Η διεθνώς αναγνωρισμένη υψίφωνος Μυρσίνη Μαργαρίτη αποτελεί αναμφισβήτητα μία από τις κορυφαίες λυρικές ερμηνεύτριες της γενιάς της. Λίγο πριν ερμηνεύσει το εμβληματικό Ορατόριο των Χριστουγέννων του Μπαχ, σε σύμπραξη με την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, μιλά για τα πρώτα της βήματα στη γενέτειρά της, τη Λάρισα, το λυρικό τραγούδι που «την επέλεξε», αλλά και τη σημασία της διαρκούς εκπαίδευσης.
Έχετε πει ότι ο πατέρας σας ήταν ψάλτης, με εξαιρετική φωνή, που θα μπορούσε να σταθεί και στο λυρικό τραγούδι. Η βυζαντινή μουσική σας γοητεύει;
Ναι, με γοητεύει γιατί πρώτα απ’ όλα η παιδική μου ηλικία είναι συνδεδεμένη μ’ αυτή τη μουσική. Δεν θα βάλω στο σπίτι να ακούσω, αλλά όταν συμβαίνει με αγγίζει βαθιά.
Θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας κάποια ανάμνηση από την περίοδο που ψάλλατε μαζί με τον πατέρα σας;
Δεν είναι συγκεκριμένες αναμνήσεις. Ήμουν το κοριτσάκι στο αναλόγιο! Και μάλιστα έκανα πολύ συχνά ισοκράτημα, το οποίο είχε μια ιδιαίτερη γοητεία από μια παιδική κοριτσίστικη φωνή. Έρχονταν επίσης τα δυο μου αδέρφια και έψαλλαν. Ήταν ιδιαίτερες στιγμές, παρόλο που τότε δεν το καταλάβαινα.
Συμμετείχατε από μικρή σε Χορωδία, παρακολουθούσατε μαθήματα στο Ωδείο, παίζατε βιολί σε Ορχήστρα. Με ποιο τρόπο σας κέρδισε το λυρικό τραγούδι έναντι ενός μουσικού οργάνου, όπως το βιολί;
Το τραγούδι και η μουσική γενικότερα για μένα ήταν ανάγκη από όταν ήμουν μικρή. Θα έλεγα ότι με επέλεξε, δεν το επέλεξα. Τώρα που βλέπω τα πράγματα από πιο μακριά, ήταν δεδομένο ότι θα έκανα αυτό το πράγμα στη ζωή μου.
Μεγαλώσατε στη Λάρισα. Ποιες οι βασικές διαφορές που εντοπίζετε σχετικά με τη μουσική εκπαίδευση ανάμεσα στην πρωτεύουσα και πόλεις της περιφέρειας;
Τα παιδιά στη Λάρισα είναι πολύ τυχερά. Το ωδείο είναι εξαιρετικό και δεν είναι τυχαίο που έχουν βγει τόσο αξιόλογοι μουσικοί από εκεί. Προσωπικά πήρα πολύτιμες εμπειρίες, γιατί από μικρή μπήκα στην ορχήστρα και τη χορωδία του ωδείου και έπαιζα σε όλες τις συναυλίες που γινόταν. Είναι μια πόλη που οργανώνει όπερες και πάρα πολλές μουσικές εκδηλώσεις. Δεν ξέρω για τις άλλες πόλεις, στη Λάρισα όμως γινόταν και γίνεται εξαιρετική δουλειά.
Έχετε ερμηνεύσει εμβληματικούς ρόλους του οπερετικού ρεπερτορίου. Ξεχωρίζετε κάποιον/ους;
Αγάπησα όλες τις ηρωίδες από όπερες του Χαίντελ, έχω ιδιαίτερη αδυναμία στην Παμίνα και την Κοντέσα από τους Γάμους του Φίγκαρο που ερμήνευσα πρόσφατα. Όμως, με αγγίζει βαθιά και η γυναίκα από την Ανθρώπινη Φωνή του Πουλένκ. Κάθε ρόλο που ερμηνεύω όμως τον αγαπώ, γίνεται δικός μου.
Έχετε επίσης συμμετάσχει σε σημαντικά διεθνή φεστιβάλ, όπως το Φεστιβάλ Handel του Halle. Μιλήστε μας γι’ αυτή την εμπειρία.
Ήταν ιδιαίτερα τιμητικό για μένα να τραγουδήσω τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Αλτσίνα στο κατεξοχήν μπαρόκ φεστιβάλ αφιερωμένο στη μουσική του Χαίντελ, με ένα πολυβραβευμένο μπαρόκ σύνολο όπως οι Lautten Compagney. Και για ένα κοινό, το οποίο γνωρίζει και τιμά αυτή τη μουσική! Και μόνο η δυνατότητα να τραγουδάει κανείς τέτοιους ρόλους με τέτοια ποιότητα στον ήχο της ορχήστρας είναι μεγάλη τύχη.
Ταξιδεύετε διαρκώς ανάμεσα στην Ελλάδα και τις χώρες του εξωτερικού, όπου εμφανίζεστε. Με ποιον τρόπο κατακτάτε την ισορροπία, μέσα σε ένα τόσο απαιτητικό καθημερινό πρόγραμμα;
Η αλήθεια είναι ότι είναι πολύ απαιτητικό. Και όταν γυρνάω, επιστρέφω σε ένα εξίσου εξαντλητικό πρόγραμμα. Δεν έχω κάποιο μυστικό. Αγαπάω πολύ αυτό που κάνω και το κάνω με όλη μου την ενέργεια.
Έχετε πει ότι η φυσική κατάσταση είναι σημαντικός παράγοντας της απόδοσης ενός λυρικού ερμηνευτή. Πώς διατηρείστε σε φόρμα;
Έχω κάνει πολλή γυμναστική στη ζωή μου, αλλά πια ομολογώ ότι δεν προλαβαίνω. Αλλά ναι, το θεωρώ πολύ σημαντικό ακόμα και για την τεχνική του τραγουδιού. Προσωπικά με βοήθησε πολύ. Όποτε βρίσκω χρόνο πάντως πάω στο γυμναστήριο και μου αρέσει πολύ να τρέχω.
«Οι μαθητές μου θέλω να μάθουν να είναι δάσκαλοι του εαυτού τους»
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι πλέον ζούμε στην εποχή της εικόνας. Έχετε αισθανθεί ποτέ πίεση σχετικά με την εξωτερική σας εμφάνιση;
Ναι, έχω αισθανθεί. Και δεν μου φαίνεται παράλογο. Κάνουμε μια δουλειά που είναι και θέαμα. Πρέπει το φιζίκ να ταιριάζει με τον χαρακτήρα όταν μιλάμε για όπερα. Ωστόσο, δεν πρέπει να είναι ποτέ σημαντικότερο από τη φωνή και τη μουσική.
Έχετε ολοκληρώσει τις σπουδές σας σε προπτυχιακό επίπεδο στο Τμήμα Μουσικών Σπουδών του ΕΚΠΑ, ενώ συνεχίσατε ως υπότροφος με δύο μεταπτυχιακά. Ποια θεωρείτε τα μεγαλύτερα οφέλη της συνεχούς θεωρητικής κατάρτισης για έναν ερμηνευτή;
Δεν γίνεται να μην έχει θεωρητική κατάρτιση ένας ερμηνευτής. Προσωπικά πολλά πράγματα δεν τα θυμάμαι πια αν με ρωτήσει κάποιος, αλλά όλα έχουν περάσει στην ερμηνεία. Είμαι απολύτως σίγουρη για αυτό. Έχουν κωδικοποιηθεί σε γνώση του στυλ και της φόρμας, σε σωστή αντιμετώπιση της μουσικής του εκάστοτε συνθέτη. Χαίρομαι πολύ που είχα αυτήν την ευκαιρία να κάνω αυτές τις σπουδές.
Εκτός από τις εμφανίσεις σας, δίνετε μεγάλη βαρύτητα και στη διδασκαλία νέων καλλιτεχνών. Τι σας προσφέρει αυτή η διαδικασία και ποια τα σημαντικότερα «διδάγματα» που θέλετε να παίρνουν οι μαθητές σας;
Μαθαίνω κι εγώ η ίδια. Δίνω μια συνέχεια, προσθέτω κάτι στη συνολική γνώση που περνάει από γενιά σε γενιά, βοηθάω τους νέους τραγουδιστές να βρουν τον δρόμο τους, ο οποίος δεν είναι εύκολος. Οι μαθητές μου θέλω να μάθουν να είναι δάσκαλοι του εαυτού τους και να μην εξαρτώνται από μένα ή τον εκάστοτε δάσκαλο. Να παίρνουν αυτά που τους λέω και όταν δεν τους κάνει πια να πάνε αλλού, να συνεχίσουν. Το τραγούδι είναι ένας δρόμος που δεν τελειώνει ποτέ.
Με τον Γιώργο Πέτρου και την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, σας συνδέουν ήδη πολλές συνεργασίες. Αυτό το οικείο περιβάλλον επιδρά στην ερμηνεία σας;
Φυσικά! Νιώθω μεγάλη εμπιστοσύνη στη μουσική προσέγγιση του Γιώργου Πέτρου. Είναι ένας εξαιρετικός μαέστρος και με τιμά ιδιαίτερα το ότι ανήκω στους τακτικούς του συνεργάτες. Όσο για την ΚΟΑ, είναι μια ιστορική ορχήστρα, η οποία όμως έχει και ένα πολύ ενεργό παρόν, με σημαντικότατους μαέστρους και σολίστ να συνεργάζονται μαζί της και πάντα με ένα υψηλότατο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Χαίρομαι πάρα πολύ που θα έχω την ευκαιρία να ερμηνεύσω ένα από τα ωραιότερα έργα του Γ. Σ. Μπαχ με μια τέτοια ορχήστρα! Ανυπομονώ!
