Η ARTENS, υπό την αιγίδα & την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, διοργανώνει ένα πενθήμερο διεθνές φεστιβάλ 18- 22 Δεκεμβρίου 2019 με τίτλο «ΞΟΥΘ Festival», που εμπνέεται από το μυθιστόρημα του Ι. Πιτσιπίου Ο Πίθηκος Ξουθ ή Τα Ήθη του Αιώνος (1848).
Στα χρόνια της κρίσης στην Ελλάδα, οι διακρίσεις και οι ανισότητες που αναδείχθηκαν φαίνεται να επέφεραν ένα νέο τραύμα στο σώμα της κοινωνικής συνοχής. Στις ήδη υπάρχουσες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, έρχονται να προστεθούν καινοφανείς διακρίσεις και ανισότητες, καθώς και χώρος για περιθωριοποίηση κάθε είδους. Ο Άλλος, σε κάθε προοπτική, σχεδόν φαντάζει ένα τέρας.
Κάτω από την απόδοση επικίνδυνων, αποκρουστικών, αποτροπιαστικών, ακατανόητων και γκροτέσκων ιδιοτήτων στο ανοίκειο, που δεν είναι παρά μία ανάδυση του απολύτως οικείου της ανθρώπινης κατάστασης σε κάθε πιθανή εκδοχή της, κρύβεται η ανάγκη μετουσίωσης του Άλλου από υποκείμενο σε αντικείμενο, με την παρελκόμενη έκλυση αισθήματος ανωτερότητας.
Ο Πίθηκος Ξουθ ξεκινά ως ο απόλυτα δυτικός άνθρωπος, καθώς είναι ο γνωστός περιηγητής «ο πικρός των Ελλήνων κατήγορος». Η οικονομική εξαθλίωσή του τον φέρνει κοντύτερα και στην ηθική εξαθλίωση, μέχρι που διαπράττει τον φόνο του ευεργέτη του. ‘Έκτοτε, χάνει τη μιλιά του και, μετά από απίστευτα ταξίδια, ζει σε έναν ερημότοπο και αναμετράται καθημερινά με τις δυνάμεις της φύσης, οι οποίες αλλάζουν την ανθρώπινη μορφή του σε σημείο που να ομοιάζει τόσο με πίθηκο, ώστε να πωλείται ως πίθηκος από τους κυνηγούς που τον συνέλαβαν. Ο Μπαρτόλντυ μέσα σε 7 χρόνια έχει γίνει ο Άλλος, ούτε καν αγροίκος, πρόσφυγας ή μετανάστης, αλλά, στα μάτια των άλλων, ένα ζώο, ένας πίθηκος αυξημένης ευφυίας, ικανός για τον ρόλο του υπηρέτη υπερφίαλων νεανίων της εποχής.
Ο Ξουθ γίνεται ένα έμβλημα για τη δυνητική μετάπτωση του ανθρώπου από την κατάσταση του υποκειμένου στην κατάσταση του αντικειμένου που καθημερινά επιτελούμε προβάλλοντας τελικά σε αυτούς που επιθυμούμε μια άλλη εικόνα του εαυτού μας, που έχουμε ανασύρει, αφού έχουμε συλλογικά πρώτα απωθήσει. Για κάθε ανισότητα και διάκριση, εξατομικευμένη ή που αφορά πληθυσμιακή ομάδα.
Με αφετηρία τον κεντρικό αφηγηματικό πυρήνα του βιβλίου και διερευνώντας τους τρόπους με τους οποίους το αφήγημα συνομιλεί με το σήμερα, το φεστιβάλ παρουσιάζει performances, installations, video art, film, digital art, φωτογραφία, έργα VR, sound art, αφήγηση, μόδα, και παιδικό πρόγραμμα με προβολές, αφηγήσεις, δημιουργικά εργαστήρια κ.α.
Το διεθνές φεστιβάλ ΞΟΥΘ Festival πραγματοποιείται σε δύο χώρους παράλληλα, σε ένα διατηρητέο κτίριο συνολικού εμβαδού 700 τ.μ. στο κέντρο της Αθήνας (Βουκουρεστίου 33), που ανοίγει τις πόρτες του ειδικά για τις ανάγκες του φεστιβάλ, και, παράλληλα, στον χώρο του πολιτιστικού οργανισμού ARTENS (Βουκουρεστίου 40).