Το Ωδείο Αθηνών, το campus τέχνης και πολιτισμού και φορέας κρατικά αναγνωρισμένης καλλιτεχνικής εκπαίδευσης της πόλης και για τις τρεις τέχνες της σκηνής (Μουσική – Θέατρο – Χορός), ανοίγει τις πόρτες του την Κυριακή 26 Μαΐου για να το γνωρίσουν από κοντά γονείς, παιδιά, έφηβοι και νέοι. Το Open Day 2024 είναι μια ολοήμερη γιορτή γνωριμίας με την καθημερινή ζωή στo campus, με τα προγράμματα σπουδών και τις δημιουργικές δράσεις των σχολών Μουσικής, Θεάτρου και Χορού του Ωδείου Αθηνών. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ξενάγηση στους χώρους του εμβληματικού κτιρίου, ανοιχτά εργαστήρια και συναντήσεις για τα προγράμματα όλων των σχολών, γνωριμία με τους καθηγητές, happenings, διαδραστικές παρουσιάσεις, συναυλίες κ.ά.
Εμείς με αφορμή το Open Day 2024 μιλήσαμε με τη Διευθύντρια της Σχολής Χορού του Ωδείου Αθηνών, την Ελένη Λίλα Ζαφειροπούλου, για το τι είναι αυτό που ξεχωρίζει την Ανώτερη Επαγγελματική Σχολή του ΩΑ, το «ταξίδι» της μέχρι να αναγνωριστεί Ανώτερη Επαγγελματική και την παιδεία του χορού στην Ελλάδα.
Ξεκινήσατε την ανασύσταση της Σχολής Χορού του Ωδείου Αθηνών το 2011, τι σκεφτήκατε τότε και πού βρισκόμαστε σήμερα;
Η πρώτη απόπειρα σύστασης Σχολής Χορού έγινε στο Ωδείο Αθηνών από την παιδαγωγό και μουσικό Πολυξένη Ματέυ – Ρουσοπούλου το 1935 ως σχολή «Ρυθμικής» – έτσι ονομαζόταν τότε, που βέβαια βρισκόταν στο παλαιό κτίριο του Μουσικού και Δραματικού Συλλόγου. Το 2011 έχοντας χορέψει 22 χρόνια και έχοντας κάνει ήδη 9 χρόνια παραγωγές με την επαγγελματική μου ομάδα χορού «ΕΛΔΩΡ» , προβληματισμένη σχετικά με την καλλιτεχνική εκπαίδευση στην Ελλάδα, σκέφτηκα να ξεκινήσω από την αρχή το χτίσιμο μιας σχολής χορού για παιδιά που διαλέγουν τον χορό από αγάπη και χαρά για την κίνηση και το μοίρασμά της με τους άλλους.
Πώς ήταν το «ταξίδι» από την Ερασιτεχνική στην Ανώτερη Επαγγελματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών το 2018;
Ο άνθρωπος μαθαίνει καλύτερα όταν χαίρεται και διαλέγει αυτό που τον φέρνει πιο κοντά σε αυτό που είναι. Η σκέψη μας ήταν να μην διαλέγουμε εμείς παιδιά, αλλά να μας διαλέγουν, γιατί συνδέονται μέσω ημών με τον χορό, τη μουσική και τον εν γένει καλλιτεχνικό τρόπο να βιώνει κανείς τη ζωή. Με γνώμονα λοιπόν την έμπρακτη αγάπη μας για τον χορό και όχημα το παιχνίδι, αλλά και την οργάνωση γύρω από την εκπαίδευση του χορευτή, θέσαμε κι έναν άλλο στόχο, μακρινό. Να εκπαιδεύσουμε έτσι τα παιδιά, ώστε αν κάποια από αυτά θελήσουν αργότερα να γίνουν επαγγελματίες χορευτές, να έχουν την κατάρτιση (ίσως τότε να δουλεύαμε μαζί τους περισσότερο σε βάθος όσον αφορά και την επαγγελματική ομάδα που ήδη είχαμε) αφού θα είχαμε κοινή γλώσσα.
Ο τότε πρόεδρος κύριος Α. Γαρουφαλής μαζί με το Διοικητικό Συμβούλιο, καλοδέχτηκαν την πρόταση και έτσι ξεκινήσαμε με 8 παιδιά δημοτικού το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα. Στο τέλος της χρονιάς παρουσιάσαμε τον «Πέτρο και το Λύκο» με μεγάλο ενθουσιασμό και επιτυχία, στην αίθουσα χορού όπου και σήμερα στεγάζεται η Σχολή. Το 2013 ανέλαβε ο και τώρα πρόεδρός μας Νίκος Τσούχλος, ο οποίος εκτίμησε, εμπιστεύτηκε και στήριξε την προσπάθειά μας αυτή και μας ώθησε να κάνουμε τις ενέργειες, ώστε να γίνει η σχολή αναγνωρισμένη από το κράτος. Μας εμπιστεύθηκε πλήρως σε σχέση με την κατάρτιση του προγράμματος σπουδών και την επιλογή των καθηγητών/ συνεργατών μας, δίνοντάς μας μαζί με το Δ.Σ και τους υπόλοιπους συνεργάτες του σιγά σιγά τον χώρο και τον χρόνο που η τέχνη του χορού ζητούσε. Ο χορός είναι πολύ απαιτητικός, ζητά χώρο, χρόνο, διδάσκοντες με ειδίκευση, μουσικούς συνοδούς και συνεργασία με παιδιά και γονείς. Τώρα βρισκόμαστε στην πολύ ευχάριστη εποχή που έχουμε αρχίσει να γευόμαστε λίγο λίγο τους καρπούς της προσπάθειάς μας. Τα παιδιά της Ερασιτεχνικής Σχολής έχουν φτάσει τα 155, τα γνωρίζουμε όλα με το όνομά τους! Τα πρώτα μας παιδιά ακόμη και αν ακολούθησαν άλλο δρόμο έρχονται κάπου κάπου να μας δουν και υπάρχουν κι άλλα που μόλις αποφοίτησαν από τη Σχολή μας την Ανώτερη και είναι μέλη της ομάδας μας ή ακόμη και καθηγητές μας. Το ταξίδι από την Ερασιτεχνική στην Ανώτερη συνέβη για αυτόν ακριβώς τον λόγο: ότι τα παιδιά μεγάλωναν και πλήθαιναν εκείνα που διάλεγαν τον χώρο του χορού ως επαγγελματικό. Νιώσαμε χρέος μας, μαζί και με τον Πρόεδρο μας κ. Νίκο Τσούχλο, να κινήσουμε τη διαδικασία για την ίδρυση και της Ανώτερης Σχολής. Ήρθε σαν κάτι φυσικό. Γιατί λοιπόν όχι, μια ακόμα Ανώτερη Σχολή στην Αθήνα;
Τι ξεχωρίζει την Ανώτερη Επαγγελματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών;
Καταρχάς τόσο η Ερασιτεχνική όσο και η Ανώτερη είναι στο σωστό περιβάλλον . Στο Ωδείο Αθηνών ως Κέντρο – Ακαδημία Τεχνών όπως έγραφε στα σχέδια του ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος, συνυπάρχουν η Μουσική, το Θέατρο και ο Χορός. Όπως και εκείνος το ονειρεύτηκε. Μάλιστα ίσως και λίγο ευρύτερα, στην προοπτική εκείνου που ο αρχιτέκτονας οραματίστηκε. Πλέον η σχολή χρησιμοποιεί 2 ή 3 αίθουσες θεωρητικών, 3 αίθουσες για τα πρακτικά μαθήματα, δύο από τις οποίες μοιράζεται με τη Μουσική και τη Δραματική Σχολή και ετοιμάζεται κι άλλη μία για να εκτελείται καλύτερα το διευρυμένο πρόγραμμα σπουδών της (Ιστορία Τέχνης, Υποκριτική, Ορθοφωνία) καθώς και οι ανάγκες της, από το 2014, φιλοξενούμενης ομάδας χορού CORPORIS MIRACULA DANCE ENSEMBLE (μετονομασία της ΕΛΔΩΡ) που αποτελεί και όχημα για τους σπουδαστές και αποφοίτους, οδηγώντας τους με όσο το δυνατό περισσότερες εμπειρίες στον επαγγελματικό χώρο. Αυτό είναι που την κάνει ξεχωριστή. Όπως συμβαίνει σε όλα τα σοβαρά εκπαιδευτικά ιδρύματα ή Πανεπιστήμια, εκτός των κατάλληλων κτηριακών εγκαταστάσεων, 2 τομείς είναι που την κάνουν να ξεχωρίζει. Το πρόγραμμα σπουδών και οι καθηγητές της. Και ακόμη κάτι. Η ευκαιρία που δίδεται στους σπουδαστές να λάβουν μέρος σε επαγγελματικές παραστάσεις μέσω της ομάδας και οι θέσεις εργασίας που σιγά σιγά ανοίγονται. Κάποιοι από τους αποφοίτους χορεύουν στην επαγγελματική ομάδα, είναι βοηθοί χορογράφου ή/ και φωτιστή, χορογραφούν ή και γυμνάζουν τους χορευτές. Άλλοι αναλαμβάνουν σιγά σιγά τη διδασκαλία στην Ερασιτεχνική.
Επίσης η σχολή μας συνεργάζεται φυσικά με τη Μουσική και τη Δραματική σχολή, αλλά και με το Αρχείο μας, και άλλους φορείς στην Ελλάδα και το εξωτερικό (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών, Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Ινστιτούτο Γκαίτε, Γαλλικό Ινστιτούτο, Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης, Cinedoc και Cinedoc Kids film festival (Anemon), Disney Greece, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, ΕΜΣΤ, Dance Culture Pafos).
Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι για το μέλλον και τους νέους σπουδαστές της Σχολής;
Πρόσφατα συνάψαμε δια ιδρυματική σχέση με συμφωνητικό συνεργασίας με την Ακαδημία της Ιερουσαλήμ και περιμένουμε το φθινόπωρο μια σπουδάστριά τους, και οι φετινοί μας τελειόφοιτοι θα χορέψουν στα τέλη Ιουνίου ένα εμβληματικό έργο του Terry Riley εκτελεσμένο από μουσικούς του Ωδείου Αθηνών υπό την καθοδήγηση του Δημήτρη Δεσύλλα, σε χορογραφία της Sasha Waltz και διδασκαλία πιστοποιημένων χορευτών της ομάδας της.
3 απόφοιτες μας χορεύουν στην Ιταλία στα τέλη Μαΐου, 3 ακόμα έχουν κληθεί σε άλλη ομάδα της Ιταλίας από το καλοκαίρι (2 για την ομάδα και 1 για ένα χρόνο να συνεχίσει εκεί τις σπουδές της με υποτροφία), και μια ακόμη για να την ετοιμάσουν για ακροάσεις. Φετινή μας τελειόφοιτη πέρασε ως apprentice σε αμερικάνικη ομάδα, μια άλλη για σπουδές στον Alvin Ailey και ακόμη μία σε μεταπτυχιακό εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην Αγγλία και γενικά έχει αρχίσει να ανοίγει ο ορίζοντας.
Ποιο είναι το ποσοστό ανδρών και γυναικών στη Σχολή σας;
Άνδρες πολλούς στον χορό εξακολουθούμε να μην έχουμε και το κράτος δεν βοηθά καθόλου ως προς την αλλαγή της διαμορφωμένης αντίληψης ότι ο χορός είναι χόμπι-δραστηριότητα κυρίως για κορίτσια.
Σε ποιο σημείο πιστεύετε βρισκόμαστε στην Ελλάδα όσον αφορά στην παιδεία του χορού;
Μα είναι δυνατόν στην Ελλάδα που γέννησε τα γράμματα και τις τέχνες να μην διδάσκεται σε όλες τις βαθμίδες ο χορός από ειδικά καταρτισμένους καθηγητές; Είναι δυνατόν να μην έχει στον νόμο παράρτημα με συγκεκριμένο πρόγραμμα σπουδών για τις ηλικίες 9-17 ετών; Εκεί είναι που χτίζεται ο χορευτής. Η ανώτερη σπουδή μετά είναι για τελειοποίηση και για μελέτη ρεπερτορίου και φυσικά για θεωρητική κατάρτιση και στοιχεία απτά ενδυνάμωσης της χορογραφικής δυνατότητας. Εδώ με ηρωισμό οι Έλληνες εκπαιδευτικοί του χώρου του χορού προσπαθούμε πολλές φορές να καταφέρουμε σε 3 ή 4 χρόνια ό,τι θα έπρεπε να χτιστεί σταδιακά σε 8 χρόνια (9-17) και σε πολλές περιπτώσεις το καταφέρνουμε! Αλλά αρκεί; Υπάρχουν σπουδαίοι άνθρωποι που εργάστηκαν χρόνια και μάχονται ακόμη ώστε να εφοδιάσουν τους νέους καλλιτέχνες με τα διεθνώς απαραίτητα προσόντα και πραγματικά όπου
πάνε οι Έλληνες καλλιτέχνες διαπρέπουν αμέσως, γιατί να μην τους διευκολύνει και η πατρίδα
τους;
Ακούμε πάλι φήμες για διαβάθμιση των τίτλων των Καλλιτεχνικών Σπουδών. Στις περιπτώσεις του θεάτρου και του χορού τα πράγματα είναι έτοιμα από καιρό. Λείπει μόνο το Π.Δ. που με ΚΥΑ θα επιβεβαιώνει τη βαθμίδα στην οποία ανήκουμε που είναι η τρίτη όπως ρητά αναφέρεται στο άρθρο 1 του Ν,1158/83 . Το πρόγραμμα σπουδών μας χαίρει μεγάλης εκτίμησης στο εξωτερικό. Κανείς φυσικά και από καμία χώρα δεν καταλαβαίνει το οξύμωρο του πράγματος. Το Υπουργείο Πολιτισμού σφραγίζει τα διπλώματα καθηγητών και τα πτυχία χορευτών αλλά την ίδια ώρα δεν τα αναγνωρίζει. Για τον παραπάνω λόγο ακριβώς δεν υπάρχει κωδικός πρόσληψης των αποφοίτων που μάλιστα έχουν εκπαιδευτεί και ως καθηγητές. Ως χορευτής βέβαια αρκεί να είσαι καλά καταρτισμένος και με όσο το δυνατόν μεγαλύτερο εύρος.
Τι θα λέγατε σε ένα νέο χορευτή/μία χορεύτρια που ετοιμάζει να κάνει τα πρώτα επαγγελματικά βήματα;
Αυτό θα έλεγα σε έναν χορευτή ή χορεύτρια που κάνει τα πρώτα του επαγγελματικά βήματα: Να επιμορφώνεται κάθε τόσο και να δοκιμαστεί στο εξωτερικό, όπου σέβονται τους καλλιτέχνες. Έπειτα να γυρίσει να βοηθήσει στο εδώ χτίσιμο. Όπως μας ήρθε φέτος- και αφού χόρεψε 10 χρόνια ως σολίστ – ένας Έλληνας χορευτής που υπήρξε και στην ομάδα μας παλαιότερα και μελετάει τώρα τη διδασκαλία αναλαμβάνοντας τα παιδιά μας του Γυμνασίου, κάνοντας παράλληλα Master στην παιδαγωγική του Χορού.
Μοιραστείτε μαζί μας κάτι ωραίο που ακούσατε από μαθητή/μαθήτρια της Σχολής που σας άρεσε;
«Ήθελα εδώ να έχω μεγαλώσει στο Ωδείο μαζί σας», μου είπε πρόσφατα μια πολύ ταλαντούχα φοιτήτρια του Β’ έτους, που ανακάλυψε τον χορό σε μεγαλύτερη ηλικία. Μια μαθήτρια Β’ δημοτικού.
μο είπε: «Τώρα που χορέψαμε τόσο ωραία θα ερχόμαστε κάθε μέρα;», «Σας ευχαριστώ για την παράσταση. Τώρα καταλαβαίνω πως θέλω στη ζωή μου να χορεύω», άκουσα από μία σπουδάστρια Γ’ έτους μετά από συμμετοχή της σε παράσταση με την Corporis Miracula Dance
Ensemble. «Απόψε, την ώρα που χορεύαμε πάνω στη σκηνή, συγκινήθηκα», από μία σπουδάστρια Β’ έτους.
Τι είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι άνθρωποι που τώρα σκέφτονται να πάνε σε κάποια Σχολή
Χορού σχετικά με τη Σχολή του Ωδείου Αθηνών;
Ότι εδώ θα βρουν μια κοινότητα έμπειρων καθηγητών που έχουν χορέψει και χορογραφήσει επί χρόνια και ασχολούνται με τον κάθε σπουδαστή ή και απόφοιτο χωριστά, και μια κοινότητα σπουδαστών πολύ δεμένη, τόσο που μετά τα μισά του Β’ έτους δεν θα θέλουν να φεύγουν από τους χώρους του ΩΑ.
Η γνώση και η αγάπη για το αντικείμενο, η συνεργασία, η δημιουργικότητα, η εμψύχωση, η ενδυνάμωση ψυχική και σωματική, η δίψα για έρευνα και ανταλλαγή χαρακτηρίζουν την κοινότητά μας που δεν φοβάται τα ανοίγματα, μάλιστα τα επιδιώκει, με βάση το γεγονός ότι όλα άρχισαν με καλλιτεχνικό και εκπαιδευτικό ζητούμενο και καθόλου για επιχειρηματικούς λόγους. Μα αυτό ισχύει για όλο τον οργανισμό, ο οποίο είναι Σύλλογος, ο αρχαιότερος στον χώρο μας που ίδρυσε καλλιτεχνικό, εκπαιδευτικό Σχολείο.
