Ο Γιάννης Τσορτέκης στο elculture

1. Συμμετείχατε στην ταινία «Έντεκα», αποσπώντας και το βραβείο ερμηνείας στο ελληνικό 48 hours Film project Festival, αλλά και στο Λας Βέγκας όπου  συμμετείχαν οι καλύτερες ταινίες του θεσμού από 79 χώρες. Πώς ήταν αυτή εμπειρία;

Η ταινία είναι  η ιστορία ενός προπονητή πυγμαχίας. Κι εγώ δεν έχω καμία σχέση με την πυγμαχία. Κάναμε γύρισμα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού και έπρεπε πολύ γρήγορα να προσαρμοστώ με το ρινκ, τη μούχλα… Κι όλα αυτά χωρίς τα πρότυπα του Ράμπο… Αλλά  για όλα έχουμε αναφορές.

2. Δεν είναι αγχωτικό και πολύ  δύσκολο  για έναν ηθοποιό να ετοιμάσει ένα ρόλο τόσο γρήγορα;

Δεν είναι μόνο ο ηθοποιός, αλλά και οι σεναριογράφοι και το συνεργείο που πρέπει να είναι σε τρομερή ετοιμότητα. Όλο αυτό  είναι πολύ μεγάλη εμπειρία γιατί  σε ελάχιστο χρόνο πρέπει να γίνει μια ταινία. Είχα ελάχιστο χρόνο να αφομοιώσω τις πληροφορίες των σκηνοθετών, του Θεόφιλου Παπαστυλιανόυ και Γιάννη Χριστοφόρου, δούλευα σχεδόν prima vista, με μια συνθήκη πολύς υψηλής ενέργειας. Συμπωματικά εκείνες τις μέρες ήμουν πέντε μέρες άυπνος -είχα γυρίσματα σε άλλη ταινία- δηλαδή η φυσιογνωμία μου που έδειχνε κουρασμένη ήταν για πρακτικούς λόγους έτσι(γέλια).
Όμως για μια τέτοιου είδους δουλειά πρέπει να είσαι αυτό που λέει ο Καβάφης « σαν έτοιμος από καιρό». Είναι τόσο πολλές οι απαιτήσεις που προϋποθέτει  μεγάλη ετοιμότητα. Πρέπει να είσαι έτοιμος και ταυτόχρονα ανοιχτός. Εγώ έπρεπε να δημιουργήσω την εικόνα ενός πρώην πυγμάχου. Ξέρεις, δεν υπάρχουν κόντρα ρόλοι. όλα  ενυπάρχουν μέσα μας, έστω και εν υπνώσει, απλώς πρέπει να τα ανακαλέσουμε ή να τα ανακαλύψουμε. Δεν υπάρχουν κόντρα πράγματα, υπάρχει μόνο η δυσκαμψία μας να ανακαλέσουμε όλα αυτά που έχουμε μέσα μας. Αλλά αυτή είναι η δουλειά του ηθοποιού.

3. Υπάρχει όμως και ένας σοβαρός αντίλογος για αυτό το φεστιβάλ. Ότι αυτή ταχύτητα μοιάζει με αυτή του τηλεοπτικού γυρίσματος και δεύτερον ότι εξαρτάται πάρα πολύ η επιτυχία  μιας ταινίας από τον παράγοντα «τύχη».

Συμφωνώ με το δεύτερο, ναι, είναι λίγο θέμα τύχης να σου κάτσει ένα θέμα που να σε ενδιαφέρει και να μπορείς κιόλας να το κάνεις, αλλά όχι με το πρώτο. Η ταχύτητα στο 48 ώρες δεν έχει τίποτα να κάνει με την ταχύτητα της τηλεόρασης, ίσως λίγο να μοιάζει με τη διαφήμιση που σε ελάχιστο χρόνο πρέπει να στηθεί ένα τεράστιο πρότζεκτ. Είναι καθαρά κινηματογραφικές οι ταινίες που παράγονται σε αυτό το φεστιβάλ.
Η επιτυχία βέβαια εξαρτάται πολύ και από τη χημεία της ομάδας. Και την ενέργεια των προσώπων. Αυτό είναι θέμα τύχης. Πρέπει να υπάρχει τρομερή ανιδιοτέλεια μεταξύ των μελών της ομάδας. Εγώ, ας πούμε, δε γνώριζα τα παιδιά καθόλου. Με είχαν πάρει κάποιες μέρες πριν ένα τηλέφωνο για να με ρωτήσουν κατά πόσο θα ήμουν διαθέσιμος εκείνες τις μέρες. Και είπα «ναι» χωρίς να γνωρίζω και πολλά για το όλο πράγμα. Δεν ήξερα καν πότε είναι να γίνει το γύρισμα.

4. Βλέποντας την ταινία τώρα, υπάρχουν πράγματα που θα θέλατε να αλλάξατε;

Βλέπω και ξαναβλέπω την ταινία και μου αρέσει με τον ίδιο τρόπο. Θα άλλαζα ένα πράγμα, γιατί δεν υπήρχε ο χρόνος να επεξεργαστούμε με λεπτομέρεια  κάποια πράγματα- γι’ αυτό και με εντυπωσίασε το βραβείο στο Λας Βέγκας. Θα αφαιρούσα σε επίπεδο ερμηνείας κάποια στοιχεία από την εξωτερική φόρμα, ισχυροποιώντας την εσωτερική διάθεση, αλλά το αποτέλεσμα πραγματικά με ικανοποιεί .

5. Γιατί λέτε ότι σας εντυπωσίασε το βραβείο;

Γιατί μην έχοντας σχέση εμπλοκής, δε λέω διαπλοκής, με τα πράγματα στο θέατρο τόσα χρόνια και βιώνοντας μοναχικά όλη αυτή τη διαδρομή, η σχέση με μια δημοσιότητα που μπορεί να πάρει κάτι- γιατί αυτή η ταινία βραβεύτηκε ανάμεσα σε άλλες 79- με ξάφνιασε. Γιατί δεν έχω δει κάτι ανάλογο να γίνεται εδώ στη χώρα μας. Εμείς πήραμε το βραβείο χωρίς να μας ξέρουν, ήταν δηλαδή ένα καθαρό βραβείο. Πριν από κάποιους μήνες πήρα και το βραβείο Κάρολος Κουν για την ερμηνεία μου στη «Μαύρη Γαλήνη», που έπαιξα στο θέατρο του Νέου Κόσμου. Ένιωσα όμως ότι ένιωσαν την υποχρέωση να μου το δώσουν- χωρίς εγώ να αισθάνομαι ότι μου χρωστάει κανείς τίποτα.. Θεωρώ ότι η ερμηνεία ενός ηθοποιού, είτε είναι καλή είτε  κακή, είναι μια ακραία ηθική στιγμή του προσώπου. Και όταν αυτό γίνεται ορατό,  αισθάνομαι υπερήφανος. Το χάρηκα το βραβείο πολύ, γιατί ήταν ένα βραβείο πολύ καθαρό. Κανείς δε μας ήξερε και δεν είχαν κανένα κίνητρο έξωθεν, πέρα του ότι τους άρεσε η ερμηνεία μου. Εκτίμησαν την αδρεναλίνη και την ενέργεια της ταινίας. Κυρίως όμως χάρηκα με τη λάμψη που είδα στα μάτια της μάνας μου που ένιωσε  ότι όλοι οι κόποι και οι θυσίες μου αυτά τα χρόνια κάπως αναγνωρίζονται. Και με το γιο μου που όταν του το ανακοίνωσα από το τηλέφωνο- εκείνες τις μέρες ήταν στη Θεσσαλονίκη- πέταξε από τη χαρά του. Κι εγώ ήμουν σαν σεληνιασμένος, δεν μπορούσα να το πιστέψω.

6. Τι νομίζετε  ότι έκανε το «Έντεκα» να ξεχωρίσει;

Νομίζω ότι όλοι ήμασταν στις θέσεις για ένα συγκεκριμένο πράγμα.  Η ακρίβεια στη στόχευση είναι θέμα επαγγελματισμού. Κι νομίζω ότι όλοι είχαν ακρίβεια στον τομέα τους. Ο καθένας γνώριζε το αντικείμενο του και έτσι δε χανόταν χρόνος. Κι βέβαια μεγάλο ρόλο παίζει αυτό το εντυπωσιακά απλό αλλά και τόσο σύνθετο σενάριο της Xριστίνας Σέκερη και της Άσπας Καλλιάνη. Δεν υπήρχε ίχνος χαβαλέ επίσης, ενώ δε μας έλειπε το κέφι. Ήταν σαν μια ταινία μεγάλου μήκους σε συμπύκνωση, όπου μέσα εκεί υπήρχαν τα πάντα.

7. Αυτή η βράβευσή σας έρχεται να προστεθεί σε μια λίστα επιτυχιών του ελληνικού σινεμά στο εξωτερικό.

Ξέρεις, ο ελληνικός κινηματογράφος έχει δεινοπαθήσει από βρικόλακες. Έχει ευτυχώς  ξεπηδήσει μια νέα γενιά που κάνει θαύματα από το τίποτα. Ένα από αυτά είναι και το «Έντεκα», που έγινε από το τίποτα, χωρίς λεφτά. Η νέα γενιά- ο Λάνθιμος, ο Κούτρας και άλλοι- είναι πολύ σημαντικοί, γιατί παράγουν από το τίποτα αριστουργήματα. Μακάρι να ξυπνούσε το σύστημα και να έλεγε ότι επενδύουμε  στην παιδεία και στον πολιτισμό.
Δυστυχώς όμως ιδρύθηκε μια Ακαδημία κινηματογράφου για να κάνει βραβεύσεις και να στέλνει ταινίες στα  Όσκαρ, και όχι για να παράγει ουσιαστικό έργο. Αντί  η Ακαδημία να συγκεντρώσει τα λεφτά  αυτής της τελετής των βραβείων  και να ενισχύσει μια ταινία, κάνει πάρτι στο Μέγαρο. Αυτό με εξοργίζει.

8. Μπορεί το 48 ώρες μέσα σε μια περίοδο κρίσης να αποτελέσει ένα φυτώριο για το ελληνικό σινεμά;

Φυσικά και μπορεί, γιατί  προτάσσει κάτι που είναι πολύ σημαντικό στην τέχνη και που δυστυχώς εδώ στην Ελλάδα δεν το έχουμε μάθει: τον περιορισμό του χρόνου. Στο 48 ώρες πρέπει να παραδώσεις την ταινία  στις εννέα το βράδυ. Αυτό σου θέτει κάποιους κανόνες. Στην Ελλάδα ξεκινάει μια διαδικασία που κρατάει επ’ άπειρον, συμπεριφερόμαστε σαν να είναι δικός μας ο χρόνος και να τον κάνουμε εμείς ό,τι θέλουμε, αλλά δεν είναι έτσι τα πράγματα. Τη σχέση με το χρόνο και τους περιορισμούς αμφιβάλλω ότι τη γνωρίζουμε  στη χώρα μας.
Στο 48 ώρες πρέπει να αποδεχτείς αυτό τον κανόνα.  Ακόμα και ο Παζολίνι να είσαι, αν φέρεις την ταινία στις εννέα και ένα δε θα γίνει δεκτή.
Είναι πολύ σημαντικό αυτό που διδάσκει αυτός ο θεσμός, γιατί αυτός ο περιορισμός στον καλλιτέχνη του δίνει τελικά ελευθερία.
Το 48 ώρες δεν είναι για όλους- δεν λέω ότι είναι για τους ικανούς μόνο αλλά σίγουρα δεν είναι για όλους. Αυτός που χρειάζεται λίγο παραπάνω χρόνο δεν μπορεί να συμμετέχει. Ή μπορεί και να μάθει να λειτουργεί σε πιο αυστηρά πλαίσια. Εμένα πάντως μου αρέσει αυτή η αυστηρότητα που ισχύει για όλους. Και όσες ταινίες  είδα εγώ, ήταν πολύ ενδιαφέρουσες. Και μόνο να σκεφτείς ότι  κάποιοι δεν κοιμηθήκαν δυο μέρες για αυτή την ιστορία  είναι σημαντικό.

9. Θα ξαναπάρετε μέρος;

Θα ήθελα πολύ, δε μου έχουν πει τίποτα όμως. Πώς να πάρω, από μόνος μου; Νομίζω πάντως ότι όλα είναι θέμα επιθυμίας…

Σας ευχαριστώ πολύ.
Κι εγώ.