Το ΚΘΒΕ με ΦόΡα κατά του φόβου και της βίας

Ο φασισμός αρχίζει με τη σκέψη ότι όλοι οι άλλοι είναι ανόητοι, κατά τον γάλλο ποιητή Paul Valery. Με μια παρόμοια, ίσως, αφετηρία το ΚΘΒΕ ξεκίνησε πρόσφατα την κοινωνική του δράση «Φό-ΡΑ» (Φόβος-Ρατσισμός Στοπ). Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ευαισθητοποίησης απέναντι στον κίνδυνο του ολοκληρωτισμού, το οποίο υλοποιείται δωρεάν σε σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Βορείου Ελλάδας. Άλλη μια πρωτοβουλία, δηλαδή, του ΚΘΒΕ μετά το Κοινωνικό Θεατροπωλείο, που μας υπενθυμίζει ότι η τέχνη μετέχει, δεν παρακολουθεί. Διαμορφώνει, δεν αποτυπώνει.  Όπως έχει δηλώσει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Σωτήρης Χατζάκης: «Ελπίζουμε και επιδιώκουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν με αξίες όπως η ανθρωπιά, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός, η ανεκτικότητα. Το σίγουρο είναι ότι τον ολοκληρωτισμό τον γεννάει ο φόβος του άλλου. Ο άλλος δεν είναι εχθρός. Δε μας φοβίζει, μας συμπληρώνει. Ο άλλος είναι ο δρόμος για την έξοδο από τον μοναχικό εαυτό μας».

Η ιδέα προτάθηκε από το ΚΘΒΕ στην Ένωση των Θεάτρων της Ευρώπης και τελεί υπό την αιγίδα της. Πρόκειται για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιείται μεν καταρχήν από το ΚΘΒΕ, αλλά αναμένεται να αναπτυχθεί και από άλλα θέατρα-μέλη της Ένωσης. Αποτελεί δε παράπλευρη δραστηριότητα της παράστασης «Το Κύμα», που παρουσιάζεται από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα.

Η θεατρολόγος Αμαλία Κοντογιάννη που επιμελείται τη δράση και τα κείμενα, μας εξηγεί ειδικότερα: «Παρουσιάζεται ένα ταχύδραμα και στη συνέχεια προβάλλεται σχετικό βίντεο. Ακολουθεί συζήτηση βιωματικής συμμετοχής με τα παιδιά. Μοιράζουμε μια λευκή κόλλα χαρτί και ζητάμε να την τσαλακώσουν και να την ξανακάνουν όπως ήταν πριν. Αυτό φυσικά δεν γίνεται, πράγμα που μας δείχνει ότι η άσκηση βίας προκαλεί παραμόρφωση που μπορεί να είναι μόνιμη. Σε σημαδεύει για πάντα».

Το ταχύδραμα είναι ένα μικρό μονόπρακτο, με το οποίο γίνεται η εισαγωγή στο θέμα. Σχετίζεται με την κατοχή ενός αντικειμένου, που συμβολίζει οτιδήποτε επιθυμούμε ή θεωρούμε κεκτημένο. «Δε θέλουμε να δημιουργήσουμε την εντύπωση ότι η βία είναι φαινόμενο εξαπλωμένο ή ότι έχει επικίνδυνες διαστάσεις. Επίσης δεν αφορά τα στενά πλαίσια έκφανσης του ρατσισμού, δηλαδή τους μετανάστες ή το bullying, αλλά οποιαδήποτε μορφή βίας-σωματική, λεκτική, ψυχολογική. Μπορεί να μιλάμε για απλές, καθημερινές σκηνές βίας που όλοι βιώνουμε. Το θέμα είναι τι επιλογές θα κάνουμε για να βγούμε από αυτόν τον φαύλο κύκλο».

Στόχος της δράσης είναι να κάνει τα παιδιά να σκεφτούν κι άλλες επιλογές που υπάρχουν, να δουν τον τρόπο που κατέχει ή διεκδικεί κανείς τα δικαιώματά του. Έτοιμες απαντήσεις και συνταγές δεν υπάρχουν, οι μετέχοντες καλούνται σε προβληματισμό. «Η παράσταση επικεντρώνεται στο πώς κάποιος μπορεί να θεωρήσει , στηριζόμενος σε μια ιδέα που τον καλύπτει, ότι έχει ισχυρότερα δικαιώματα. Επίσης έχουμε εστιάσει σε τρόπους, με τους οποίους ξεφεύγουμε από τον φόβο. Δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά να εκφραστούν, να μιλήσουν. Γιατί ό,τι δεν εκφράζεται, γιγαντώνεται».

Σύμφωνα με το ΚΘΒΕ η ανταπόκριση είναι ενθουσιώδης, άλλωστε οι παραστάσεις έχουν κλειστεί μέχρι και το Πάσχα. «Το πρόγραμμα είναι και μια ευκαιρία να συζητήσουν και να έρθουν πιο κοντά οι διδάσκοντες με τους μαθητές. Μέσα από τον διάλογο καταγράφονται οι εμπειρίες των παιδιών. Αυτό που μου κάνει εντύπωση και που δείχνει την ωριμότητα και την ετοιμότητα των παιδιών είναι αυτό που πάντα ακούγεται στα σχολεία που επισκεπτόμαστε: “Ας μην κάνουμε στους άλλους αυτό που δεν θέλουμε να μας κάνουν“».

Τις ημέρες αυτές παρακολουθούμε στο ΚΘΒΕ σκηνές, όχι θεατρικές, που δυστυχώς δεν  είναι πρωτόγνωρες, ειδικά για τις κρατικές μας δομές. Σε αναμονή των εξελίξεων που φαίνεται ότι θα έχουμε πολύ σύντομα, μετά και την ανοικτή επιστολή του Σωτήρη Χατζάκη, ελπίζουμε το ΚΘΒΕ να σταθεί και στην πράξη συνεπές στις αξίες της αλληλεγγύης και του σεβασμού που πρεσβεύουν δράσεις του, όπως το Φό-ΡΑ.

Info:
Επιμέλεια δράσης και σύνθεση των κειμένων: Αμαλία Κοντογιάννη, σε συνεργασία με τους Τρυφωνία Αγγελίδου, Λίλα Βλαχοπούλου, Γιάννη Σαμψαλάκη, οι οποίοι παίζουν μαζί με τους: Ανδρέα-Άγγελο Καρανικόλα, Ελένη Κιλινκαρίδου και Χάρη Παπαδόπουλο.