Κείμενο: Μαρία Μιραχτσή
Δεκαετία του ’60, ένα σαββατοκύριακο του χειμώνα στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης. O Ότο και η Σόφη είναι ένα εύπορο, καλλιεργημένο ζευγάρι Αμερικανών που στο μυθιστόρημα της Πόλα Φοξ πρωταγωνιστούν ως τα «Πρόσωπα σε απόγνωση». Το βιβλίο που έγραψε η Αμερικανίδα συγγραφέας το 1970 κυκλοφόρησε πρώτη φορά στη χώρα μας το φθινόπωρο του 2021 σε μετάφραση Ρένας Χατχούτ από τις εκδόσεις Gutenberg.
Οι Μπέντγουντς είναι ένα παντρεμένο ζευγάρι γύρω στα 40 που απολαμβάνουν μια ζωή υλικών ανέσεων, ανακαινίζουν το σπίτι τους, αγοράζουν ένα πολυτελές αυτοκίνητο, έχουν εξεζητημένα γεύματα για δείπνο. Ο Ότο είναι ένας επιτυχημένος δικηγόρος και η Σόφη εργάζεται περιστασιακά ως μεταφράστρια. Φαινομενικά όλα κυλάνε εντάξει στη ζωή τους μέχρι τη στιγμή που μια αδέσποτη γάτα θα δαγκώσει το χέρι της Σόφης. Αυτή είναι η αφετηρία για να αρχίσει να σκιαγραφείται στις σελίδες του βιβλίου μια αίσθηση πανικού, τρόμου και απόγνωσης μέσα από τη διήγηση της Σόφης. Ο φόβος ότι μπορεί η ίδια να έχει κολλήσει λύσσα και να κινδυνεύει η ζωή της, την παραλύει και γι’ αυτό δεν θα κάνει τίποτα για να δραπετεύσει από τον φόβο αυτό. Το αγνοεί. Είναι όμως το δάγκωμα της γάτας το μόνο που αποφεύγει να αντιμετωπίσει η Σόφη και ο Ότο; Πίσω από τις καθημερινές και καθόλα συνηθισμένες δραστηριότητες του ζευγαριού, φαίνεται να υπάρχουν άλλες τόσες δικές τους στιγμές, σκέψεις και συναισθήματα που μένουν στη σιωπή, χάνονται στο ανομολόγητο της καθημερινότητας.
Το σπιτικό της Σόφης και του Ότο μοιάζει να βρίσκεται υπό απειλή. Η απειλή έρχεται από έξω, η υποβαθμισμένη γειτονιά, τα σκουπίδια στον δρόμο, οι γείτονες, οι γάτες που περιφέρονται. Το σκηνικό στο οποίο η ιστορία του ζευγαριού διαδραματίζεται είναι ένα τοπίο υπό κατάρρευση που θα μπορούσε να καταστήσει υπό απειλή τα προνόμια και την άνετη ζωή των δύο ηρώων. Ο Τσάρλι Ράσελ, φίλος του Ότο και πρώην συνέταιρος αποσύρθηκε από το δικηγορικό τους γραφείο λόγω του συντηρητισμού του Ότο. Σε μια συνομιλία του ιδίου με τη Σόφη, της λέει «Είσαι απομονωμένη, χαμένη στην προσωπική σου ζωή. Δεν θα επιζήσεις από αυτό που συμβαίνει τώρα. Άνθρωποι σαν εσένα…πεισματάρηδες και κουτοί και μίζερα σκλαβωμένοι από την ενδοσκόπηση, ενώ τα θεμέλια των προνομίων τους ανατινάζονται από κάτω».
H πιο σημαντική απειλή όμως που αντιμετωπίζουν, ο Ότο και η Σόφη βρίσκεται μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Είναι τα συναισθήματα υπαρξιακής απόγνωσης που βιώνουν, η ανικανότητα να αντιμετωπίσουν τα ζητήματα του γάμου τους και της ανεπαρκούς τους επικοινωνίας. Σε ένα διάλογό τους, ο Ότο θα πει χαρακτηριστικά «Δεν υπάρχει κανένα μέρος για τον τρόπο που νιώθω», ενώ η Σόφη θα ομολογήσει κάποια άλλη στιγμή ότι «η ζωή όντως προκαλεί απόγνωση».
Ο τίτλος του μυθιστορήματος της Φοξ είναι εμπνευσμένος από το έργο Ουώλντεν ή Η ζωή στο δάσος του Χένρι Ντέιβιντ Θόρω, Αμερικανού φιλοσόφου, ο οποίος έγραψε ότι «Η πλειοψηφία των ανθρώπων ζουν τις ζωές τους σε σιωπηλή απόγνωση». Με το μυθιστόρημά της αυτό, η συγγραφέας καταφέρνει να αναδείξει τις ρωγμές στην κοινωνία της μεταπολεμικής Αμερικής, στον γάμο ενός ζευγαριού αλλά και στους ίδιους τους εαυτούς τους, αφήνοντας πίσω ένα διαχρονικό μυθιστόρημα για την αντιφατική φύση της αγάπης, την αναζήτηση νοήματος, την πάλη με το κενό και την απόγνωση αλλά και την ουσιαστική ένωση των ανθρώπων ως αντίδοτο σε όλα αυτά.
