Πολλοί είναι αυτοί που δε γνωρίζουν ότι πίσω από μία από τις διασημότερες βίλες στον κόσμο βρίσκεται το όνομα της πρωτοπόρου της αρχιτεκτονικής και σχεδιάστριας επίπλων Αϊλίν Γκρέι. Οι λάτρεις της αρχιτεκτονικής και του design έχουν μελετήσει σε βάθος τη βίλα Ε-1027, μια κατασκευή του 1929 σε μία απομονωμένη τοποθεσία με θέα τη Μεσόγειο Θάλασσα, χτισμένη από την ίδια που την προόριζε για ησυχαστήριο δικό της και του συντρόφου της Jean Badovici.
Η Γκρέι που γεννήθηκε στην Ιρλανδία το 1878 σπούδασε στη σχολή Καλών Τεχνών Slade στο Λονδίνο και μετακόμισε στο Παρίσι για να σπουδάσει σχέδιο στο Ecole Colarossi και στην Académie Julian, την περίφημη σχολή που δεχόταν γυναίκες οι οποίες στη συνέχεια διέπρεψαν στις καλές τέχνες. Η ανήσυχη Γκρέι διδάχθηκε την τέχνη της λάκας από τον διάσημο Ιάπωνα Seizo Sugawara στο Παρίσι, όπου ίδρυσε εργαστήριο κλωστοϋφαντουργίας και στούντιο με τη φίλη της Evelyn Wyld.
Ήδη από το 1923 ξεκίνησε να δείχνει ενδιαφέρον για την αρχιτεκτονική και από το 1926 συνεργάζεται με τον αρχιτέκτονα Jean Badovici από τη Ρουμανία με τον οποίο σχεδιάζουν το Maison en Bord de Mer. Παράλληλα όμως με τα αρχιτεκτονικά σχέδια, η Γκρέι επιδόθηκε στη μελέτη και τον λεπτομερειακό σχεδιασμό του εσωτερικού χώρου και της επίπλωσης για κάθε κτήριο.
Η δυναμική σχεδιάστρια και αρχιτεκτόνισσα συνδέθηκε με στενή και μακρά φιλία με τον Λε Κορμπιζιέ, -μάλιστα η βίλα Ε-1027 είχε σαφείς αναφορές στα «Πέντε Σημεία της Αρχιτεκτονικής» του Λε Κορμπιζιέ. Ο Λε Κορμπιζιέ περνούσε εκεί πολλά καλοκαίρια της ζωής του, αλλά η σχέση τους διαταράχθηκε, όταν εκείνος αποφάσισε να ζωγραφίσει τους τοίχους της βίλας, χωρίς να ζητήσει την άδειά της.
Η Αϊλίν Γκρέι σχεδίαζε μια κατοικία λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τον τρόπο που την αγκαλιάζει ο ήλιος και ο αέρας, ώστε να είναι το σπίτι λειτουργικό και ευχάριστο στους κατοίκους του όλες τις εποχές του χρόνου. Στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόταν την αρχιτεκτονική ενυπήρχε η δυνατότητα να αντιμετωπίζει τις πνευματικές και αισθητικές ανάγκες ενός σύγχρονου ανθρώπου, ενώ η εκμετάλλευση του χώρου γινόταν με γνώμονα και την αισθητική και τη λειτουργικότητα. Οι γυαλιστερές επιφάνειες των επίπλων, τα έντονα χρώματα, οι εργονομικές αναπαυτικές πολυθρόνες, οι χώροι αποθήκευσης και τα πτυσσόμενα παράθυρα είναι σχεδιασμένα για να εμπλουτίσουν την ανθρώπινη εμπειρία και να επιβάλλουν τη συμμετοχή όλων των αισθήσεων μέσα στον χώρο.
Για την Αϊλίν Γκρέι, ο σχεδιασμός μια κατοικίας και ότι συμπεριλαμβάνει στο εσωτερικό της αποτελούσαν μια αναπόσπαστη ενότητα. Ήταν και η βασική διαφωνία της με τον Λε Κορμπιζιέ που θεωρούσε ότι το σπίτι είναι ένα είδος μηχανής, ενώ εκείνη ενδιαφερόταν για μια πιο οργανική πρόσληψη της αρχιτεκτονικής.
Το 1922 ανοίγει στο Παρίσι την προσωπική της γκαλερί με την επωνυμία Jean Desert. Στη μακροχρόνια πορεία της στον χώρο του design, σχεδίασε πλήθος επίπλων όπως φωτιστικά, χαλιά, διαχωριστικά δωματίων, τραπέζια, πολυθρόνες, σκαμπό, ντουλάπια, συρταριέρες χρησιμοποιώντας ως κυρίαρχα υλικά το μέταλλο και το γυαλί. Η Γκρέι λάτρευε να χωρίζει και να συνδέει του χώρους με κινητά στοιχεία δημιουργώντας τη δυνατότητα χώρων πολλαπλών χρήσεων με μοναδικά σχεδιασμένα έπιπλα για κάθε περίπτωση.
Μια τέτοια αναδρομική έκθεση των επίπλων που έχει σχεδιάσει, πολλά από τα οποία παρουσιάζονται για πρώτη φορά, άνοιξε τον Μάρτιο στο Bard Graduate Center στο Upper West Side, στην 18 West 86th Street στη Νέα Υόρκη, έκλεισε λόγω του lockdown και θα συνεχιστεί μόλις τα μέτρα κατά του covid-19 χαλαρώσουν στην πόλη. Είναι η πρώτη έκθεση της Γκρέι στη Νέα Υόρκη από το 1980, όταν η δουλειά της είχε παρουσιαστεί στο ΜοΜΑ και διοργανώθηκε σε συνεργασία με το Κέντρο Georges Pompidou στο Παρίσι.
Τα κομμάτια της έκθεσης είναι αριστουργηματικά και πολλά από αυτά έχουν επηρεάσει το σύγχρονο design τις επόμενες δεκαετίες. Συνολικά, η έκθεση περιλαμβάνει 200 έργα που προέρχονται από μουσεία, ιδιωτικούς συλλέκτες και γκαλερί.
Η σταδιοδρομία της Γκρέι κινήθηκε σε μεγάλο δημιουργικό εύρος από έπιπλα, υφάσματα, μέχρι σχέδια και κτίρια, και παρέμεινε ενεργή μέχρι τον θάνατό της, το 1976 στο Παρίσι.
