Ανά τους αιώνες, αμέτρητοι περιηγητές από τον Βορρά αποφάσισαν να κάνουν το «μεγάλο ταξίδι» στον Νότο και να αποτυπώσουν την Ελλάδα του χθες και του σήμερα, έτσι όπως την είδαν, την βίωσαν ή και θέλησαν να την θυμούνται. Αυτά τα μονοπάτια υπόσχεται να μας αφηγηθεί μια νέα σειρά δράσεων κι εκδηλώσεων που διοργανώνουν οι πρεσβείες και τα ινστιτούτα των Βορείων Χωρών στην Αθήνα (Δανία, Νορβηγία, Σουηδία, Φινλανδία), η Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών στην Αθήνα και η Πρεσβεία της Ισλανδίας στο Όσλο διαπιστευμένη στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του προγράμματος «Οι Βόρειες Χώρες αφηγούνται» και «Αθήνα Παγκόσμια πρωτεύουσα βιβλίου 2018».
Καταγεγραμμένες επισκέψεις περιηγητών από τις Βόρειες Χώρες στο ελληνικό έδαφος υπάρχουν ήδη από τον 17ο αιώνα, πολύ πριν από τη σύσταση του νέου Ελληνικού Κράτους. Πρόκειται για αξιωματικούς καριέρας που ήρθαν στην περιοχή σε καιρό πολέμου, ευκατάστατους νέους που έκαναν το «μεγάλο ταξίδι», τυχοδιώκτες, επιστήμονες και αργότερα δημοσιογράφους, εθελοντές και πολεμικούς ανταποκριτές. Επισκέφθηκαν την Ελλάδα όσο ήταν ακόμα υπό την Οθωμανική Αυτοκρατορία, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης, όταν έκανε τα πρώτα της βήματα ως νεοσύστατο κράτος, ακόμα και κατά τον Ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897. Στα κείμενα και τα έργα τέχνης που άφησαν διακρίνεται η οπτική του καθενός για την Ελλάδα και τους Έλληνες, η οποία ασφαλώς ποικίλει ανάλογα με την εποχή που ο καθένας επισκέφθηκε τη χώρα αλλά και την ιδιότητά του.
Οι δύο κεντρικές εκθέσεις του προγράμματος:
«Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια περιηγητών από το Βορρά»
Περιηγητές από τις βόρειες χώρες καταγράφουν το ταξίδι τους στην Ελλάδα και τις εντυπώσεις τους από τη χώρα. Παρουσιάζονται σπάνιες μαρτυρίες από εποχές ειρήνης και από πολέμους που ταλανίζουν τους τελευταίους τρεις αιώνες.
«Σύντομες Επ-αναγνώσεις: Τα τεκμήρια του Νικόλαου Κάλας στη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών»
Ένα σημαντικό δείγμα από το πολύτιμο αρχείο του Νικόλαου και της Έλενας Κάλας. Εκτός από τους «κρυμμένους θησαυρούς», η έκθεση περιλαμβάνει δύο έργα της εικαστικού Νίνας Παπακωνσταντίνου, καρπό της καλλιτεχνικής της ενασχόλησης με το αρχείο Κάλας.
Οι δυο εκθέσεις πραγματοποιούνται στη Βιβλιοθήκη Βορείων Χωρών (Καβαλλότι 7), και διαρκούν ως την 31η Μαΐου 2019. Παράλληλα, πλαισιώνονται από εργαστήρια, ομιλίες και παρουσίαση ανοικτής συλλογής με βιβλία για τους βόρειους ταξιδιώτες στην Ελλάδα.
Ειδικότερα:
♦ Την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου στις 19:00 η Christine Amadou από το Πανεπιστήμιο του Όσλο θα μιλήσει με θέμα “Ingvald Undset, traveller and observer: A Νorwegian archaeologist visiting Greece and Schliemann in 1883”, στο Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών (Τσάμη Καρατάσου 5, Μακρυγιάννη). Ο Νορβηγός αρχαιολόγος, πατέρας της βραβευμένης με Νόμπελ μυθιστοριογράφου Sigrid Undset, ήρθε στην Ελλάδα το 1883 με υποτροφία του νορβηγικού κράτους. Στο βιβλίο του “Fra Akershus til Akropolis” (1893) αναφέρεται στις συζητήσεις του με τον Σλήμαν και τη σχέση του με τη μοντέρνα Ελλάδα, καθώς και τις εντυπώσεις του ίδιου, θετικές και αρνητικές, από τη χώρα. Η παρουσίαση επικεντρώνεται στην αμφίσημη περιγραφή της Ελλάδας από τον Ούντσετ, στο πώς έβλεπε τον Σλήμαν και στη θέση του ως αρχαιολόγος.
♦ Το Σάββατο 23 Φεβρουαρίου, 10:00-13:00, θα πραγματοποιηθεί εργαστήριο βιβλιοδεσίας με την Ευαγγελία Μπίζα με θέμα «Κατασκευάζουμε το σημειωματάριο του περιηγητή», στη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών (Καβαλλότι 7, Μακρυγιάννη). Στο σεμινάριο θα κατασκευαστεί ένα σημειωματάριο σαν αυτό που θα μπορούσαν να μεταφέρουν οι περιηγητές που επισκέπτονταν την Ελλάδα τον 17ο και τον 18ο αιώνα για να καταγράψουν τις εντυπώσεις τους. Θα είναι από εύκαμπτο δέρμα και οι σελίδες θα ραφτούν κατευθείαν πάνω στο κάλυμμα με εμφανή ραφή (longstitch). Στην τεχνική αυτή δεν χρησιμοποιείται κόλλα, το εξώφυλλο συνδέεται με το σώμα του βιβλίου μόνο με το ράψιμο.
Μέγιστος αριθμός συμμετεχόντων: 10 άτομα.
Περισσότερες πληροφορίες/κρατήσεις: στο 210-9249210 και στο [email protected] από 18 έως 22 Φεβρουαρίου, 9:00-19:00. Στη 13.00 θα γίνει ξενάγηση στην έκθεση.
♦ Την Τρίτη 5 Μαρτίου στις 19:00 ο Βασίλης Σαμπατακάκης, καθηγητής Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Lund, θα μιλήσει για τις εντυπώσεις των Σουηδών περιηγητών με τίτλο «”People are very polite, enjoyable and healthy, they live well and have fun” – Swedish travelers’ narratives from 18th century Greece», στο Σουηδικό Ινστιτούτο Αθηνών (Μητσαίων 9, Μακρυγιάννη). Από τα μέσα του 17ου αι. πολλοί Σουηδοί ταξιδευτές επισκέφθηκαν την Ελλάδα για να δουν τα απομεινάρια της αρχαιότητας, χειρόγραφα της Καινής Διαθήκης, να ερευνήσουν φυτά και βότανα, κλπ. Δύο από αυτούς μας κληροδότησαν πολύτιμο υλικό: Ο Jacob Jonas Björnståhl που ήταν ο πρώτος επιστήμονας που επισκέφθηκε την Θεσσαλία και ο Adolf Fredrik Sturtzenbecker που επισκέφθηκε τη Θεσσαλονίκη, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και την Κεντρική Ελλάδα. Και οι δύο πέθαναν στην Ελλάδα αφήνοντας ταξιδιωτικά ημερολόγια και σημειώσεις που αποκαλύπτουν μια ενδιαφέρουσα εικόνα της Ελλάδας εκείνης της εποχής.
♦ Την Πέμπτη 4 Απριλίου στις 19:00, η Δρ. Ειρήνη Μαρινάκη (ιστορικός της τέχνης) και ο Κύριλλος Σαρρής (γιατρός/εικαστικός) θα συζητήσουν για την προσωπική τους έρευνα στο έργο του Νικόλαου Κάλας. Θα παρουσιαστεί εκτενώς το αρχείο του Ν. Κάλας που φιλοξενείται στην Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών και θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό για το πολύπλευρο έργο και την διεπιστημονική σκέψη του Ν. Κάλας. Στο Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα (Χαιρεφώντος 14, Πλάκα).
♦ Την Τρίτη 16 Απριλίου στις 19:00, ο Björn Forsén, διευθυντής, και η Μαρία Μαρτζούκου, υπεύθυνη γραμματείας του Φινλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών και μεταφράστρια, μιλούν με θέμα «Φινλανδοί περιηγητές στην Ελλάδα» και «Φινλανδοί στον πόλεμο του 1897» στο Φινλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών (Ζήτρου 16).
Ανάμεσα στους περιηγητές από τις Βόρειες Χώρες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα και κατέγραψαν τις εντυπώσεις τους ήταν και Φινλανδοί. Στα κείμενά τους αποτυπώνεται η εικόνα που διαμόρφωσαν για τη νεοσύστατη Ελλάδα και τους κατοίκους της, ενώ γράφουν για τις κραυγαλέες διαφορές αλλά και για τις αναπάντεχες ομοιότητες με την πατρίδα τους. Φινλανδοί επισκέφθηκαν την Ελλάδα και κατά τον «ατυχή» πόλεμο του 1987 ως δημοσιογράφοι (Ι. Κ. Ίνχα) γιατροί (Ρίτσαρντ Φαλτίν) και εθελοντές (Τζον Νυλάντερ).
Ποιοι είναι οι «Nordics»;
Η πρώτη συνεργασία των Βορείων Χωρών (The Nordics – Δανία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Φινλανδία) καταγράφεται το 1962 με τη Συνθήκη του Ελσίνκι. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας έχουν ιδρύσει δύο θεσμούς: Το Συμβούλιο των Βορείων Χωρών και το Υπουργικό Συμβούλιο των Βορείων Χωρών. Ο συνδετικός κρίκος των χωρών και των πολιτών τους είναι οι κοινές τους αξίες, όπως η γλώσσα, ο τρόπος ζωής, η ιστορία, η κοινωνική δομή και η δομή διακυβέρνησης.
Info:
Επιμέλεια έκθεσης «Η Ελλάδα μέσα από τα μάτια περιηγητών από το Βορρά»: Ντέλια Τζωρτζάκη, Μαρία Μαρτζούκου, Εύη Χαριτούδη. Συνεργάστηκαν: Birgit Olsen, Hans Lejdegård, Marie Mauzy
Επιμέλεια αρχειακού υλικού έκθεσης «Σύντομες Επ-αναγνώσεις: Τα τεκμήρια του Νικόλαου Κάλας στη Βιβλιοθήκη των Βορείων Χωρών»: Ειρήνη Μαρινάκη. Συνεργάστηκαν: Εύη Χαριτούδη, Ντέλια Τζωρτζάκη, Μαρία Μαρτζούκου
Ώρες λειτουργίας εκθέσεων: Δευτέρα-Πέμπτη 11:00-16:00, Παρασκευή: 16:00-19:00.
Τις επίσημες αργίες και τη Μ. Πέμπτη οι εκθέσεις θα παραμείνουν κλειστές.
