“Kandinsky: Around the Circle” στο Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στη Νέα Υόρκη – ταξίδι στον κόσμο της μοναδικής αφαίρεσης του Βασίλι Καντίνσκι

Η έκθεση που μας ταξιδεύει στον κόσμο της μοναδικής αφαίρεσης του Βασίλι Καντίνσκι, του καλλιτέχνη που δεν σταμάτησε ποτέ να ερευνά τις υπερβατικές δυνατότητες όλων των αφηρημένων μορφών

To Μουσείο Γκούγκενχαϊμ στη Νέα Υόρκη παρουσιάζει την έκθεση “Kandinsky: Around the Circle” με πάνω από 80 έργα του πρωτοπόρου της αφηρημένης ζωγραφικής, Βασίλι Καντίνσκι.

Tα έργα του εκτείνονται κατά μήκος του υψηλού έως μεσαίου τμήματος του θολωτού κτηρίου και αφηγούνται με μαεστρία μια ζωή ξεριζωμού, καλλιτεχνικής αφύπνισης και αέναης αναζήτησης του καλλιτέχνη για μια εσωτερική έκφραση.

Vasily Kandinsky, Around the Circle, May–August 1940. Oil and enamel on canvas, 38 1/4 x 57 5/8 inches (97.2 x 146.4 cm), Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection 49.1222

Η εμπειρία του Kandinsky προς τη μετάβαση και η σημασία της στην προσωπική και καλλιτεχνική του πορεία, είναι διττή. Τα έργα του περιλαμβάνουν μια φυσική μετατόπιση, η οποία τον οδηγεί στο να αναλύσει σε βάθος την αίσθηση του χώρου και να αναβιώσει οικείες αναμνήσεις μέσω της τέχνης. Αυτή η ψυχική και εσωτερική μετάβαση του καλλιτέχνη, μέσω της ενσυναίσθησης, είναι αυτή που τον οδηγεί στο να «δει» τα χρώματα στη μουσική.

Η έκθεση είναι στημένη με αντίστροφη σειρά. Ξεκινάει δηλαδή από τα τελευταία χρόνια του Kandinsky στη Γαλλία (1934-1944). Στη συνέχεια, γίνεται αναφορά στη διδασκαλία του στα χρόνια του μεσοπολέμου, στο Bauhaus της Γερμανίας μεταξύ 1922 και 1933, πριν το ναζιστικό καθεστώς κλείσει τα σχολεία.

Vasily Kandinsky, Black Lines (Schwarze Linien), December 1913. Oil on canvas, 51 3/8 x 51 5/8 inches (130.5 x 131.1 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection, By gift 37.241
Vasily Kandinsky, Blue Mountain (Der blaue Berg), 1908–09. Oil on canvas, 42 1/4 x 38 7/16 inches (107.3 x 97.6 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection, By gift 41.505

Ακολουθεί η επιστροφή του Kandinsky, στην προ και μετά-επαναστατική Ρωσία, όπως και η συμμετοχή του στα πρωτοποριακά καλλιτεχνικά κινήματα (1914-1922) και η ζωή του στη Γερμανία, πριν από την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Η πρωτοποριακή διατριβή του Kandinsky “On the Spiritual in Art“, λειτουργεί ως ένας ουσιαστικός οδηγός για να εκτιμήσει ο θεατής την αφαίρεση στα έργα του καλλιτέχνη, ενώ παράλληλα τον βοηθάει στο να απομυθοποιήσει κάποια στοιχεία από την προφανή πολυπλοκότητά του. Σε αυτή τη μελέτη, ο Kandinsky εκθέτει την αισθητική θεωρία του -με επίκεντρο το χρώμα και τη μορφή- η οποία συνδέεται με την αναζωπύρωση της ψυχής και την εκ νέου γοητεία της τέχνης.

Installation view, Vasily Kandinsky: Around the Circle, Solomon R. Guggenheim Museum, New York, October 8, 2021–September 5, 2022. Photo: David Heald © Solomon R. Guggenheim Foundation, 2021.
Installation view, Vasily Kandinsky: Around the Circle, Solomon R. Guggenheim Museum, New York, October 8, 2021–September 5, 2022. Photo: David Heald © Solomon R. Guggenheim Foundation, 2021.

«Το χρώμα είναι το πληκτρολόγιο», γράφει ο Kandinsky, και τα κομμάτια που αποτελούν ένα έργο τέχνης μπορούν να λειτουργούν μέσα ή έξω από την ίδια του τη μελωδία, αλλάζοντας τη φύση του. Στα έργα του Kandinsky, κάποιος αναζητά τα μελωδικά, συμφωνικά, ηχητικά γεγονότα στον καμβά, τις εκρηκτικές ή χρωματικές κινήσεις, τις συγχορδίες, τις συμφωνίες, την επανάληψη και το στοιχείο της έκπληξης.

Vasily Kandinsky, Dominant Curve (Courbe dominante), April 1936 (detail). Oil on canvas, 50 7/8 × 76 1/2 inches (129.2 × 194.3 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection 45.989
Vasily Kandinsky, Capricious Forms (Formes capricieuses), July 1937. Oil on canvas, 35 x 45 3/16 inches (88.9 x 114.8 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection 45.977

Το άσπρο και το μαύρο είναι σιωπηλά χρώματα. Χρώματα που συμβολίζουν πολλές φορές τη γέννηση και τον θάνατο. Στο “Courbe Dominante” (1936), οι σκάλες συμβολίζουν τη μετάβαση αλλά και μία συγκρατημένη αισιοδοξία. Στο “Environment” (1936) και το “Formes capricieuses” (1937), το χρώμα παρέχει έναν ενδιάμεσο χώρο για τη διατήρηση των βιομορφικών κόσμων. Στο έργο “Violet-Orange” (1935) ανακαλείται η αρχέγονη ένωση των αντίθετων στο κέντρο της δημιουργίας και τα μυστήρια της αλχημείας.

Vasily Kandinsky, Composition 8 (Komposition 8), July 1923. Oil on canvas, 55 1/4 x 79 inches (140.3 x 200.7 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection, By gift 37.262

Στο δυναμικό έργο “Komposition 8“, η συγχώνευση του Kandinsky με τη μουσική υποδηλώνει ότι η ζωγραφική δεν υπάρχει από μόνη της, αλλά σε συνδυασμό με μια άλλη καλλιτεχνική έκφραση. Σε αυτή την ερμηνεία της αλληλεξάρτησης, η σφαίρα του μη αντικειμενικού –κύκλοι, ρόμβοι, τετράγωνα, τρίγωνα, τραπεζοειδή σχήματα, καμάρες, γραμμές και άλλα– υφίσταται σε μια ρυθμική σελίδα κίνησης, θεμέλιο του εύθραυστου οικοδομήματος της δομικής ακεραιότητας. «Κάθε μορφή είναι τόσο ευαίσθητη όσο ένα σύννεφο καπνού», έγραψε κάποτε ο Kandinsky.

Το «τι» είχε μεγαλύτερη σημασία από το «πώς» για τον Kandinsky. Η πνευματική του τέχνη αναζητούσε το άπειρο. Η διαφοροποίησή του από την παραδοσιακή παραστατική ζωγραφική, σήμανε και το ενδιαφέρον του για μία βαθύτερη κατανόηση, με σκοπό τη δημιουργία μίας βαθύτερης διορατικότητας πάνω στην αναπαραγωγή μιας υλικής πραγματικότητας.

Vasily Kandinsky, Yellow Painting (La toile jaune), July 1938. Oil and enamel on canvas, 45 13/16 x 35 inches (116.4 x 88.9 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection 45.964

Η ουσία της πραγματικότητάς του είναι μια οπτική μεταφορά και μια αντιληπτική αναπαράσταση της αλήθειας. Το «μη αντικειμενικό» του Kandinsky κλίνει προς την εξερεύνηση του υποσυνείδητου. Η μορφή του είναι πολυδιάστατη και απελευθερωτική. Η τέχνη του μεταδίδει μια αίσθηση μνήμης αλλά φέρει και στοιχεία συλλογικής ασυνειδησίας. Για τον Kandinsky, η τέχνη είναι μια εμπειρία πνευματικής ανύψωσης.

Περισσότερο από μια κύρια μορφή, ο κύκλος είναι ένα αντικείμενο γοητείας. Ως δυαδικότητα, συνδυάζει το «ομόκεντρο με το εκκεντρικό» και τον συμβολισμό των έργων ένωσης και έντασης σε μια τέταρτη διάσταση. Ο Καρλ Γιουνγκ όρισε τον κύκλο ως Τον Εαυτό (ένα από τα δώδεκα αρχέτυπά του) και με μια εσωτερική κουκκίδα αντιπροσώπευσε το εγώ. Ο Εαυτός συνδυάζει τη συνείδηση με την ασυνειδησία. Ένας κύκλος μπορεί να είναι ηλιακός, άπειρος, αλχημικός κ.α. Η αναζήτηση του κύκλου στην τέχνη του Kandinsky είναι μια μεταφορική διεργασία προς το εσωτερικό, μια αναζήτηση για να αποκαλύψει το αόρατο και να κατανοήσει το κρυμμένο.

Vasily Kandinsky, Three Sounds (Drei Klänge), August 1926. Oil on canvas, 23 3/4 x 23 1/2 inches (60.3 x 59.7 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection, By gift 41.282

Θα μπορούσαμε να μιλάμε με τις ώρες για τον Kandinsky μιας και πρόκειται για μία από τις πιο εμβληματικές φιγούρες στην αφαιρετική ζωγραφική και όχι μόνο. Ο Kandinsky ανέπτυξε νέους τρόπους για να ερευνήσει το πνευματικό στην τέχνη. Η έκθεση αυτή φωτίζει με κάθε δυνατό τρόπο την πορεία αυτού του καλλιτέχνη που δεν σταμάτησε ποτέ να ερευνά τις υπερβατικές δυνατότητες όλων των αφηρημένων μορφών και να ανοίγει νέες πόρτες στο μέλλον της σύγχρονης τέχνης.

Kandinsky in front of his painting Dominant Curve (Courbe dominante, 1936), 1936. Photo: Bibliothèque Kandinsky, Centre Pompidou, Paris. © Lipnitzki/Roger Violett/Getty Images.
Vasily Kandinsky, Several Circles (Einige Kreise), January–February 1926. Oil on canvas, 55 3/8 x 55 1/4 inches (140.7 x 140.3 cm). Solomon R. Guggenheim Museum, New York, Solomon R. Guggenheim Founding Collection, By gift 41.283

Ιnfo έκθεσης:

Vasily Kandinsky: Around the Circle | έως 5 Σεπτεμβρίου 2022 | Solomon R. Guggenheim Museum, Νέα Υόρκη

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.