Όπως ο Δάντης πορεύεται από κύκλο σε κύκλο για να φτάσει στην Κόλαση ή στον Παράδεισό του, έτσι και ο Σάμιουελ Μπέκετ τοποθετεί, καθέναν σε πολύ διακριτό κύκλο, τους τρεις κεντρικούς ήρωες των μυθιστορημάτων της τριλογίας του (Μολλόυ, Ο Μαλόν πεθαίνει και Ο ακατονόμαστος), προκειμένου να φτάσουν, ίσως, στην ανυπαρξία την οποία επιζητούν. Από το ένα μυθιστόρημα στο άλλο, αυτός ο κύκλος όλο και στενεύει.
Ο κύκλος στον οποίο μπορεί να είναι δέσμιος ο Μολλόυ, δεν μπορεί παρά να είναι αυτός της κυκλικής του αφήγησης που αρχίζει από το τέλος και τελειώνει στην αρχή. Ο Μολλόυ δεν είναι περιορισμένος σε έναν μόνο τόπο και διαθέτει ακόμα έναν σχετικά ικανοποιητικό βαθμό κινητικότητας, παρά το κακό του πόδι. Στην αρχή με ποδήλατο, μετά με πατερίτσες, και μετά, έρποντας πια, ξεκινάει ν’ αναζητήσει τη μητέρα του, όπως λέει. Μήπως, όμως, εντέλει αναζητεί τον ίδιο του τον εαυτό ή, έστω, μια βεβαιότητα που ολοένα του διαφεύγει;
Στο δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος, η καμπύλη που διαγράφει τη διαδρομή του Μολλόυ, διχάζεται: είναι και η επίσης κυκλική αναφορά που συντάσσει ο Μοράν. Στον Μοράν, ντετέκτιβ του γραφείου Γιούντι, έχει ανατεθεί η αποστολή αναζήτησης του Μολλόυ. Όταν ο Μοράν ξεκινάει την έρευνά του, έχει όλη του τη σωματική αλκή, όλες του τις βεβαιότητες. Όσο προχωράει η έρευνα, σιγά-σιγά η κατάστασή του μεταβάλλεται ριζικά και επιδεινώνεται από κάθε άποψη: ο Μοράν θ’ αρχίσει να μοιάζει όλο και πιο πολύ στον ίδιο τον Μολλόυ. Άραγε ο Μοράν θα βρει τον Μολλόυ; Μήπως αποτελούν τις δύο όψεις ενός και μόνο προσώπου; Οι δύο καμπύλες των αντίστοιχων διαδρομών τους ίσως τελικά συναντηθούν για να σχηματίσουν το οριζόντιο οκτώ, σύμβολο της αέναης επανέναρξης μιας ανέφικτης αυτοαναζήτησης.
Τίτλος: ΜολλόυΣυγγραφέας: Σάμιουελ ΜπέκετΜετάφραση: Αλεξάνδρα ΠαπαθανασοπούλουΣχεδιασμός εξωφύλλου: Ευτυχία Λιάπη
Πολύ πιο περιορισμένος από τον Μολλόυ, ο Μαλόν είναι καθηλωμένος σ’ ένα κλειστό δωμάτιο, ξαπλωμένος στο κρεβάτι του, σχεδόν ακίνητος, περιμένοντας τον επικείμενο θάνατό του. Η μόνη εμφανώς εφικτή διαδρομή είναι αυτή του βλέμματός του, που το στρέφει στα γύρω του αντικείμενα.
Ωστόσο, ο Μαλόν διαθέτει ένα μολύβι κι ένα τετράδιο: θα γράψει. Θα περιγράψει την κατάστασή του με κάθε λεπτομέρεια, μ’ έναν τρόπο ταυτόχρονα γλαφυρό και συγκλονιστικό, αλλά, στο τέλος, θα εξοριστεί μακριά απ’ τον εαυτό του, στην περιφέρεια όπου εδρεύει το φανταστικό: θα μπορέσει να δημιουργήσει.
«Να ζω και να δημιουργώ. […] Να ζεις και να δίνεις ζωή […]» Από αυτή τη στιγμή και στο εξής, δε θα υπάρχουν παρά μόνο ατελείωτες παλινδρομίες από το κέντρο στην περιφέρεια, εκεί όπου, άλλωστε, ζωντανεύουν οι εξωφρενικοί χαρακτήρες τους οποίους δημιουργεί.
«Και σιγά-σιγά ο μικρός μου χώρος αρχίζει να σφύζει ξανά. Θα μου πείτε ότι όλα αυτά είναι μέσα στο κεφάλι μου, και πράγματι πολλές φορές μου φαίνεται πως είμαι μέσα σ’ ένα κεφάλι και πως αυτά τα οχτώ, όχι, τα έξι επίπεδα που με κυκλώνουν είναι από συμπαγές κόκαλο, αλλά όχι δα να φτάσω και να πω πως το κεφάλι αυτό είναι δικό μου, ε, όχι, ποτέ.» Ο Μαλόν καταλήγει σ’ αυτόν τον περιφερειακό χώρο όπου πότε φαίνεται σαν να επινοεί τον εαυτό του, και πότε μεταμορφώνεται σ’ έναν απ’ τους χαρακτήρες που επινοεί. Παραμένει ο Μαλόν, ή μήπως έχει γίνει Μάκμαν;Ο Μαλόν πεθαίνει είναι το έργο στο οποίο, με απίστευτο χιούμορ, με τρομερή οξυδέρκεια και ποιητικότητα, ο Σάμιουελ Μπέκετ εκφράζει τελείως ανοιχτά τις θέσεις του για την πράξη της γραφής και τις περίπλοκες σχέσεις μεταξύ ενός συγγραφέα, της δημιουργίας του και των δημιουργημάτων του.
Τίτλος: Ο Μαλόν πεθαίνειΣυγγραφέας: Σάμιουελ ΜπέκετΜετάφραση: Αλεξάνδρα ΠαπαθανασοπούλουΣχεδιασμός εξωφύλλου: Ευτυχία Λιάπη
Ο κύκλος με τον οποίο έχουμε να κάνουμε στον Ακατονόμαστο περιορίζεται σε ένα σημείο: τη μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία, εκεί όπου ο χωροχρόνος παραμορφώνεται, εκεί όπου όλα έλκονται και απορροφώνται, αλλά χωρίς να εξαφανίζονται.Το ον που ζει σ’ αυτό το σημείο δεν μπορεί να φέρει όνομα, γιατί πρόκειται γι’ αυτό το «εγώ» που δεν μπορεί ποτέ να ταυτοποιηθεί. Το σώμα του Ακατονόμαστου, καθηλωμένο, αδυνατεί να κάνει την παραμικρή κίνηση. Ωστόσο, έχει πράγματα «να πει». Οι προγενέστεροί του χαρακτήρες –ο Μολλόυ, ο Μαλόν και οι άλλοι– περνούν και ξαναπερνούν, περιστρέφονται γύρω του.
Θα ’λεγε κανείς ότι έχουν εξυφάνει μια συνωμοσία για να τον αναγκάσουν να συνεχίσει να είναι· δηλαδή, να τον αναγκάσουν να συνεχίσει να λέει. Οπότε ο Ακατονόμαστος θα δημιουργήσει άλλους κόσμους, θα δώσει φωνή σε άλλους εαυτούς του. Οι χαρακτήρες τους οποίους θα χρειαστεί να «προσπαθήσει να είναι» –με διαύγεια, αλλά χωρίς ποτέ να χάσει το χιούμορ του–, θα ’ναι κατά σειράν ο Μάχουντ, ο άνθρωπος-κούτσουρο που είναι μπηγμένος σε μια γλάστρα, και μετά ο Ουέρμ με το ακαθόριστο πρόσωπο που δεν είναι παρά ένα αυτί «που πάλλεται» και μια τρομερή ανησυχία στο μοναδικό του «έντρομο μάτι».
Τίτλος: Ο ακατονόμαστοςΣυγγραφέας: Σάμιουελ ΜπέκετΜετάφραση: Αλεξάνδρα ΠαπαθανασοπούλουΣχεδιασμός εξωφύλλου: Ευτυχία Λιάπη
–
Ο Σάμιουελ Μπέκετ (Samuel Barclay Beckett) γεννήθηκε στο Φόξροκ της Ιρλανδίας, στα περίχωρα του Δουβλίνου, τον Απρίλιο του 1906. Μετά την αποφοίτησή του από το Τρίνιτυ Κόλλετζ του Δουβλίνου, αποπειράθηκε να ακολουθήσει ακαδημαϊκή καριέρα αλλά σύντομα διαπίστωσε ότι η διδασκαλία δεν του ταίριαζε.
Η γνωριμία του με τον Τζέημς Τζόυς το 1928 στο Παρίσι, η οποία εξελίχθηκε σε στενή φιλία, τον ώθησε να καταπιαστεί με τη συγγραφή. Το 1937, ύστερα από ένα διάστημα περιπλάνησης, εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γαλλία, όπου και έζησε μέχρι το τέλος της ζωής του. Τα χρόνια του πολέμου συμμετείχε ενεργά στη Γαλλική Αντίσταση και εργάστηκε εθελοντικά για τον Ερυθρό Σταυρό.
Το 1946, αναζητώντας ένα πιο λιτό ύφος, άρχισε να γράφει απευθείας στα γαλλικά. Ακολούθησε μια εξαετία δημιουργικής έξαρσης, κατά την οποία έγραψε τέσσερις νουβέλες, τέσσερα μυθιστορήματα, δύο θεατρικά έργα, τέσσερα κριτικά δοκίμια και επτά ποιήματα. Μετά το ανέβασμα του Περιμένοντας τον Γκοντό (1953) γνώρισε τη διεθνή καταξίωση και αναγνώριση. Κατεξοχήν δίγλωσσος συγγραφέας, διακρίθηκε σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου (ποίηση, δοκίμιο, πεζογραφία και θέατρο).
Τιμήθηκε με το βραβείο Formentor (1961) και το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας (1969). Πέθανε στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 1989.
