Ανακοινώνεται λοιπόν από τα μεγαλύτερα ποδοσφαιρικά κλαμπ της Ευρώπης η ίδρυση μιας Ευρωπαϊκής Super League, παρουσιάζεται ένα σχέδιο που αφορά δυσθεώρητα οικονομικά μεγέθη, μιλάμε υποτίθεται για την καρδιά της επιχειρηματικής σοβαρότητας στη βιομηχανία του αθλητικού θεάματος και όχι για τίποτα αστείους μερακλήδες που ήρθαν μια βραδιά στο κέφι κι αποφάσισαν να στήσουν ένα μαγαζάκι. Πριν προλάβει να λαλήσει ο πετεινός, η Ευρωπαϊκή Super League καταρρέει και το σχέδιό της αναστέλλεται, αν όχι και ματαιώνεται. Ένα τεράστιο «Μα τι ακριβώς έγινε τώρα;» πλανάται στην ατμόσφαιρα.
Εκδοχή πρώτη: δεν είχαν υπολογίσει καλά –καθόλου καλά όμως- τις αντιδράσεις απ΄τους οπαδούς, την κοινή γνώμη, την UEFA, την FIFA και τις κυβερνήσεις των κρατών, με αποτέλεσμα να φάνε μνημειωδώς τα μούτρα τους. Εκδοχή δεύτερη: έλα τώρα που έφαγαν τα μούτρα τους τέτοια μεγέθη, έλα που δεν είχαν υπολογίσει τι θα συνέβαινε, το μόνο που τους ενδιέφερε ήταν να πάρουν περισσότερα, πίεσαν με τα σχέδια ιδρύσεως δικής τους λίγκας για να πάρουν περισσότερα, είτε στο νέο φορμάτ του Champions League είτε με άλλους τρόπους, και τελικά θα τα πάρουν, έστω και αν μεσολάβησε αυτή η σκάρτα διήμερη επικοινωνιακή πανωλεθρία.
Γενικότερα και υπαρξιακά μιλώντας, είναι μάλλον τελικά πολύ πιο παρήγορο να υπάρχει ένα τελικό σχέδιο πίσω από κάθε τι που παίζει σημαντικό ρόλο στην κοινωνική ζωή, από το να υπάρχει ένα σχέδιο που έγινε περίγελος. Γενικότερα και υπαρξιακά μιλώντας, οι συνωμοσιολόγοι βρίσκονται στην ίδια κατηγορία με τους ορθολογιστές ως προς το εξής: τόσο οι μεν όσο και οι δε θεωρούν ότι μεγάλες δυνάμεις διατηρούν τον έλεγχο των πραγμάτων, θεωρούν ότι υπάρχουν πανίσχυροι μηχανισμοί που εξηγούν τη λειτουργία των κοινωνιών. Η μεταξύ τους διαφοροποίηση έγκειται στο ότι οι συνωμοσιολόγοι πιστεύουν σε αθέατους μηχανισμούς, σε κρυφά σχέδια και σε μυστικές ατζέντες. Αλλά και οι μεν και οι δε θεωρούν ότι οι εξηγήσεις για το ένα ή το άλλο μεγάλο κοινωνικό γεγονός, για το ένα ή το άλλο κοινωνικό φαινόμενο είναι αποτέλεσμα συλλογικής ευφυΐας, οργάνωσης και σχεδίων. Τι ποσοστό όμως της λειτουργίας των πραγμάτων μπορεί να αποδοθεί, αντί στην ευφυΐα, στην εντός ή εκτός εισαγωγικών ηλιθιότητα; Σε σχέδια που απέτυχαν, αντί σε σχέδια που ευοδώθηκαν; Σε αποτυχίες, αντί σε επιτυχίες; Στην απώλεια του ελέγχου, αντί στον έλεγχο;
Υπάρχει περίπτωση να έκαναν όντως τόσο μεγάλο λάθος τέτοια επιχειρηματικά μεγέθη; Να μην υπολόγισαν όντως καλά τα δεδομένα; Δεν διαπιστώνουμε άραγε συνέχεια, ότι στη μικροκλίμακα, η ζωή του καθενός μας, η ζωή των γνωστών μας, η ζωή όλων ημών των μικρών ανθρώπων είναι διάσπαρτη από λάθος κινήσεις σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, από κινήσεις που δεν βγάζουν και τόσο νόημα, από κινήσεις αυτοκαταστροφικές, από κινήσεις αντιφατικές, από κινήσεις που βρίσκουν τοίχο; Γιατί μας είναι τόσο δύσκολο να δεχτούμε ότι κάποιες φορές και η μεγαλύτερη εικόνα μπορεί να σχηματίζεται από τα ίδια συστατικά αβλεψίας, μη σωστού υπολογισμού των δεδομένων, ανημπόριας αντιμετώπισης περιστάσεων που μας υπερβαίνουν;
Υπάρχει στη ζωή και το απρόβλεπτο. Ακόμη χειρότερα, υπάρχει στη ζωή και εκείνο που μπορεί κανείς να προβλέψει ότι θα εξελιχθεί άσχημα και παρά ταύτα να το επιχειρεί. Μα όχι, εδώ έπαιζαν πάρα πολλά λεφτά στη μέση; Μα όχι, εδώ υπήρχε στην μέση πάρα πολύ μεγάλο power game; Όλα σε ένα τέτοιο power game πρέπει να είναι εξ ορισμού κινήσεις παικτών τεραστίου βεληνεκούς και όχι κατσαπλιάδων; Υπάρχει στη ζωή και η ηλιθιότητα. Mα, όλοι αυτοί οι κολοσσοί μπορούν να ενεργούν ηλιθιωδώς, πόσο ασφαλής μπορώ να νιώθω; Δεν προτιμώ κατά βάθος, ή ίσως και ευθέως, να ζω τη μικρή ζωούλα μου, την εκτός του μεγάλου power game ζωούλα μου, γνωρίζοντας ότι η οικονομική εξουσία ασκείται από υπερπαίκτες που παίζουν σκάκι υψηλών προδιαγραφών; Ότι υπάρχει ένα σύστημα που στην κορυφή του διασφαλίζει ότι τέτοιου είδους λάθη αποκλείεται να συμβούν;
Μας καθησυχάζει το να υπάρχουν δυνάμεις πάνω από εμάς, που αποφασίζουν και για πάρτη τους και για μας και για τα πάντα. Θέλουμε απλά να είμαστε εμείς εκείνοι που δεν αξιωθήκαμε να παίξουμε στις πιο μεγάλες πίστες. Θέλουμε στις πιο μεγάλες πίστες να υπάρχει ο έλεγχος, θέλουμε οι μεγάλες πίστες να έχουν δικλείδες ασφαλείας διατήρησης του ελέγχου. Ακόμη και με το τίμημα της καταπίεσης, της αδικίας, της ανισότητας, θέλουμε την ασφάλεια ότι στην κορυφή της πυραμίδας είναι κάποιοι που δεν κάνουν βλακείες. Αφού είμαστε πιόνια και στρατιώτες, θέλουμε τουλάχιστον να είμαστε πιόνια ενός στρατεύματος που στην κορυφή του γνωρίζει τι κάνει και δεν λειτουργεί βλακωδώς. Θέλουμε να διαμαρτυρόμαστε για τη Super League, θέλουμε να εισακουγόμαστε, θέλουμε παραδόξως ταυτόχρονα να μην λέμε ότι θριαμβεύσαμε και ότι έφαγαν τα μούτρα τους, αλλά ότι απλά έκαναν μια άλλη διευθέτηση μεταξύ τους.
Υπάρχει κάτι ιδιαίτερα τρομακτικό στη σκέψη ότι μια μεγάλη αντίδραση μπορεί να ακυρώσει σχέδια πολλών δισεκατομμυρίων. Δεν θέλουμε να λειτουργεί έτσι ο κόσμος, μάθαμε πια ότι δεν λειτουργεί έτσι ο κόσμος. Δεν είμαστε αφελείς πια. Ανακατανομή των χρημάτων και των εξουσιών έγινε, μια τεράστια μπίζνα έγινε, μοίρασαν τα κομμάτια της πίτας λίγο αλλιώς. Αλλά αυτοί θα φάνε πάλι. Ξέρουν αυτοί. Δεν είναι τίποτα τυχαίοι. Ας μην είμαστε τόσο αφελείς. Δεν φτάνεις τυχαία σε αυτές τις θέσεις. Το σύστημα έχει μηχανισμούς προστασίας του και μηχανισμούς ελέγχου μας. Είμαστε ανίσχυροι. Δεν είμαστε τόσο χαζοί να νομίζουμε ότι μας αναλογεί δύναμη και μας αναλογεί δυνατότητα αλλαγών. Δεν είμαστε τόσο χαζοί να νομίζουμε ότι μας αφορά η εξουσία. Δεν είμαστε τόσο χαζοί να διεκδικήσουμε ποτέ να γίνουμε αληθινά δυνατοί. Τη δύναμη και την εξουσία την ασκούν άλλοι. Εμάς ο ρόλος μας είναι να έχουμε εσωτερικεύσει την αδυναμία μας να αλλάξουμε τον κόσμο, εμάς ο ρόλος μας είναι να μην είμαστε χαζοί.
–
Κεντρική φωτογραφία άρθρου: ©Md Mahdi
