Στις 17 Δεκεμβρίου του 2022, ένα Προεδρικό Διάταγμα με τον αριθμητικό προσδιορισμό 85 έκανε την εμφάνισή του. Τα άτομα που εργάζονται στον πολιτισμό το θεώρησαν άτοπο, ίσως και επικίνδυνο. Αντέδρασαν. Έκτοτε, σχεδόν δύο μήνες μετά, οι μεγαλύτερες κρατικές σκηνές της χώρας τελούν υπό κατάληψη, σπουδαστές και σπουδάστριες των δραματικών σχολών ενώνουν τη φωνή τους για να επικοινωνήσουν «σ’ εμάς που τ@ ακούμε» τους λόγους για τους οποίους επιβάλλεται οι καλλιτεχνικές σπουδές και η γενικότερη υπόσταση των καλλιτεχνών να αντιμετωπιστούν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Οι καλλιτέχνες δεν είναι χομπίστες, δεν είναι απόφοιτοι λυκείου.
Για να ακούσουμε καθαρά τις θέσεις τους, να δώσουμε βήμα στις φωνές τους και να αντιληφθούμε καλύτερα τις αγκυλώσεις σχετικά με την αναγνώριση των σπουδών τους, μιλήσαμε με σπουδαστ@ των δραματικών σχολών που βρίσκονται εντός των καταλήψεων των κτιρίων του Εθνικού Θεάτρου και μεταφέρουμε όσα μας είπαν.
Στο κείμενο συμμετέχει το Συντονιστικό Σώμα Σπουδαστών Δραματικών Σχολών της κατάληψης Τσίλλερ, καθώς και σπουδάστριες και σπουδαστές της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου και άλλων κρατικών, ημικρατικών και ιδιωτικών Δραματικών Σχολών.
τα προβλήματα του χθες & του σήμερα
Βασίλης Μπορδάμης, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Εννοείται δεν είμαστε ούτε αυθεντίες, ούτε νομικοί, αν και έχουμε έρθει σε επαφή με νομικούς για να αποσαφηνιστεί το πλαίσιο. Προ του 2003 υπήρχαν οι εξής τέσσερις βαθμίδες, που αφορούσαν τόσο τη μισθολογική όσο και την εκπαιδευτική κατάταξη των πτυχίων στη χώρα μας : η Υποχρεωτικής Εκπαίδευσης (Υ.Ε.), η Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ.Ε.), η Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Τ.Ε.) και η Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Π.Ε.).
Μέχρι και το 2003 τα πτυχία των καλλιτεχνών υπάγονταν εκπαιδευτικά και μισθολογικά στη βαθμίδα Τ.Ε. Η ασάφεια και η γενικότερη υποβάθμιση του πολιτισμού και των καλλιτεχνών ως αξιόλογα μέλη μιας λειτουργικής κοινωνίας ξεκινάει από το 2003, τη χρονιά καμπής, όποτε και σταμάτησε να χρησιμοποιείτε το ΤΕ ως αναγνωριστική βαθμίδα των πτυχίων των καλλιτεχνών. Με τον δρόμο που ανοίχτηκε το 2003 και δημιούργησε μια “γκρίζα ζώνη” μεταξύ Δευτεροβάθμιας και Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης, φτάνουμε στο 2022 και το -απαράδεκτο κατ’ εμάς- Προεδρικό Διάταγμα 85/2022.
Αυτό μας υπάγει ρητά στη βαθμίδα Δ.Ε στην οποία παρεμπιπτόντως ανήκουν οι απόφοιτοι Λυκείου. Σαφώς αυτό μας υποβαθμίζει ως εργαζόμενους και ως καλλιτέχνες σε μια βαθμίδα πρόδηλα κατώτερη των επιταγών του Συντάγματος κατ’ αρχήν (αυτό αναγράφεται ρητά στο άρθρο 16 παράγραφος 7) αλλά και συνολικά των σπουδών, των πτυχίων μας, του κοινωνικού έργου, αλλά και της εν γένει εργασίας μας, πραγματικά νομιμοποιώντας την εσφαλμένη και συχνά χυδαία ελληνική νοοτροπία ότι οι άνθρωποι της τέχνης είναι επαγγελματίες χομπίστες».
Κλαούντιο Τσούκα, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Αυτή τη στιγμή το χαρτί που παίρνουν οι απόφοιτοι των καλλιτεχνικών σχολών, έχει την αξία μιας βεβαίωσης ή πιστοποιητικού σπουδών και όχι την αξία που έχει το πτυχίο που παίρνει ένας απόφοιτος της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Γιατί είναι αυτό προβληματικό; Αρχικά μπαίνουμε στη κατηγορία των ανειδίκευτων εργαζομένων, πράγμα παράλογο.
Πώς γίνεται να είμαστε ανειδίκευτα, ύστερα από τρία ή τέσσερα χρόνια εκπαίδευσης; Αυτή η απόφαση επίσης μπορεί να δώσει πάτημα στην εκμετάλλευση των εργαζομένων. Ύστερα ως απόφοιτα καλλιτεχνικών σχολών δεν μπορούμε να εμβαθύνουμε τις σπουδές μας κάνοντας μεταπτυχιακό».
Νάντια Μπαϊμπά, Σπουδάστρια Δραματικής Σχολής
«Από το 2003 και μετά πού ανήκουν οι καλλιτεχνικές σπουδές; Δεν αναγνωρίζονται ως πανεπιστημιακές και τώρα μάλιστα είναι ισότιμες με απολυτήριο Λυκείου. Πριν το 2003 υπήρχε μια αναγνώριση έστω στη βαθμίδα ΤΕ, μετά το 2003 ήταν στον αέρα και σήμερα υποβαθμίζονται ως ισότιμα της μεταλυκειακής εκπαίδευσης. Ζητάμε την αποσαφήνιση αυτής της γκρίζας ζώνης, εμείς που ανήκουμε»;
ο τόπος που γέννησε το θέατρο το απαξιώνει
Σταυριανός Γκάτσιος, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής Εθνικού Θεάτρου
«Θεωρώ πως τα πτυχία των καλλιτεχνών στη χώρα μας απαξιώνονται για δύο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με την ημιμάθεια (αν όχι αμάθεια) της εκάστοτε κυβέρνησης αναφορικά με τον πολιτισμό και την τέχνη. Δεν ξέρουν τι σημαίνει καλλιτεχνική εκπαίδευση και βαριούνται να το ψάξουν.
Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με τις πρακτικές δυσκολίες που προκύπτουν όσον αφορά στις εισαγωγικές, προαγωγικές και εξαγωγικές εξετάσεις, αντικειμενικότητα στην τέχνη κτλ. Αυτά τα θέματα είναι λυμένα από τους φίλους στο εξωτερικό που σημαίνει ότι λύσεις υπάρχουν. Ας κάνει επιτέλους τη δουλειά του το Υπουργείο Πολιτισμού και αξιολογούμε τη δυσκολία μετά».
Νάντια Μπαϊμπά, Σπουδάστρια Δραματικής Σχολής
«Η απαξίωση των καλλιτεχνικών πτυχίων σχετίζεται με την πεποίθηση ότι οι καλλιτέχνες δεν γίνονται αλλά γεννιούνται. Επομένως το ζήτημα της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης δεν αντιμετωπίζεται από την πολιτεία με τη σοβαρότητα που του αρμόζει. Αποτελεί μια σπουδή, η οποία είναι μάλιστα επίπονη, πολύωρη και πολύπλευρη.
Σπουδάζουμε και περιμένουμε να μετέχουμε στην κοινωνία λειτουργικά, να είμαστε επαγγελματίες καλλιτέχνες».
Πέτρος Παγουλάτος, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Απαξιώνονται αλλεπάλληλα (οι καλλιτεχνικές σπουδές), καθώς οι καλλιτέχνες αντιμετωπίζονται ως αναλώσιμοι διασκεδαστές και όχι ως εργαζόμενοι. Όλες αυτές τις δεκαετίες οι εργατικές συνθήκες που τους έχουν εξασφαλισθεί είναι αναξιοπρεπείς. Οι μισθοί τους, οι συμβάσεις τους, η δυνατότητα στον συνδικαλισμό βρίσκονται όλα σε βρεφικό στάδιο και δεν ανταποκρίνονται τόσο στις φρενήρεις και κοπιώδεις απαιτήσεις του επαγγέλματος όσο και στα προσόντα τους, που με αντίστοιχο κόπο και μελέτη έχουν κατακτήσει.
Επιπλέον, στον βωμό της ακροαματικότητας και του κέρδους, θυσιάζοντας την αξιοκρατία, στο επάγγελμα συχνά προσλαμβάνονται δημοφιλή πρόσωπα χωρίς απαραίτητα να διαθέτουν την κατάλληλη επαγγελματική κατάρτιση, γεγονός που υποτιμά τις σπουδές των καλλιτεχνών και τους εκθέτει σε ένα δυσχερές εργασιακό περιβάλλον. Ως αποτέλεσμα, οι καλλιτέχνες αναγκάζονται να συμμετέχουν σε χαμηλόμισθες παραγωγές, να εργάζονται υπό ακατάλληλες συνθήκες, σε υπόγεια, με απλήρωτες πρόβες, με ελάχιστο περιθώριο απουσίας και χωρίς νομοθεσία που τους προστατεύει».
Ιάσονας Πολυδέρας, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Είναι ένα ερώτημα το οποίο δυσκολεύομαι να απαντήσω, σε μια χώρα που καυχιέται τόσο για τον πολιτισμό και τις τέχνες της, εμείς κοιτάμε όλο και περισσότερο να τις υποβαθμίζουμε. Ίσως, διαχρονικά στην Ελλάδα συμβαίνει αυτό, γιατί στο επάγγελμα των ηθοποιών και γενικότερα των παραστατικών τεχνών βλέπουμε μόνο τον παράγοντα της ψυχαγωγίας και όχι τόσο το επάγγελμα».
διεκδικώντας με σαφή αιτήματα
Νάντια Μπαϊμπά, Σπουδάστρια Δραματικής Σχολής
«Οι καλλιτέχνες-σπουδαστές ζητάμε από την πολιτεία να έχουμε τη δυνατότητα να σπουδάσουμε σε ένα Ανώτατο ίδρυμα, δημόσιο και δωρεάν, το οποίο θα εξασφαλίζει και την ανάλογη ποιότητα σπουδών, όπως και τις βασικές φοιτητικές παροχές (σίτιση, στέγαση, πάσο…)».
Σταυριανός Γκάτσιος, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής Εθνικού Θέατρου
«Οι καλλιτέχνες δεν θέλουν πολλά από την κοινωνία. Μια αναγνώριση του κόπου τους και την ευκαιρία για μια αξιοπρεπή ζωή. Αν τους δώσουμε αυτά, θα δώσουν στην κοινωνία πολλαπλάσια».
Πέτρος Παγουλάτος, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Ζητάμε να αναγνωρισθεί η επαγγελματική ιδιότητά μας και να εκτιμηθεί ο ιδρώτας που χύνεται προκειμένου να δοθεί σάρκα σ’ αυτή την τέχνη που συγκινεί, εμπνέει και διαμορφώνει την πολιτεία. Πρώτο μέσο θα ήταν η άμεση απόσυρση αυτού του διατάγματος και έπειτα να γίνουν βήματα ώστε να εξασφαλισθεί το μέλλον των σπουδών: για παράδειγμα με την ίδρυση ανώτατης σχολής παραστατικών τεχνών με παραρτήματα σε όλη τη χώρα, ούτως ώστε ο καθένας να έχει τη δυνατότητα να σπουδάσει το αντικείμενο που αγαπά απολαμβάνοντας τα ίδια προνόμια με τις υπόλοιπες πανεπιστημιακές σπουδές».
Βασίλης Μπορδάμης, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Από το σώμα σπουδαστών Δραματικών Σχολών Απαιτούμε:
1) Άμεση τροποποίηση του Π.Δ.85/2022 με την υπαγωγή όλων των αποφοίτων Ανώτερων Καλλιτεχνικών Σχολών (Ιδιωτικών και Κρατικών) σε μισθολογική βαθμίδα ισότιμη με Τ.Ε.
2) Άμεση αποκατάσταση της Ανώτερης τριτοβάθμιας καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, δηλαδή όλων των υποπτευόμενων από το ΥΠΠΟΑ καλλιτεχνικών σχολών, ως κατώτερη της πανεπιστημιακής (Π.Ε.) και ανώτερη της μεταλυκειακής (Δ.Ε.).
Συγκεκριμένα, ένταξή μας σε βαθμίδα ανάλογη της ανώτερης, τριετούς, τριτοβάθμιας καλλιτεχνικής εκπαίδευσης, η οποία θεωρούμε ότι είναι σαφώς και ποιοτικά ανώτερη της βαθμίδας που αντιστοιχεί στη μεταλυκειακή εκπαίδευση (βαθμίδα 5 Bologna – Δ.Ε.), στην οποία υπάγονται τα Ι.Ε.Κ. με κατ’ ανώτατη φοίτηση 2 έτη.
Φυσικά, δεν αιτούμαστε την υπαγωγή μας σε βαθμίδα ισάξια με αυτή των Α.Ε.Ι.
Αιτούμαστε την αποσαφήνιση της γκρίζας ζώνης που δημιουργείται μεταξύ Δ.Ε. και Π.Ε. από το 2003 και μετά.
3) Ίδρυση νέου Δημοσίου και Δωρεάν, Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Παραστατικών Τεχνών ώστε να εξασφαλίζεται η τριτοβάθμια, ακαδημαϊκή, τυπική, καλλιτεχνική εκπαίδευση επιπέδου Π.Ε. , με παραρτήματα σε όλη την Ελλάδα.
4) Με την ίδρυση του Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Παραστατικών Τεχνών, παράλληλη πρόβλεψη προγράμματος εξομοίωσης των πτυχίων όσων θα έχουν αποφοιτήσει μέχρι τότε από Ανώτερη Καλλιτεχνική Σχολή.
5) Την παροχή σίτισης, στέγασης, δωρεάν συγγραμμάτων, κρατικών υποτροφιών και οικονομικής στήριξης στο σπουδαστικό σώμα των εποπτευόμενων από το ΥΠΠΟΑ σχολών (κρατικών και ιδιωτικών), καθώς και την περαιτέρω στελέχωση (προσωπικό, υλικοτεχνικό εξοπλισμό και κατάλληλες εγκαταστάσεις) των δημοσίων εξ αυτών σχολών».
Κλαούντιο Τσούκα, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Οι καλλιτέχνες ζητάνε από τη μικρή μας πολιτεία να πάψει να βρωμάει. Ζητάμε να στρέψει για λίγο το βλέμμα της αλλού να γίνουμε όλα καλλιτέχνες, δηλαδή παιδιά. Είναι περίεργο που η εκπαίδευση σε κάθε μορφή τέχνης δεν είναι εύκολα προσβάσιμη και αυτονόητη όπως είναι τα μαθηματικά. Όταν μπει μέσα μας το μικρόβιο κάτι θα αρχίσει να γίνεται.
Η φωνή μας είναι ο πρώτος ψίθυρος, δεν θα αργήσει να γίνει κραυγή και να μετατραπεί σε βοή που θα δονήσει κάθε τύμπανο».
καθηγητές παραιτούνται | η κοινωνία στηρίζει | έξω από το Τσίλλερ & το Rex συναυλίες με πλήθος κόσμου
Σταυριανός Γκάτσιος, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής Εθνικού Θεάτρου
«Η φωνή μου ακούγεται μέχρι εκεί που της επιτρέπεται. Η φωνή μου θέλει να αγκαλιάσει όλο τον κόσμο αλλά της βάζουν εμπόδια. Παρόλα αυτά η φωνή μου έχει συνδεθεί με τις φωνές πολλών άλλων υπέροχων ανθρώπων και έχει γίνει μία πολύ δυνατή φωνή που δεν θα μπορεί να μην ακουστεί.
Όντας σπουδαστής της σχολής του Εθνικού θεάτρου, μπορώ να εγγυηθώ για το πόσο μαζί μας έχουν υπάρξει αυτοί οι άνθρωποι, οι καθηγητές και καθηγήτριές μας, αλλά και η ισοτιμία με την οποία μας αντιμετώπισαν μέσα σε αυτόν τον δύσκολο αγώνα. Αυτοί άκουσαν. Άκουσαν και ανταποκρίθηκαν με αξιοθαύμαστο τρόπο και η στήριξη όλων των καθηγητών και καθηγητριών (Εθνικό, ΚΘΒΕ, ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας) με την παραίτηση τους έχει υπάρξει έμπνευση και πηγή δύναμης για εμάς.
Αυτό που έχει συμβεί με τον αλληλέγγυο κόσμο από τη στιγμή που ξεκίνησε η κατάληψη του κτιρίου Τσίλλερ, είναι πέραν κάθε δικής μου προσδοκίας. Η κοινωνία βοηθάει πάρα πολύ φέρνοντας πράγματα που έχουμε ανάγκη για να συνεχίσουμε την κατάληψη και υποστηρίζοντας τον αγώνα μέσω συμμετοχής στις δράσεις και τις κινητοποιήσεις μας. Όσον αφορά στους καλλιτέχνες μεταξύ μας, το μόνο που θέλω να πω είναι το ότι με συγκινεί να σκέφτομαι πως θα κάνουμε θέατρο μαζί στο μέλλον έχοντας ένα τόσο έντονο κοινό βίωμα να μας ενώνει. Εγώ πιστεύω πως η ζύμωση που υπάρχει μεταξύ μας είναι αρκετή για να αλλάξει το θέατρο στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια.
Πολύ σύντομα, πέραν των διεκδικήσεων των δικών μας, μια επανάσταση στην τέχνη είναι κάτι που αφορά όλ@ μας. Η τέχνη έχει ως βασική λειτουργία την ένωση. Καθολικά. Υπάρχει στις ζωές όλων και είναι η πιο όμορφη γλώσσα επικοινωνίας που έχει βρει ο άνθρωπος. Οπότε ναι, όλη αυτή η συσπείρωση ονειρεύομαι να φέρει κοντά όλη την κοινωνία, γιατί όταν μιλάμε για την τέχνη είμαστε όλ@ άμεσα εμπλεκόμενοι».
Νάντια Μπαϊμπά, Σπουδάστρια Δραματικής Σχολής
«Σε εσάς που μας ακούτε, φωνάζουμε και ελπίζουμε να ακουστούμε. Η αλήθεια είναι πως νιώθουμε κοντά μας την κοινωνία, τους ανθρώπους. Οι άνθρωποι γύρω μας αντιλαμβάνονται πως πολύ απλά οραματιζόμαστε καλύτερες συνθήκες ζωής και εργασίας. Είμαστε καλλιτέχνες και σπουδάζουμε με κόπο και αφοσίωση για να γίνουμε αγγελιαφόροι, για να κάνουμε τους ανθρώπους να κλάψουν, να γελάσουν και να δουν στα μάτια μας τον εαυτό τους. Η αλλαγή δεν αφορά μόνο εμάς, αλλά όλους.
Η στάση των καθηγητών μας φυσικά μας συγκίνησε, νιώσαμε πως έχουμε στο πλάι μας την καλλιτεχνική κοινότητα και φυσικά τους ανθρώπους που μας διδάσκουν την τέχνη μας. Νομίζω πως και οι ίδιοι παρασύρθηκαν από τον αγώνα μας, από την πίστη στην αλλαγή και στη διεκδίκηση των αυτονόητων αιτημάτων μας. Ήταν σαν ένα ποτάμι που παρασύρει κι άλλους κι άλλους…
Η γιαγιά μου, ο γείτονας μου και άνθρωποι που μιλάω στον δρόμο ακόμη και αν δεν καταλαβαίνουν ακριβώς, αισθάνονται πως αγωνιζόμαστε για κάτι σημαντικό και αυτό τους κινεί ψυχικά και πνευματικά. Βέβαια οι αρμόδιοι και αυτοί με τις πιο ισχυρές φωνές ίσως θα έπρεπε να «φωνάξουν» πιο δυνατά και να μας στηρίξουν έμπρακτα. Το ίδιο το Εθνικό θέατρο στήριξε τον αγώνα μας, τι άλλο να πούμε; Είναι σίγουρα ιστορικό γεγονός. Το μαζί πάντως είναι το σημαντικότερο που κερδίζουμε κάθε μέρα.
Οι άνθρωποι μπορούν μέσω του αγώνα μας να δουν πως έχουν πολιτική δύναμη και αξίζει τον κόπο να βγουν και να φωνάξουν Σε εσάς που μας ακούτε. Δεν είναι μόνο για τους καλλιτέχνες».
Κλαούντιο Τσούκα, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Γίνονται κινήσεις αρκετά συγκινητικές. Υπάρχουν κοινωνικές κουζίνες που διασφαλίζουν την καθημερινή μας σίτιση. Άγνωστοι άνθρωποι μας φέρνουν τρόφιμα και είδη πρώτης ανάγκης. Ένα πρωί στη Μενάνδρου ήρθε μια κυρία εργαζόμενη από το απέναντι κτήριο και μας έδωσε πρωινό. Καλλιτέχνες, αρθρογράφοι ακόμα και φοιτητές από πανεπιστήμια έρχονται να μας ακούσουν, να μας επαινέσουν και να μιλήσουν μαζί μας. Δεχόμαστε συνεχώς προτάσεις για παράλληλες δράσεις υποστήριξης, συναυλίες και καλέσματα. Ελπίζω αυτή η συσπείρωση να είναι η σπίθα για κάτι μεγάλο».
Πέτρος Παγουλάτος, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Αυτοί οι άνθρωποι (καθηγητές & καθηγήτριες) στέκονται στο ύψος τους, μη δεχόμενοι την καταφρόνια του πολιτισμού σε αυτή τη χώρα και ασκώντας σημαντική πίεση παράλληλα, ώστε να ενεργοποιηθεί η πολιτεία έστω και ετεροχρονισμένα.
Από την πρώτη μέρα δεν έχουν σταματήσει άνθρωποι να μας προμηθεύουν με αγαθά, κουζίνες να μας στέλνουν φαγητό, άλλοι κουβέρτες, σόμπες κ.ο.κ. Ο κόσμος στις κινητοποιήσεις είναι αμέτρητος. Δεν έχουμε ξανανιώσει ποτέ άλλοτε τέτοια σύμπνοια ως καλλιτέχνες. Δεν υπάρχει τίποτα πιο όμορφο απ’ το να μάχεσαι μαζί με συνάδελφους που έχουμε το ίδιο τρελό όνειρο για να φτιάξουμε την τέχνη που αγαπάμε.
Από την αρχή αντιληφθήκαμε ότι ο αγώνας μας κουβαλάει αγώνες δεκαετιών και δεν άργησε να ενωθεί με άλλους κλάδους. Ήδη συμπλέουμε με τους αγώνες των γιατρών, των αρχαιολόγων, των εκπαιδευτικών, των ανθρώπων που χάνουν τα σπίτια τους σε πλειστηριασμούς, οποιασδήποτε ομάδας βρίσκεται ανυπεράσπιστη απέναντι σε ένα κράτος που την υποτιμά και την απαξιώνει».
κάτι αλλάζει
Ιάσονας Πολυδέρας, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Ο κόσμος που περνάει και λέει ένα απλό καλή δύναμη παιδιά και καλούς αγώνες δίνει σκοπό σε αυτό που κάνουμε. Όλο αυτό μας έχει δείξει ότι αν θέλουμε, οι καλλιτέχνες μπορούμε να συσπειρωθούμε και πως είμαστε και πολλοί.
Δημιουργήσαμε έναν τρόπο συμπεριληπτικό, να υπάρχουμε χωρίς καμία διάκριση και να υπάρχει ισότητα. Πιστεύω ακράδαντα πως εξαιτίας του αγώνα μας αυτού, θα είμαστε μια γενιά ηθοποιών που θα συνεργάζεται σε καλύτερες συνθήκες, θα είμαστε περισσότερο ενωμένοι παρά διασπασμένοι. Αυτό πιστεύω, λειτουργεί και σαν παράδειγμα για άλλους κλάδους και γενικότερα για την κοινωνία, πως είναι καλύτερα όταν είσαι ενωμένος παρά μόνος σου. Το θέατρο μονίμως εξελίσσεται και εμείς τώρα παλεύουμε για να το κάνουμε καλύτερο».
Κλαούντιο Τσούκα, Σπουδαστής Δραματικής Σχολής
«Δυστυχώς ή ευτυχώς για τα σημερινά δεδομένα, ζούμε σε μια ατομικιστική κοινωνία. Οδεύουμε στην απομόνωση και τη διάσπαση με αποτέλεσμα να χάσουμε την πίστη στη δύναμή μας. Εμείς με αυτό που κάνουμε, βάζουμε τα ατομικά κίνητρα για λίγο στην άκρη και συσπειρωνόμαστε για να υπηρετήσουμε ένα μεγαλύτερο κίνητρο.
Αν ο κόσμος ακούσει, αν αναθεωρήσει τα κίνητρα, αν γίνουμε όλα παιδιά για λίγο, θα αλλάξουμε τον παλμό. Θα βγούμε όλα κερδισμένα άμα συσπειρωθούμε».
