Η Άλκηστη Χαλικιά στο νέο της βιβλίο ξεφεύγει από τη μικρή φόρμα και μας παρουσιάζει μια ιστορία για παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας δημιουργώντας ένα ανατρεπτικό νεανικό βιβλίο διακοπών και εξερεύνησης της φύσης. Η ζωή στο βουνό είναι κάπως σαν «διακοπές ρεύματος», συναρπαστική, διαφορετική, αρχικά δύσκολη αλλά εποικοδομητική στο τέλος.
Την έκδοση εικονογραφεί η Μάρια Μπαχά, και τη συνοδεύει μουσικό CD με δεκατέσσερα τραγούδια σε στίχους της Άλκηστης Χαλικιά, μουσική της Μέλπως Χαλκουτσάκη και του Πέτρου Σταμέλου. Συμμετέχουν φιλικά ο Βαγγέλης Γερμανός, η Ανδριάνα Μπάμπαλη, ο Φώτης Σιώτας και το μουσικό σχήμα «Εκτός τροχιάς».
Mε αφορμή την κυκλοφορία του νέου βιβλίου μιλήσαμε με την Άλκηστη Χαλικιά, ξεκλέψαμε ένα μικρό απόσπασμα αλλά και ένα τραγούδι από το CD που θα συνοδεύει το βιβλίο, με τίτλο «Καταφύγιο».
Μίλησέ μας για την πρώτη σκέψη λίγο πριν αρχίσεις να γράφεις το νέο σου βιβλίο «Σαν διακοπές ρεύματος».
Ξεκίνησε να γράφεται τρία χρόνια πριν. Πέρασε από πάνω του μια πανδημία με όλες τις ψυχικές διακυμάνσεις που έφερε σε όλους μας. Παρόλα αυτά η πρώτη σκέψη ή καλύτερα, η πρώτη ανάγκη έμεινε αναλλοίωτη: δεν μπορεί να είναι κανονικό αυτό που ζούμε μέσα στις μεγαλουπόλεις, μακριά από τη φύση και να γεμίζουμε το κενό της με περισσότερη και περισσότερη τεχνολογία. Είναι στρεβλό και γεννά στρεβλές συμπεριφορές.
Ένα παιδί και η οικογένειά του μετακομίζουν στην ύπαιθρο και εκεί θα παρακολουθήσει το σχολείο της φύσης. Μια ιδέα που προβληματίζει όλους σχεδόν τους γονείς. Εσύ πώς θα φανταζόσουν ιδανικά να μεγαλώνει ένα παιδί;
Οι προβληματισμοί μου σχετικά με το σχολείο αποτυπώθηκαν με ένα συμβολικό τρόπο στο προηγούμενο βιβλίο μου το «Ένα σχολείο ταρακουνημένο» και ήταν περισσότερο μια ευχή για να αλλάξει. Σε αυτό το βιβλίο, το σχολείο έχει αλλάξει, είναι ένα σχολείο στη φύση, χωρίς να είναι αυτή η μόνη ιδεατή μορφή που μπορεί να πάρει. Είχε όμως ενδιαφέρον για μένα να παρακολουθώ τον ήρωά μου να αλλάζει μέσα σ’ αυτή τη νέα συνθήκη.
Δεν ξέρω αν υπάρχει ένας ιδανικός τρόπος για να μεγαλώνουν τα παιδιά, αλλά ξέρω πώς το να είναι κλεισμένα μέσα σε διαμερίσματα με ελάχιστη αυτονομία και μικρή διάδραση με συνομήλικους είναι προβληματικό.
Γίνεται πλέον και αντικείμενο κλινικής αντιμετώπισης όταν προστίθεται σ’ αυτόν τον τρόπο ζωής η υπερβολική χρήση της τεχνολογίας.
Για πρώτη φορά συνεργάζεσαι με τη Μάρια Μπαχά. Πώς ήταν αυτή η σχέση; Ήταν οι εικόνες αυτές στο μυαλό σου όταν έγραφες το βιβλίο;
Κύλησε ανέφελα η συνεργασία μας, θαυμάζω τη δουλειά της και όχι, δεν ήταν οι εικόνες αυτές που είχα στο μυαλό μου, αλλά ποτέ δεν είναι. Η Μάρια ήταν πολύ ανοιχτή στο να ακούσει τις σκέψεις όλων όσοι επιμελήθηκαν αυτή την έκδοση κι αυτό ήταν μια γόνιμη και ωραία διαδικασία. Κατόρθωσε με τη δική της υπαινικτική ματιά να φέρει όλη τη φύση μέσα στο βιβλίο με τη μορφή μιας μεγάλης ποικιλίας υπέροχων ζουζουνιών!
Γιατί επιλέξατε ασπρόμαυρη εικονογράφηση;
Είναι ένα άλλο είδος βιβλίου, δεν ανήκει στην κατηγορία των picture book που ήταν τα προηγούμενα βιβλία που κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ίκαρος. Έχει μεγαλύτερο κείμενο και απευθύνεται κυρίως σε παιδιά Δημοτικού. Προσωπικά αγαπώ πολύ το σχέδιο με μολύβι στις εικονογραφήσεις, γιατί δίνει την αίσθηση του χειροποίητου που όλοι έχουμε έστω και λίγο απολαύσει «στολίζοντας» τις γωνίτσες των βιβλίων μας.
To βιβλίο συνoδεύεται από ένα CD με τραγούδια. Πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;
Τα τραγούδια είναι η δική μου παιδική χαρά μέσα στον κόσμο της δημιουργίας! Περνάω φανταστικά τόσο την ώρα που γράφω ένα στιχάκι όσο και σε όλα τα επόμενα στάδια που μελοποιείται, ενορχηστρώνεται, ερμηνεύεται. Είναι μια διαδικασία που έχει πάρε-δώσε-…άκουσε τι λες γι’ αυτό-μήπως να το πει η τάδε- άκου και την τρομπέτα κλπ. Είναι υπέροχο να μοιράζεσαι με άλλους ανθρώπους που θαυμάζεις και εκτιμάς την ευφάνταστη τρέλα που παίρνει μορφή τραγουδιού. Επιπλέον, η προηγούμενη εμπειρία με το άλμπουμ «Τραγουδάκια Γάλακτος» που φτιάξαμε με τη Μέλπω Χαλκουτσάκη μού έδειξε ότι γονείς και εκπαιδευτικοί αναζητούν τραγούδια που να μπορούν να τα ακούνε ευχάριστα όλες οι ηλικίες και να περνούν καλά. Ελπίζω να το καταφέραμε.
Σ’ αυτό το άλμπουμ εφτά από τα τραγούδια είναι συνθέσεις της Μέλπως και τέσσερα είναι συνθέσεις του Πέτρου Σταμέλου που έχει επιμεληθεί την ενορχήστρωση σε όλο το άλμπουμ. Η φροντίδα κι η αρτιότητα με την οποία έχει γίνει αυτό το άλμπουμ χάρη στον Πέτρο και την αγαπημένη μου συνεργάτιδα Μυρτώ Τίκωφ, με κάνουν να νιώθω τεράστια ευγνωμοσύνη. Οι μουσικοί και οι ερμηνευτές είναι όλοι τους καταξιωμένοι και με τιμά αληθινά η παρουσία τους σε αυτή τη δουλειά! Με τιμά επίσης, η χαρά των μικρών και μεγαλύτερων παιδιών που συμμετέχουν. Μια παρέα φίλων δε, που αποτελούν το ερασιτεχνικό συγκρότημα «Εκτός Τροχιάς» είναι εδώ και χρόνια πηγή έμπνευσης για μένα, γιατί μου μεταφέρουν την αθωότητα και τον ενθουσιασμό της γενιάς του ’60 στη μουσική.
Μαζί με τη συμμετοχή του Βαγγέλη Γερμανού σ’ ένα τραγούδι μας αποτελούν τον δικό μου φόρο τιμής στη μουσική που αγάπησα. Οι συμμετοχές της Αδριάνας Μπάμπαλη, του Αλέξη Ιωάννου (από τους Burger Project), του Άλκη Κανίδη (από τους Εκμέκ), του Γιώργου Ζαχαρόπουλου, της Διονυσίας Παπούλη, της Λουίζας Σοφιανοπούλου και του Φώτη Σιώτα είναι ό,τι καλύτερο μπορούσα να φανταστώ για τα τραγούδια μας!
Τι θα ήθελες ιδανικά να κρατήσει από το βιβλίο σου ο μικρός και η μικρή αναγνώστρια;
Τη χαρά και την ξεγνοιασιά του παιχνιδιού στη φύση με φίλους! Είναι άλλωστε πέντε αληθινά παιδιά και το καλοκαιρινό τους παιχνίδι στη φύση που ενέπνευσε αυτή την ιστορία, στα οποία κιόλας έχω αφιερώσει το βιβλίο.
Σε έχουμε συνηθίσει κυρίως ως συγγραφέα παιδικών βιβλίων μικρής φόρμας. Εικονογραφημένα βιβλία ή μεγάλης φόρμας εφηβικά. Ποια αγαπάς τελικά περισσότερο;
Κάθε ιστορία βρίσκει μόνη της την κατάλληλη φόρμα για να ειπωθεί. Από κεκτημένη ταχύτητα, προσπάθησα στην αρχή να γράψω αυτή την ιστορία σε μικρή φόρμα αλλά δεν χωρούσε. Στριμωχνόταν και χάνονταν κάποια σημαντικά κομμάτια της. Νιώθω πως οι ιστορίες επιλέγουν, όχι εγώ. Γενικά, μου αρέσει να εκφράζομαι συνοπτικά, σφιχτά, κάνω οικονομία στις λέξεις. Δεν μου αρέσει να τις σπαταλάω και συνήθως τις σκέφτομαι πολύ πριν τις βάλω στη θέση τους.
Μπορεί τελικά ένα βιβλίο να «μεταμορφώσει» το πώς βλέπουμε τον κόσμο;
Νομίζω πως είμαστε τα βιβλία που διαβάζουμε σε μεγάλο βαθμό. Κι αν αλλάζουμε εμείς, αλλάζει κι ο κόσμος. Αλλά πόσοι διαβάζουν και τι; Πόσοι είναι ανοιχτοί στο να τους αλλάξουν τα βιβλία; Προτιμώ τους ανθρώπους που έχουν διαβάσει δέκα βιβλία στη ζωή τους αλλά έχουν χαραχτεί μέσα τους, από εκείνους που μπορεί να διαβάσουν όλη την εκδοτική παραγωγή μιας χρονιάς και να έχει περάσει από πάνω τους σαν το νερό πάνω στο λάδι.
Περιέγραψέ μας το δικό σου «καταφύγιο».
Θα μπορούσα να πω μεταφορικά ότι είναι η μουσική, το γράψιμο, η ποίηση, οι ανώνυμες και μοναχικές βόλτες στην πόλη. Αλλά το αληθινό μου καταφύγιο είναι το νησί μου. Η θάλασσα του, η λευκή άμμος του, το κύμα του.
Διαβάστε ένα μικρό απόσπασμα από το βιβλίο «Σαν διακοπές ρεύματος» πριν την κυκλοφορία από τις Εκδόσεις Ίκαρος
Η σχολική χρονιά ξεκίνησε μερικές μέρες μετά. Την πρώτη μέρα περπατήσαμε μαζί με τον Μπαμπά μέχρι το σχολείο για να γνωρίσουμε τη δασκάλα. Ακολουθήσαμε τις ξύλινες ταμπέλες που έγραφαν Προς Σχολείο της Φύσης.
Από την επομένη κιόλας, οι γονείς μου με άφησαν να πάω μόνος μου στο σχολείο. Οι δικοί μου γονείς, που στην πόλη δεν με άφηναν ούτε μέχρι τη γωνία να περπατήσω χωρίς «Πρόσεχε!» και «Μη!». Τι περίεργο…
Ετοιμάστηκα γρήγορα και βγήκα στο μονοπάτι. Τα βήματά μου πίεζαν μαλακά το χώμα, κι εκείνο ανάβλυζε μια μυρωδιά που ήταν καινούργια για τη μύτη μου. Πάνω στα χόρτα και τα λουλούδια που συναντούσα, έβλεπα να γυαλίζουν μεγάλες σταγόνες. Ισορροπούσαν με δυσκολία στις μικροσκοπικές επιφάνειες κι έμοιαζαν σαν να προσπαθούσαν να μην κυλήσουν. Όποια κυλήσει χάνει, σκέφτηκα, και παραμόνευσα να δω αν κάποια θα παρασυρόταν από την αόρατη τσουλήθρα που οδηγούσε στο χώμα.
Όταν μπήκα για τα καλά μέσα στο δάσος, το φως του ήλιου λιγόστεψε. Τα ψηλά δέντρα το εμπόδιζαν να φτάσει ως εμένα. Ξαφνικά, μου φάνηκαν όλα ύποπτα: τα απότομα φτερουγίσματα, οι πελώριοι ιστοί κάτω από τα κλαδιά, τα βουναλάκια από φύλλα στο έδαφος.
«Κάτι θα πεταχτεί, θα με αρπάξει, θα με ρίξει κάτω και θα με κατασπαράξει. Όχι, όχι, θα με τρομάξει, θα χάσω τον δρόμο μου και θα μείνω για πάντα στο δάσος. Δεν θα με ξαναδούν οι γονείς μου. Θα με μεγαλώσει κάποια αρκούδα. Θα με βρουν μετά από χρόνια, θα έχω βγάλει τρίχες και θα τρώω μέλι από την κυψέλη. Η μαμά αρκούδα θα μου φέρνει ψάρια να τα φάω με τα λέπια. Εγώ, που δεν τα τρώω ούτε ψημένα, με λάδι και λεμόνι. Αυτή θα είναι η τιμωρία μου για τις παραξενιές μου…»
Ουφ, βγήκα από το δάσος. Το ποτάμι κυλούσε ήρεμα στο πλάι μου. Σε λίγο έφτασα στο μεγάλο ξέφωτο.
