήρθε πολύ νωρίς, μόλις μία εβδομάδα μετά την ανακοίνωση του ρεπερτορίου του Εθνικού Θεάτρου από τον νέο του Καλλιτεχνικό Διευθυντή. Τα δημοσιεύματα τις τελευταίες μέρες κάνουν λόγο για την αντίθεση του κυρίου Ξαρχάκου με αυτό το ρεπερτόριο, με αιχμές του δόρατος τα ονόματα του Πέτρου Φιλιππίδη και του Λάκη Λαζόπουλου. Η κατανομή των αρμοδιοτήτων μεταξύ Διοικητικού Συμβουλίου και Καλλιτεχνικού Διευθυντή δεν «επιτρέπουν» παρεμβάσεις στο καλλιτεχνικό έργο: βάσει καταστατικού το Διοικητικό Συμβούλιο διοικεί το Θέατρο, ενώ ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής αναλαμβάνει την ευθύνη του καλλιτεχνικού έργου. Το ρεπερτόριο, όπως άλλωστε τόνισε στην συνέντευξη τύπου ο Σωτήρης Χατζάκης, «εκπορεύεται αποκλειστικά και μόνο από το γραφείο του Καλλιτεχνικού Διευθυντή». Όμως μέχρι ποιο σημείο μπορούμε να μιλάμε (ή να ζητάμε) για πλήρως διαχωρισμένους ρόλους όταν τα Διοικητικά Συμβούλια των κρατικών θεάτρων (είθισται να) τα απαρτίζουν πνευματικοί άνθρωποι και όχι «managers», που είναι λογικό να έχουν άποψη επί των καλλιτεχνικών πραγμάτων, όπως φαίνεται να συμβαίνει τουλάχιστον στη συγκεκριμένη περίπτωση;

Πότε, για παράδειγμα, η παρέμβαση ενός Δ.Σ. στο καλλιτεχνικό έργο είναι γόνιμη και πότε το παρεμποδίζει; Εύκολη απάντηση προφανώς δεν υπάρχει, γιατί κάθε περίπτωση διαφέρει, ακριβώς επειδή έχουμε να κάνουμε με ανθρώπους και όχι με απρόσωπες θέσεις. Το μόνο που μπορεί να ειπωθεί είναι ότι ανεξαρτήτως της αυστηρής κατανομής αρμοδιοτήτων, η συνύπαρξη σε ένα κρατικό θέατρο απαιτεί το λιγότερο διάθεση συνεργασίας, αν μη τι άλλο επειδή οι αρμοδιότητες αλληλοεπηρεάζονται. Μέσα σε αυτό το πνεύμα, ελπίζουμε ότι η απόφαση του Σωτήρη Χατζάκη να παρουσιαστεί μόνος στην συνέντευξη τύπου ήταν τυχαία και όχι σημειολογική.

Κεντρική φωτογραφία άρθρου:
Γιώργος Χρυσοχοΐδης: Το μεγάλο μας τσίρκο, Πρεμιέρα, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους, 28/6/2012