Εμείς οι ενήλικες όσο στραβά και ανάποδα Χριστούγεννα και να περνάμε οφείλουμε όλα προς χάριν των παιδιών να τα λησμονάμε. Εντάξει έστω για λίγο ας πούμε για μια ώρα, όσο δηλαδή διαρκεί η θεατρική παράσταση «Τα Ανάποδα Χριστούγεννα».
Στο Christmas Factory της Τεχνόπολης του Δήμου Αθηναίων ίσαμε τις 6 Ιανουαρίου μπορούν οι μικροί αθώοι θεατές και οι βασανισμένοι συνοδοί τους να απολαύσουν μια παράσταση που σκηνοθέτησε ο Γιώργος Σουλεϊμάν, έγραψε ο Γεράσιμος Ευαγγελάτος και έντυσε με πρωτότυπη μουσική ο Θέμης Καραμουρατίδης. Ο Φρέντι και η Φρέγια, δύο σκανδαλιάρικα ξωτικά διαφωνούν με τον Άγιο Βασίλη, γιατί έχουν βαρεθεί να είναι διαρκώς φρόνιμα και υπάκουα οπότε παίρνουν την πρωτοβουλία να μοιράσουν φέτος τα δώρα στ’ άτακτα παιδιά αντί στα φρόνιμα.
Είπα και γω να ρωτήσω τα άτακτα και αεικίνητα ξωτικά της ελληνικής μουσικής Θέμη Καραμουρατίδη και Γεράσιμο Ευαγγελάτο λίγα παραπάνω πραγματάκια για Τα Ανάποδα Χριστούγεννα που σκαρώσανε:
Μεγάλη ευθύνη μια παιδική παράσταση ε; Κι αυτό ισχύει είτε γράφεις το έργο είτε συνθέτεις τη μουσική. Αλήθεια πώς βιώσατε τη δημιουργία αυτής της παράστασης; Είχατε κάποιους φόβους, κάποιες δεύτερες σκέψεις;
Γεράσιμος: Όταν γράφεις για παιδιά η ευθύνη είναι πάντα μεγάλη, όπως κι ο φόβος. Ο παιδικός ψυχισμός δεν είναι παίξε γέλασε κι αυτό είναι κάτι που το γνωρίζεις από την αρχή. Βέβαια αυτό είναι που κάνει την πρόκληση συναρπαστική. Προχωρήσαμε στη διαχείριση του θέματός μας με συναίσθηση των δυσκολιών και των περιορισμών, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν το διασκεδάσαμε απόλυτα!
Θέμης: Η Αλήθεια είναι πως, τα παιδιά με φέρνουν σε αμηχανία κάποιες φορές. Αυτά τα μικροσκοπικά ειλικρινή πλασματάκια πάντα φοβόμουν ότι θα ξεστομίσουν κάτι που δεν ήθελα να ακούσω ή θα αντιδράσουν Απρόβλεπτα. Στα «Ανάποδα Χριστούγεννα» και στον περσινό «Ελαφονταίν» οφείλω πολλά από τα βήματα που έχω κάνει στην κατανόηση των παιδιών και του μαγικού τρόπου που σκέφτονται.
Προσωπικά απολαμβάνω πιο πολύ το Πάσχα, θες λίγο το Θείο Δράμα, θες οι ψαλμωδίες και τα δρώμενα περιφοράς επιταφίου το κάνουν να φαντάζει επικό στα μάτια μου παιδιόθεν, ενώ τα Χριστούγεννα πάντα μου φαίνονταν κάπως υπερβολικά κάπως φωνακλάδικα, εσείς τι παιδιά είσαστε του Πάσχα ή των Χριστουγέννων;
Γεράσιμος: Χριστούγεννα και πάλι Χριστούγεννα! Η γιορτή με το καλύτερο branding εξού και κατάφερε να γίνει τόσο οικουμενική στα έθιμα και την αισθητική της. Η μεγάλη απόδειξη ότι έχουμε ανάγκη το Φως (ακόμα κι αν προέρχεται από τεχνητά λαμπιόνια), την Προσφορά (ακόμα κι αν είναι αγορασμένη με άγχος τελευταία στιγμή από πολυσύχναστα καταστήματα), αλλά και την αίσθηση της επανεκκίνησης (κι ας είμαστε ίδιοι κι απαράλλαχτοι από το πρώτο πρωί της Νέας Χρονιάς).
Θέμης: Χριστούγεννα σαφώς. Εξωστρέφεια διασκέδαση, δώρα, συναντήσεις, φίλοι και διασπορά του διατροφικού εκφυλισμού σε 15 μέρες (και όχι εκείνο το ένα βήμα πριν τον επιθανάτιο ρόγχο, φαγοπότι της Κυριακής του Πάσχα μετά από μια εβδομάδα νηστείας). Επίσης , τα Χριστούγεννα είναι ποπ μουσικά και απενοχοποιημένα και είναι εντελώς μακριά από θρησκευτικές συνδέσεις και κατανύξεις. Είναι μια εμπορική καταναλωτική γιορτή και ευκαιρία να αποφορτίσεις την προηγούμενη χρονιά σε ένα πιτ στοπ για την επόμενη.
Τι το Ανάποδο έχουνε τα Χριστούγεννα που έγραψες Γεράσιμε; Απ’ ότι κατάλαβα τα ξωτικά στην παράστασή σου δεν κάνουν τις συνήθεις σκανδαλιές τους αλλά το πάνε ένα βήμα παρακάτω.
Γεράσιμος: Είναι τα Χριστούγεννα όπου σπάμε κάποια από τα στερεότυπα των γιορτών και εκνευρίζουμε τον μεθοδικό Άγιο Βασίλη. Ο Φρέντι κι η Φρέγια, τα δυο ξωτικά του έργου αποφασίζουν μια χρονιά, έτσι για αλλαγή, να μοιράσουν τα δώρα στα άτακτα παιδιά αντί στα φρόνιμα. Βέβαια, όπως λέει μια παλιά Λαπωνική παροιμία, όταν τα ξωτικά κάνουν σχέδια ο Άγιος γελάει.
Εσύ Θέμη όταν πρωτοδιάβασες «Τα Ανάποδα Χριστούγεννα» του Γεράσιμου τι σκέφτηκες; Και μεταξύ μας τώρα άμα ο Γεράσιμος έδινε σε κάποιον άλλον να συνθέσει τη μουσική για την παράσταση τι θα του έκανες;
Θέμης: Σκέφτηκα «ανάποδος άνθρωπος, ανάποδα Χριστούγεννα τι άλλο;» Χαχα! Απλώς στη συνέχεια τον θαύμασα για άλλη μια φορά πόσο μάγος της συγκίνησης και των λέξεων είναι. Έχει κάνει ένα σωρό πράγματα που θα ήθελα να έχουμε κάνει μαζί. Αλλά του το συγχωρώ. Γιατί δεν έχω άλλη επιλογή βασικά καθώς μπλέκει με καλλιτέχνες που αγαπώ και δεν μου αφήνει περιθώριο αντίδρασης αρνητικής.
Είμαι βέβαιος ότι έχετε περάσει πολλά Χριστούγεννα παρέα εσείς οι δύο, ποια ήταν ας πούμε τα καλύτερα σας Χριστούγεννα αυτά που σας έρχονται πρώτα στο μυαλό;
Γεράσιμος: Ο Θέμης κάθε χρόνο έβαζε στοίχημα να ξεπεράσει τον εαυτό του, οπότε διοργάνωνε θρυλικά ρεβεγιόν με αδιανόητο κόσμο και απίστευτες ποσότητες φαγητών και γλυκών. Προσωπικά τα αγαπημένα μου είναι αυτά των τελευταίων ετών, όπου η παράδοση κατέβασε ρυθμούς και τρώμε απλώς, ήσυχα και αγαπημένα, λίγοι και καλοί τα μεσημέρια των παραμονών.
Θέμης: Το 31 μεσημέρι είναι δικό μας πάντα ο κόσμος να χαλάσει. Τα καλύτερα Χριστούγεννα μας θα είναι αυτά που θα του φτιάξω εβραϊκή κουζίνα που την έχω υποσχεθεί μια δεκαετία.
Για πείτε στους γονείς που μας διαβάζουν τώρα γιατί πιστεύετε ότι πρέπει να δουν τα παιδιά τους την παράστασή σας; Υπάρχουν κάποια κρυμμένα μυστικά διδάγματα μέσα στα λόγια και στα τραγούδια;
Γεράσιμος: Η βασική σκέψη δουλεύοντας το κείμενο των ανάποδων Χριστουγέννων ήταν μια βαθιά ανάγκη να συνομιλήσω με τον παιδικό εαυτό μου και να του πω όσα νιώθω πως χρειαζόταν τότε να ακούσει από κάποιον ψύχραιμο ενήλικα. Έννοιες όπως η ελευθερία, η αποδοχή, η προσφορά είναι σπόροι που θα ευχόμουν να φυτευτούν στα μυαλά των παιδιών και να αποτελέσουν αφορμή για συζητήσεις με τους γονείς.
Θέμης: Ο άτιμος αυτός Γεράσιμος έχει κατορθώσει να φτιάξει ένα μανιφέστο. Μην φέρετε τα παιδιά σας στην παράστασή μας αν δεν θέλετε να αρχίσουν να επανεξετάζουν το τι σημαίνει καλό παιδί, τι σημαίνει ελευθερία και τιμωρία. Θα μπείτε σε μπελάδες! Εγώ αν είχα παιδί πάντως, θα ήμουν πολύ χαρούμενος που κάποιος εκεί έξω θα ήταν σύμμαχός μου στην προσπάθειά μου να δείξω στο παιδί μου τον κόσμο όπως τον ονειρεύομαι.
Θέμη υπάρχει κάποιος στίχος ή φράση απ’ την παράσταση που έγραψε ο Γεράσιμος που σου καρφώθηκε στο μυαλό και τον κουβαλάς ακόμα; Όταν συνέθετες τη μουσική είπες αυτό θα είναι για παιδιά, οπότε να το αντιμετωπίσω κάπως αλλιώς ή λειτούργησες σαν να συνθέτεις μια παράσταση για ενήλικες;
Θέμης: Μου αρέσει πολύ στον Γεράσιμο η διάθεσή του να χρησιμοποιεί διάσπαρτα μέσα στο κείμενό του λέξεις και εκφράσεις που παλαιότερα μεσουρανούσαν, γιατί έρχονται σε κόντρα με τον σύγχρονο λόγο και τρόπο του, ειδικά στον χαρακτήρα της Φρέγιας που αποδίδει υπέροχα η Άννα Κλάδη και μου θυμίζει τους ήρωες των παιδικών μου αναγνωσμάτων. Σχετικά με το κατά πόσο σκεφτόμουν αν θα γράψω για παιδιά ή όχι, είχα την ευκολία και το πλεονέκτημα των Χριστουγέννων. Τα Χριστούγεννα έχουν έναν κώδικα και είναι κοινός για όλους.
Εσύ Γεράσιμε κατά τη διάρκεια των προβών χρειάστηκε ν’ αλλάξεις σκηνές ή η παράσταση σου λειτούργησε ακριβώς όπως την είχες γράψει εξαρχής;
Γεράσιμος: Η παράσταση είναι ένας ζωντανός οργανισμός, οπότε όλα διαμορφώνονται στην πρόβα. Δεν είμαι συγγραφέας του γραφείου για να παραδίδω και να αποχαιρετώ. Μου αρέσει πολύ να συνεργάζομαι με τον σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς στην πρόβα, είμαι τακτικά διακριτικά παρών (όσο κι αν εκνευρίζει τους σκηνοθέτες) κι είμαι πάντα πρόθυμος να αλλάξω πράγματα για το καλό του τελικού αποτελέσματος.
Φέτος που θα κάνετε Χριστούγεννα;
Γεράσιμος: Ανήμερα πάντα με την οικογένεια στο πατρικό. Παραμονή ελπίζω ο Θέμης να με καλέσει για φαγητό. Ακόμη δεν έχει πει τίποτα. Ύποπτο.
Θέμης: Αθήνα με αγαπημένους φίλους (την ώρα που απαντώ να ξέρεις ο Γεράσιμος έχει ήδη προσκληθεί).
Κλείνοντας θα ‘θελα να ευχηθείτε κάτι όχι όμως για μας τους ανθρώπους, αλλά για την τέχνη στην Ελλάδα. Τι της εύχεστε σ’ αυτούς τους ζοφερούς καιρούς;
Γεράσιμος + Θέμης: Αλληλεγγύη. Το μόνο που μπορεί να μας κάνει να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες της ζωής. Κανένας μόνος του ούτε στη χαρά, ούτε στη λύπη. Όσο για την Τέχνη ας μην ανησυχεί, όσοι την αγαπάμε έτσι κι αλλιώς δουλεύουμε υπερωρίες για εκείνη κόντρα σε όσους την υποβιβάζουν σταθερά.
Γω πάντως σας εύχομαι να ‘χετε την υγεία σας και να συνεχίσετε να δημιουργείτε διαμάντια όπως μας έχετε συνηθίσει υπάρχει κάποιο διαμάντι μήπως στα σκαριά για το 2024;
Γεράσιμος + Θέμης: Διαμάντι δεν ξέρουμε αλλά σίγουρα είμαστε ενθουσιασμένοι για το νέο μας album με τη Νατάσσα Μποφίλιου που επιτέλους θα κυκλοφορήσει μέσα στη χρονιά!
Διαμάντι θα είναι κι αφήστε τους να λένε ότι δεν ξέρουνε παραείναι σεμνοί. Με ό,τι καταπιάνονται αυτοί οι δυό είναι καταδικασμένο να πετύχει, το ‘χουν αποδείξει με τα καλά έργα τους, τις φρόνιμες πράξεις τους. Μπορεί να μην είναι ξωτικά του Άγιου Βασίλη μα τους διακατέχει τόση αγάπη για τις τέχνες τους και ταλέντο που τους κάνει κάπως μαγικούς. Κάποιος που πιστεύει στα Χριστούγεννα πιο πολύ από μένα θα μπορούσε να πει πως ο Γεράσιμος και ο Θέμης είναι το μουσικό θαύμα της σύγχρονης ελληνικής μουσικής δώρο κατευθείαν από τον Άγιο Βασίλη. Γω απ’ την άλλη θα σας πω ν’ αφήσετε τα δικά σας στραβά κι ανάποδα Χριστούγεννα, να πάρετε τα δικά σας μικρά σκανδαλιάρικα ξωτικά και να πάτε να παρακολουθήσετε μαζί τους μια πάρα πολύ καλή παράσταση, ας πούμε για παράδειγμα Τα Ανάποδα Χριστούγεννα.
Info παράστασης:
«Τα Ανάποδα Χριστούγεννα» | “THE CHRISTMAS FACTORY” στην Τεχνόπολη
