«Takis – Διάλογοι»: Ο Κωνσταντίνος Ρήγος μιλάει στο ελc για την περφόρμανς που ετοιμάζει στους υπαίθριους χώρους του Ιδρύματος Takis

Για τη μοναδική εμπειρία αναβίωσης των performances του πολυσχιδούς γλύπτη Takis: «Όταν βλέπεις ένα σώμα σε κίνηση δίπλα σε ένα έργο τέχνης, τότε αυτομάτως ξεκινάει μια άλλη συνομιλία»

Γλυπτά σε μια συνεχή αέναη κίνηση, σχεδόν χορογραφημένη στέκουν αγέρωχα στην είσοδο του χώρου του Ιδρύματος Τakis – Κέντρου Ερευνών για την Τέχνη και τις Επιστήμες. Μία χορδή κιθάρας τεντωμένη σε ένα πάνελ και μία μεγάλη βελόνα που αιωρείται μπροστά της και μετακινείται με τη χρήση μαγνητών. Παράγει μυστήριες δονήσεις και μελωδίες, που μεταδίδονται στον χώρο. Όλα βρίσκονται υπό αμφισβήτηση. Έλξη και απώθηση. Ορατό και αόρατο. Όλα όμως σε κίνηση, μαγνητισμένα σχεδόν από το ίδιο το εγώ τους.

Ήχοι και γλυπτά σε ένα μοναδικό σκηνικό με τα σώματα να έρχονται να προστεθούν από τον μαέστρο της κινησιολογίας Κωνσταντίνο Ρήγο σε μια μοναδική εμπειρία αναβίωσης των performances του πολυσχιδούς γλύπτη Takis. Η νέα ενότητα δράσεων «Takis – Διάλογοι» δίνει μια σύγχρονη ματιά μέσα σε ένα φορτισμένο πεδίο μαγνητικής αλληλεπίδρασης ανθρώπων και γλυπτών.

Πέντε ερμηνευτές του Χοροθεάτρου ΟΚΤΑΝΑ θα αναμετρηθούν με τα διάσημα έργα του παγκοσμίως αναγνωρισμένου καλλιτέχνη TAKIS σε μια χορογραφία που θα εκτυλιχθεί στους υπαίθριους χώρους του Ιδρύματος ανάμεσα στα πιο εμβληματικά έργα του. Η ομάδα χορού Οκτάνα ιδρύθηκε από τον Κωνσταντίνο Ρήγο το 1990:

«Ήταν ένας πειραματικός δρόμος τότε για εμένα και για αυτό συχνά επανέρχομαι όταν θέλω να δημιουργήσω κάτι εντελώς διαφορετικό με το σώμα, με τον χορό, με τις έννοιες. Όταν θέλω να δοκιμάσω κάτι νέο, κάτι που να μοιάζει με ένα πείραμα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Ρήγος. Η ομάδα συνέβαλε καθοριστικά στην ανάπτυξη του σύγχρονου χορού στην Ελλάδα, συσπειρώνοντας γύρω του τους υποσχόμενους χορευτές της γενιάς του.

«Μέσα σε τρεις διαφορετικούς χώρους του εξωτερικού χώρου του Ιδρύματος Takis πέντε χορευτές συνδιαλέγονται κινητικά, λογικά και μέσω των αισθήσεων με τα έργα του διάσημου γλύπτη, χρησιμοποιώντας τη μαγνητική σχέση που μπορεί να έχει το ανθρώπινο σώμα με το γλυπτό, και τη σημειολογική ένωση με το έργο» μοιράζεται στην κουβέντα που κάνουμε ο Κωνσταντίνος Ρήγος με αφορμή αυτή τη νέα ενότητα δράσεων.

Όσον αφορά στη δομή: «Η πρώτη πράξη αφορά τη σειρά έργων Πλανήτες, με ένα χορευτή να έρχεται σε επαφή με το έργο αυτό, τις μεγάλες μπάλες που δημιούργησε ο Takis. Η δεύτερη είναι τα Φουγάρα μια αναφορά σε μια αντίστοιχη performance που έχει κάνει ο Takis με το Nederlands Dans Theater τη δεκαετία του ’80 και η τρίτη πράξη περιλαμβάνει τα μουσικά έργα του καλλιτέχνη, τα Σινιάλα», συμπληρώνει.

Τα έργα του Takis έχουν κίνηση, διαθέτουν φως και βγάζουν ήχους, παίζουν μουσική. «Οι καλλιτέχνες δεν μπορούν να στέκονται εκτός της ζωής. Δεν είναι υπεράνω των αλλαγών που συγκλονίζουν τον κόσμο», έλεγε ο Takis. Τα τρία χρόνια πρώτα χρόνια που ταξιδεύει και ζει ανάμεσα στο Παρίσι και στο Λονδίνο, μεταξύ 1954 και 1957, εμπνέεται και δημιουργεί τα πρώτα του κινητικά έργα. Eντυπωσιασμένος από τα ραντάρ, τις κεραίες και τα τεχνολογικά κατασκευάσματα που κοσμούν τον σιδηροδρομικό σταθμό στο Calais της Γαλλίας, δημιουργεί τα πρώτα του Σινιάλα, τα οποία ενώ στην αρχή είναι άκαμπτα και έχουν φωτεινά σήματα στην κορυφή τους, σταδιακά αλλάζουν μορφή, αποκτούν ευελιξία, κοσμούνται με τα λεγόμενα «objets trouvés», λικνίζονται χάρη στην πνοή του ανέμου ενώ όταν κρούουν μεταξύ τους παράγουν μοναδικούς ήχους δίνοντας την αίσθηση της δόνησης των χορδών και της μελωδίας της άρπας.

«Όλα τα έργα του Takis έχουν μια κινητικότητα. Οι πλανήτες έχουν αυτή τη στρογγυλή υφή που σε ελκύουν με έναν τρόπο να τα αγκαλιάσεις, τα Σινιάλα σχεδόν χορεύουν με τον αέρα αλλά και οι Σπείρες έχουν μια κίνηση αέναη προς το σύμπαν. Με αυτή την έννοια η συμμετοχή του σώματος δίπλα σε αυτά τα γλυπτά μοιάζει φυσική. Για αυτό άλλωστε και ο ίδιος ο Takis τα χρησιμοποίησε και ως σκηνικά στις performances του», σημειώνει ο Κ. Ρήγος.

Όλο το έργο είναι μια αναφορά στις πρωτοποριακές performances του εικαστικού καλλιτέχνη με τα σώματα και τα γλυπτά με τις χορδές που πάλλονται αλλά και τις performances που έχει κάνει με τα σώματα των χορευτών να κινούνται μέσα στο εικαστικό περιβάλλον του Takis. «Έχω δανειστεί υλικό, φωτογραφικό και video από αυτές τις performances και έχω προσπαθήσει να κάνω μια ευθεία αναφορά σε αυτές με μια νέα ματιά στον χώρο αλλά και στο χρόνο» αναφέρει σχετικά ο Κωνσταντίνος Ρήγος.

Ο Takis, λάτρης της καινοτομίας, της σύγχρονης τέχνης και των φυσικών επιστημών, ανατρεπτικός και πρωτοπόρος, ήδη από τα πρώτα χρόνια της καριέρας του μελετά το φυσικό περιβάλλον και διαισθάνεται τη μετέπειτα κλιματική και κυρίως ενεργειακή κρίση. Και σίγουρα θα φέρει την «εικαστική επανάσταση» χρησιμοποιώντας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ως δομικό υλικό της κινητικής γλυπτικής του. Αδιαμφισβήτητα το έργο του παραμένει επίκαιρο.

«Από την πρώτη κιόλας φορά που είδα τα έργα του στο Παρίσι, γοητεύτηκα. Τα Σινιάλα, οι Σπείρες και γενικότερα η μαγνητική διάσταση προς το σύμπαν που δημιουργούν τα έργα του αλλά και ο τρόπος με τον οποίο σε έλκουν είναι κάτι που μου άρεσε πάρα πολύ. Για αυτό και χάρηκα με αυτή τη συνεργασία που ξεκίνησε από πέρυσι στους Δελφούς», συνεχίζει.

Να θυμίσουμε ότι ο Κωνσταντίνος Ρήγος δημιούργησε μια υβριδική χορευτική παράσταση για το Οικονομικό Forum των Δελφών το 2022 εστιάζοντας στον άνθρωπο-χορευτή ενσωματωμένο στο φυσικό περιβάλλον. Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι η σχέση του Takis με τους Δελφούς ξεκίνησε το 1953, όταν καλεσμένος της Καρές Κρόσμπυ, συμμετείχε στην πολυσυζητημένη, τότε, έκθεση των Πολιτών του Κόσμου. Η διορατική Κρόσμπυ αναγνώρισε το ταλέντο του νεαρού τότε Takis και τον ενθάρρυνε να αφοσιωθεί αποκλειστικά με όλες του τις δυνάμεις στην τέχνη. Μια συνάντηση καθοριστική για την απόφασή του να εγκατασταθεί στο Παρίσι.

Το 2000 θα επιστρέψει στους Δελφούς, καλεσμένος του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, για την έκθεση «Κορυφαίοι δημιουργοί του 20ού αιώνα. Chryssa-Takis». Λίγο πριν από τα εγκαίνια, στους κήπους του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, θα επιλέξει τη θέση για την τοποθέτηση του μεγαλύτερου αιολικού γλυπτού του, σε δημόσιο χώρο, στην Ελλάδα, το Hommage à Apollon (Αφιέρωμα στον Απόλλωνα).

 

Δύο καλλιτέχνες συναντιούνται και συνομιλούν με τους θεατές

Και οι δυο καλλιτέχνες δίνουν ένα ραντεβού κάτω από το φως, ανάμεσα στο θρόισμα του αέρα και συνομιλούν, δίχως λέξεις, δίχως χρώμα παρά μόνο με την κίνηση, τους ήχους πολλαπλασιάζοντας την εικαστική δύναμη.

Σκηνικό, τα ίδια τα έργα του Takis, ενώ οι ήχοι των έργων του αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πρωτότυπης μουσικής σύνθεσης του Θοδωρή Ρέγκλη

«Όταν βλέπεις ένα σώμα σε κίνηση δίπλα σε ένα έργο τέχνης, τότε αυτομάτως ξεκινάει μια άλλη συνομιλία. Εκείνη του θεατή απέναντι σε αυτό που βλέπει. Εισπράττει δηλαδή ο καθένας το δικό του περιεχόμενο. Για αυτό τον λόγο και εγώ ήθελα η χορογραφία μας να κρατήσει τη γεωμετρία, την αρχιτεκτονική σχέση των γλυπτών με τα σώματα», μοιράζεται ο Κωνσταντίνος Ρήγος.

Διόλου τυχαίο καθώς είναι ένας άνθρωπος που έλκεται αποκλειστικά από τον πειραματισμό και την καινοτομία. Κάθε φορά θέλει να δοκιμάζει τι μπορεί να λειτουργήσει, αναζητά εκείνο που θα δημιουργήσει ένταση ανάμεσα στο συμμετέχοντα και στον αποδέκτη, στον θεατή. 

Ο Γιάννης Τσαρούχης θεωρούσε το ζεϊμπέκικο «χορό των χορών» και δεν αντιστέκομαι να τον ρωτήσω αν θα «καταπιανόταν» πειραματικά με τους ελληνικούς χορούς. «Δεν το έχω κάνει ως τώρα με μια καθαρή έννοια αλλά θα μπορούσα να το κάνω. Με ενδιαφέρει να ερευνήσω όλους τους ελληνικούς χορούς με ένα διαφορετικό τρόπο, ίσως πως μεταφράζονται σε κάτι άλλο, πως αποδομούνται. Όλοι αυτοί οι χοροί είναι μέσα στο DNA μας. Η γνώση και η επαναδημιουργία τους θα με ενδιέφερε πάρα πολύ».

Η σημασία του χορού στην ανακάλυψη του εαυτού

Είχα κάποτε διαβάσει την ιδέα του Ολλανδού συγγραφέα Koos van der Leeuw ότι «Στον χορό, τα όρια ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή έχουν σβηστεί. Το σώμα κινείται πνευματικά και το πνεύμα σωματικά» και δεν θα μπορούσα να μην αποτολμήσω μια τέτοια κουβέντα με τον Κωνσταντίνο Ρήγο.

Άραγε ένας χορευτής, ταυτιζόμενος απόλυτα με το σώμα του, γνωρίζει τελικά καλύτερα τον εαυτό του;
H γνώση του σώματος είναι δομική σε σχέση με την ύπαρξη. Το σώμα δημιουργεί περισσότερες «εντάσεις», δημιουργεί μια συνειδητοποίηση του όλου. Με αυτή την έννοια, και εγώ προσωπικά μέσα από το σώμα μου διαμόρφωσα και το περιβάλλον σκέψης μου, την προσωπικότητά μου και την ιδεολογία μου απέναντι στα πράγματα.

Info:

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.