Έχει καρφωθεί στο μυαλό μας ως ιδανικό και μαζί ως στόχος το να είμαστε διαρκώς καλά. Κι αν δεν είμαστε διαρκώς καλά, τότε κάτι δεν πάει καλά, τότε κάτι χρειάζεται επειγόντως διόρθωση, ίσως σε σχέση με τους εξωτερικούς παράγοντες, ίσως σε σχέση με τους εσωτερικούς. Αν δεν είμαστε διαρκώς καλά ίσον πρόβλημα. Πρόβλημα που γεννά προβληματισμούς.
Τι πάει λάθος; Τι κάνουμε εμείς λάθος; Τι κάνουν οι άλλοι λάθος; Κι ενδεχομένως το λάθος να εντοπιστεί από τους προβληματισμούς και σταδιακά να επιλυθεί, ενδεχομένως να ανατροφοδοτηθεί και να μεγεθυνθεί από τους προβληματισμούς που θα δημιουργήσουν έναν αναπόδραστο φαύλο κύκλο, ενδεχομένως τίποτα από τα δύο, ενδεχομένως δηλαδή το λάθος να παραμείνει ανεπηρέαστο από τους προβληματισμούς, είτε προς τη μία είτε προς την άλλη κατεύθυνση, ακριβώς γιατί αν θέλουμε να το ονοματίσουμε λάθος, είναι πάντως ένα λάθος που αποτελεί συστατικό της ζωής: απλά δεν γίνεται να είμαστε διαρκώς καλά.
Απαισιόδοξη οπτική; Όχι. Αντιστρέφοντάς την, μετατρέπεται σε αισιόδοξη: όπως δεν γίνεται να είμαστε διαρκώς καλά, έτσι δεν γίνεται να είμαστε διαρκώς σε χάλια διάθεση και σε χάλια φάση. Ούτε καν σε αδιάφορη διάθεση και σε αδιάφορη φάση. Αν δηλαδή απαλλαχθούμε από το άγχος της επιδίωξης μιας νον στοπ γαματοσύνης, αν δεχτούμε ότι δομικό στοιχείο της ζωής είναι τα σκαμπανεβάσματα, τότε κάθε περίοδο που είμαστε σε κακό φεγγάρι, μπορούμε εντελώς βάσιμα και εντελώς ρεαλιστικά να ελπίζουμε ότι το κακό φεγγάρι κάποια στιγμή θα δύσει και θα ανατείλει στη θέση του ένα καλό. Το οποίο όμως, με βάση αυτή τη συλλογιστική, πάλι δεν θα κρατήσει για πάντα και πάλι θα έρθει στο μέλλον μια στιγμή που δεν θα είμαστε και τόσο καλά; Ναι. Άρα;
Άρα μάλλον κανείς πρέπει να κάνει μια βασική επιλογή ζωής για το πώς τοποθετείται απέναντι στα πράγματα, τόσο στα κακά όσο και στα καλά φεγγάρια του: είτε συμφιλιώνεται με το ρόλερ κόστερ των σκαμπανεβασμάτων, χρησιμοποιώντας το, στα μεν κακά φεγγάρια για να προσδοκά τα ανεβάσματα που θα ξανάρθουν όσο γκρίζα κι αν φαίνονται τώρα τα πράγματα και στα δε καλά φεγγάρια για να μην φρικάρει με καταστροφικές ανασφάλειες, είτε αδυνατώντας να αναδεχθεί το κόστος τους, προτιμώντας έτσι στα μεν κακά φεγγάρια την οικεία σιγουριά που του προσφέρει το βάλτωμα και η έλλειψη προσδοκιών, στα δε κακά φεγγάρια να τρώγεται διαρκώς με τα ρούχα του για το τι μπορεί να μην πηγαίνει εντελώς και ιδανικά καλά.
Η δεύτερη κατηγορία ανθρώπων μπορεί να παρουσιάζει την στάση ζωής της ως βαθιά ρομαντική και μαζί βαθιά πικραμένη από την τριβή της με άλλους ανθρώπους, μπορεί να παρουσιάσει την στάση ζωής της ως μη συμβιβαζόμενη με τίποτα λιγότερο από κάτι που θα είναι βγαλμένο από την τελευταία λέξη της φαντασιωτικής συντροφικής τεχνολογίας, μπορεί τέλος να παρουσιάζει την στάση ζωής της ως απότοκο της πιο βαθιάς ευαισθησίας και πληγών ανά πάσα στιγμή έτοιμων να ανοίξουν.
Αλλά το ζήτημα δεν είναι να σηκωθεί το δάχτυλο απέναντι σε κατηγορίες ανθρώπων. Το ζήτημα είναι να πούμε πως είτε έτσι είτε αλλιώς, υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει ελπίδα και φως και καλά φεγγάρια. Το ζήτημα είναι να πούμε πως τα πράγματα άλλαζαν, αλλάζουν και θα αλλάζουν προς το καλύτερο. Μα επίσης άλλαζαν, αλλάζουν και θα αλλάζουν και θα αλλάξουν προς το χειρότερο; Ωραία. Ας αλλάζουν και προς τα εκεί. Αλλά δεν αλλάζουν μόνο προς τα εκεί. Αλλάζουν και προς το καλύτερο. Νομοτελειακά.
Ας μην συνάπτουμε ασφαλιστήριο συμβόλαιο έναντι του κινδύνου των σκαμπανεβασμάτων. Ας μην επιλέγουμε ό,τι δεν μας πονά. Ας επιλέγουμε ό,τι μας πονά: η βασιλική οδός προς τη χαρά είναι το άνοιγμα στον πόνο. Και η ελπίδα, όταν είναι αληθινή ελπίδα, πονά κι αυτή. Γιατί η αληθινή ελπίδα δεν είναι θεωρητική διακήρυξη προδιαγραφών, είναι δοκιμασία. Τη δοκιμάζεις σε κρας τεστ με την ελπίδα των άλλων. Ή την έλλειψη ελπίδας τους. Ή το άλλο μήκος κύματός τους. Και είναι εξαιρετικά πιθανό να τρακάρεις και να την σμπαραλιάσεις. Μπορείς να την βάλεις στο συνεργείο και να πεις δοκίμασα και τράκαρα, δοκίμασα και σμπαραλιάστηκα, δεν θέλω άλλο πόνο πια. Μπορείς.
Ακόμα κι έτσι, το καλό φεγγάρι θα έρθει να σε βρει. Γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Αλλά θα έρθει να σε βρει πιο αργά απ’ ό,τι αν το ψάξεις εσύ. Και αυτό θα είναι κρίμα μεγάλο μεν. Αλλά και το μόνο κρίμα. Ειδάλλως μην απογοητεύεσαι, μην απελπίζεσαι, μην παραδίδεσαι. Δεν υπάρχει γλιτωμός απ’ τα καλά φεγγάρια, δεν μπορείς να αποφύγεις τις καλύτερες μέρες. Θα έρθουν. Και θα είσαι καλά, θα είσαι χαρούμενος ή χαρούμενη, θα χαμογελάς, θα νιώθεις ότι το τώρα είναι η πιο γεμάτη εποχή που έζησες ποτέ και ότι εσύ είσαι η πιο γεμάτη εκδοχή του εαυτού σου.
–
Cover photo: ©Peter Boccia on Unsplash
