«οι πόθοι σαν χορταίνουν άλλους πόθους γεννάνε»
Σε όλους εκείνους που φοβούνται τη φυλακή του πόθου. Αυτή είναι η δική μου αφιέρωση. Αφιέρωση που μου ζητήθηκε να καταθέσω έξω από το black box που έχει στήσει το Ίδρυμα Ωνάση μπροστά από τη «Μάντρα», το θέατρο ανοιχτού χώρου, μοναδικό απομεινάρι ένδοξων εποχών, μιας κάποιας belle époque της Αθήνας. Λόγος της αφιέρωσης και αφορμή της, το «Έργο για Έναν Άνθρωπο Μονάχα», η εγκατάσταση του Ιώκο Ιωάννη Κοτίδη, σε ερμηνεία της drag performer Imiterasu, εγκατάσταση που αποτελεί μνεία στο τελευταίο ποίημα της Μάτσης Χατζηλαζάρου, «Αντίστροφη Αφιέρωση», ποίημα-γιορτή του ερωτικού συναισθήματος και της απεραντοσύνης που το χαρακτηρίζει. tu m’ abysses – tu m’ oasis.
Χαρά μεγάλη που το Ίδρυμα έχει στα άμεσα σχέδιά του να αξιοποιήσει τον όμορφο χώρο της «Μάντρας» και να παραδώσει στην πόλη μια άλλη «στέγη», τη στέγη του αυθόρμητου, του ξαφνικού, του απρόσμενου. Ο χώρος φιλοδοξεί να φιλοξενήσει καλλιτεχνικά δρώμενα που θα ξαφνιάζουν τους διερχόμενους και θα τους προσκαλούν σε ένα μοίρασμα απρογραμμάτιστο, σε μια ανταλλαγή συναισθημάτων που προκύπτει και δεν την προσδοκάς. Δύσκολο να το φανταστεί κανείς αλλά στην καρδιά του κέντρου της πολύβουης πόλης με τους βιαστικούς και σκυθρωπούς περαστικούς, το Ίδρυμα Ωνάση έχει στήσει ένα ησυχαστήριο, μια μικρή γωνιά περισυλλογής, στην οποία ο καθένας από εμάς θα έχει την ευκαιρία να βουτήξει στο σύμπαν των λέξεων και των στοχασμών, των συναισθημάτων και της ανάσας. Στον κόσμο της ποίησης.
Ώρα 14.00 ακριβώς, και έχω το ραντεβού μου με τη φωνή της Μάτσης Χατζηλαζάρου στον σκοτεινό θάλαμο. Μπαίνω μέσα και το πρώτο πράγμα που αντικρίζω είναι η βάση του κορμού ενός δέντρου που λειτουργεί εν είδει καθίσματος -αμεσότερη σύνδεση με την ηρεμία της γης, σκέφτομαι. Παίρνω τη θέση μου και τα 8 λεπτά που διαρκεί η προβολή ξεκινούν.
Η οθόνη φωτίζεται, το πρόσωπο της Imiterasu γεμίζει την οθόνη μπροστά μου και η φωνή της Χατζηλαζάρου σκορπίζει τις λέξεις μέσα στον χώρο. Το ποίημά της αποτελεί από μόνο του μια αφορμή να χαθεί ο ένας και μόνος θεατής σε έναν ποιητικό κόσμο πλασμένο από τα υλικά του ονείρου, έναν κόσμο όπου ο πόθος φυσά σαν άνεμος και καταφέρνει να ανοίγει παράθυρα, ο έρωτας πλημμυρίζει το χώμα της ψυχής και αυτή γεμάτη λυρισμό χορταίνει ομορφιά.
Η φωνή της ποιήτριας γίνεται ένα με τα χείλη της drag performer που μετατρέπεται σε ένα δοχείο συναισθημάτων και άλλοτε συμπλέει βουβά με τον λόγο του ποιήματος ή άλλοτε βουρκωμένη, με δάκρυα να κυλούν στο υπέροχα μακιγιαρισμένο δέρμα της, παίρνει την παύση της για να αφήσει την εξομολόγηση να γεμίσει το black box.
«θα ‘θελα μα πόσο θα ‘θελα ναι θα ‘θελα αμέσως τώρα τώρα θέλω να ξεμαλλιάσω λίγο τη σύνταξη για να σε τραγουδήσω όπως έμαθα στο Παρίσι»
Η εξομολόγηση της ποιήτριας λαμβάνει χώρα για έναν και μόνο αποδέκτη. Τον Ανδρέα Εμπειρίκο. Η Μάτση Χατζηλαζάρου γράφει τις λέξεις της υμνώντας τον αβυσσαλέο έρωτά της για τον άνθρωπο που υπήρξε ο ψυχαναλυτής της και έμελλε να ορίσει την ψυχή της με τρόπο μοναδικό. Η ποίησή της άλλωστε είναι σε μεγάλο βαθμό βιωματική, λειτουργεί ως κατάθεση εμπειριών και συναισθημάτων και αυτό ενισχύει τη δημιουργία προσωπικής σύνδεσης που προσδοκά ο Ιώκο μεταξύ του θεατή και του installation που έχει στήσει.
Το σύμπαν που δημιουργεί το ποίημά της είναι ένα σύμπαν βαθιά εξομολογητικό στο οποίο οι καθημερινές, ίσως και σκληρές λέξεις της Χατζηλαζάρου γίνονται συνειρμικά αποστάγματα συναισθήματος και βρίσκουν δίοδο προς ένα κοινό που μπορεί να μην γνώριζε το ποίημα ή να χρειαζόταν μια αφορμή για να το θυμηθεί.
Η επιλογή της Imiterasu ως κοινωνού του λόγου της ποιήτριας είναι ιδανική γιατί καταφέρνει να φέρει στο σήμερα ένα ποίημα που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1985, δέκα ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατο του Ανδρέα Εμπειρίκου. Ο έρωτας δύο μεγάλων ποιητών και η εξομολόγηση της θύελλας που βίωναν στην ψυχή είναι ο καλύτερος τρόπος να απευθυνθείς στον θεατή που θα κάνει τη στάση από τα στενά της Πλάκας και τους δρόμους με τις μανιώδεις ταχύτητες για να επιτρέψει στην ποίηση να τον συγκινήσει.
Το «Έργο για Έναν Άνθρωπο Μονάχα» είναι μια αφορμή να καταφύγουμε στην ήσυχη γωνιά που έχει δημιουργηθεί στο κέντρο της πόλης και μόνοι, συνομιλητές μονάχα με τον εαυτό μας, να αφήσουμε τον ποιητικό λόγο να μας απευθυνθεί. Να συνδεθούμε μαζί του, να γίνουμε συνοδοιπόροι στο εξομολογητικό ταξίδι της ποιήτριας και να αναλογιστούμε τι δονεί τη δική μας συγκινησιακή δυναμική.
Η ερμηνεία της Imiterasu, με το ισχυρό της βλέμμα και τις ραγισμένες εκφράσεις της, καταφέρνει να δημιουργήσει στον θεατή την αίσθηση μιας κοινής μνήμης και ενός κοινού αισθήματος, με τρόπο τρυφερό και ευαίσθητο. Ο Ιώκο μέσα από αυτή την εγκατάσταση απομακρύνει το (ένα) άτομο από τη σκληρότητα του τι συμβαίνει εκεί έξω και το παρακινεί να αντιληφθεί τι συμβαίνει εδώ, μέσα. Το καλεί στην προσωπική του άβυσσο, τη δική του όαση – του ζητά να αντικρίσει στον καθρέφτη το δικό του βλέμμα και να καταθέσει τη δική του εξομολόγηση.
«…το σώμα είναι χώμα διψασμένο από σένα έμαθε τις πλημμύρες του έρωτα»
