Λένα Ουζουνίδου: «Το τομάρι σου ανεβάζεις στο θέατρο. Αυτό εκπαιδεύεσαι να το κάνεις ένα δοχείο»

«Να βγεις στο μπαλκόνι να τραγουδήσεις. Μπορεί να σε πουν τρελή. Ας σε πουν τρελή. Είναι κάτι όμορφο να βγεις στο μπαλκόνι να τραγουδήσεις. Ο κόσμος είναι φοβισμένος, δεν βγαίνει στα μπαλκόνια του»

Φωτογραφίες: © Πάτροκλος Σκαφίδας

Η Σίρλεϊ Βάλενταϊν είναι μια γυναίκα που έχει αρχίσει να κουράζεται με τους περιορισμούς γύρω της. Μια οικογένεια που πρέπει να φροντίσει, ένας σύζυγος που πρέπει να ανεχτεί, ένα σπίτι που δεν πρέπει να την πλακώσει, μια ζωή που όσο και αν προσπαθείς, ζωή δεν λέγεται. Η Σίρλεϊ ονειρεύεται το ταξίδι. Στην Ελλάδα. Εκεί υπάρχει ο ήλιος, εκεί υπάρχει ο έρωτας, εκεί υπάρχει το όνειρο. Πόσο διαφορετική μπορεί να γίνει η ζωή ενός ανθρώπου μόλις αποφασίσει να πάρει τα εισιτήρια του ονείρου στα χέρια του;

Το έργο του Γουίλλι Ράσελ είναι ένας μονόλογος μιας γυναίκας που αποφασίζει να πάρει τη ζωή στα χέρια της, να απορρίψει τη ρουτίνα και να καλωσορίσει το καινούριο, το ελπιδοφόρο, το διαφορετικό, το μη ιδωμένο. Η ιστορία της Σίρλεϊ Βάλενταϊν είναι μια ιστορία ανοιχτής διαπραγμάτευσης με το να ζεις.

Ο Βασίλης Μαυρογεωργίου σκηνοθετεί τον μονόλογο του Γουίλλι Ράσελ στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και τη Σίρλεϊ ερμηνεύει η Λένα Ουζουνίδου. Η ηθοποιός μιλά στο ελc για την ανάγκη του ανθρώπου για το όνειρο, για αυτό το κάτι παραπάνω που ψάχνουμε στη ζωή, για την ελευθερία και τους περιορισμούς, για την ομορφιά του ανθρώπου που βγαίνει στο μπαλκόνι και τραγουδά. Για τη γιορτή της ζωής.

Της αναφέρω πως μου φαίνεται μοναχική η διαδικασία του μονολόγου. Συμφωνεί μα ταυτόχρονα μου εξηγεί ότι πάντα υπάρχει ένας συμπαίκτης -το κοινό:

«Εγώ δεν ήθελα να παίξω φέτος στο θέατρο, καθόλου. Στον μονόλογο είσαι μόνη σου αλλά από την άλλη δεν κρεμάς κανέναν. Δεν θα σε περιμένουν οι υπόλοιποι συνάδελφοι να τελειώσεις το γύρισμα. Είσαι εσύ και ο «σκηνοθέτης». Έχω κάνει πολλούς μονολόγους και για πολλά χρόνια. Πίστευα πως δεν θα με ευχαριστούσε ένας ακόμα μονόλογος. Μου αρέσει πολύ να παίζω και με τα άλλα τα παιδιά και για αυτό ξεκίνησα να κάνω θέατρο. Όταν κάνεις την παράσταση, συνειδητοποιείς όμως πως έχεις συμπαίκτη. Είναι το κοινό. Είναι και τόσο διασκεδαστικός αυτός ο μονόλογος. Κάθε φορά που ξεκινάει η παράσταση έχω μια κρυφή χαρά…Ανεπανάληπτη!

Έχει ένα χιούμορ. Έχει προβληματισμό για τη θέση της γυναίκας, τι μπορεί να κάνει, πόση εξυπνάδα, πόση ελευθερία έχει ένας άνθρωπος από τη φτιαξιά του. Ξεκινάμε με μια γυναίκα που μιλάει στα ντουβάρια της χωρίς να είναι αλλόκοτη. Μια γυναίκα που θεωρείται μεσήλικη, με παιδιά. Πρέπει να κάνει μια ήσυχη ζωή, να πηγαίνει στη δουλειά της και να επιστρέφει για να φροντίζει τον σύζυγό της. Κάπου όμως μπαίνει ένα δίλημμα. Μια φίλη της, πιο προχωρημένη από εκείνη φαινομενικά, φεμινίστρια, την παρακινεί να ταξιδέψει στην Ελλάδα.

Τέλη της δεκαετίας του ’70 ήταν μόδα να επισκέπτονται οι Άγγλοι την Ελλάδα, τόπος ελευθερίας, με τον ήλιο, ήταν τότε που άρχισε το greek καμάκι. Η Σίρλεϊ αρχίζει να το σκέφτεται, να το φαντάζεται. Σκέψου ότι πέρασαν τόσες δεκαετίες μετά από αυτή τη γραφή και ακόμα το έργο παραμένει επίκαιρο. Εκεί έρχεται ο προβληματισμός. Τα έχουμε καταφέρει; Είναι ισοδύναμα τα δύο φύλα; Δεν είναι. Όταν τελειώνει η παράσταση έρχονται γυναίκες και μου μιλάνε, νέες και μεγαλύτερες και μου λένε πως ταυτίζονται με τη Σίρλεϊ. Αυτό με προβληματίζει».

δεν μπορεί – υπάρχει και κάτι παραπάνω από αυτό

Συζητάμε για τη ζωή, για αυτή τη ζωή που κυλά γρήγορα και είναι χειμαρρώδης. Σκέφτομαι πως κάτι παραπάνω υπάρχει από αυτό που αντιλαμβανόμαστε μέσα στη ρουτίνα της κάθε μέρας. Για εκείνη η ομορφιά κρύβεται σε έναν άνθρωπο που βγαίνει και τραγουδά σε ένα μπαλκόνι:

«Στην εφηβεία μου, εκεί στα 13-14 άρχισα να σκέφτομαι τον κόσμο. Γιατί γεννιόμαστε, τι είναι η ζωή, πώς θα την αξιοποιήσω, τι μου αρέσει και τι όχι. Πολλά τα αναπάντητα ερωτήματα. Για αυτό έγινα καλλιτέχνις, γιατί έχω πολλά ερωτηματικά.

Υπάρχει κάτι παραπάνω σε αυτό που ψάχνουμε. Δεν είναι μόνο αυτό. Η σύνδεση με τη φύση μας, τον πλανήτη. Να ονειρευτούμε, να δούμε τη θάλασσα, να φτιάξουμε εικόνες, να βάλουμε τη φαντασία να λειτουργήσει.Ένα λουλουδάκι που ανθίζει, ένας ήλιος που δύει, όλη αυτή η ομορφιά όταν υπάρχει γύρω σου: γιατί να μην την χαρείς; Αυτό σε ηρεμεί, σε κάνει πιο ανθρώπινο. Όλα τα άλλα μας απομακρύνουν από τη φύση μας.

Δεν είναι μόνο το καλό το σπίτι, το καλό το αυτοκίνητο. Η τακτοποιημένη, ρουτινιασμένη ζωή. Να βγεις στο μπαλκόνι να τραγουδήσεις. Μπορεί να σε πουν τρελή. Ας σε πουν τρελή. Είναι κάτι όμορφο να βγεις στο μπαλκόνι να τραγουδήσεις. Ο κόσμος είναι φοβισμένος, δεν βγαίνει στα μπαλκόνια του. Όταν ήμουν εγώ μικρή, όλος ο κόσμος ήταν στα μπαλκόνια, στους δρόμους. Τώρα μπαίνουμε μέσα. Μας απορροφά πολύ η τηλεόραση; Δεν ξέρω. Φοβόμαστε ο ένας τον άλλον. Υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί. Όταν το λες αυτό πια, ακούγεσαι γραφικός. Κάπως έχει νικήσει κάτι άλλο.

Δεν έχω σκεφτεί ποτέ να τα αλλάξω όλα στη ζωή μου. Κάνω κι αυτή τη δουλειά. Μέσα σε αυτή τη δουλειά ταξιδεύεις. Κάθε φορά πρέπει να πειθαρχήσεις πολύ για να φτιάξεις έναν ρόλο. Όταν το καταφέρεις, είναι μια δόση ελευθερίας. Έχω αυτήν την πολυτέλεια, μέσω της τέχνης να αισθάνομαι ελεύθερη -όσο και αν με περιορίζει η κοινωνία, το πολιτικό σύστημα, οι πολιτικοί. Μέσα στο θέατρο γίνεται μια γλυκιά συνωμοσία και αισθάνομαι ελεύθερη μέσα σε αυτήν. Μπορώ να πω ό,τι θέλω.

Έτσι θα έπρεπε να νιώθει και ο θεατής. Το κοινό έχει αλλάξει λίγο. Παλιότερα δεν είχαμε όλο αυτό το φαινόμενο με τα κινητά, τα μηνύματα, το ότι χαζεύω στην οθόνη. Οι άνθρωποι έρχονταν στο θέατρο και ήθελαν να σταματήσει λίγο ο χρόνος. Ήθελαν για 1,5 ώρα να ακούσουν μια άλλη ανθρώπινη ιστορία, να απορροφηθούν. Στις δικές μας παραστάσεις βέβαια, όλα κυλούν ομαλά μέχρι τώρα. Σε μια παράσταση μόνο χτύπησε ένα κινητό και ακούστηκε αμέσως ένα Ιιιι του τύπου το ξέχασα ανοιχτό η γαϊδούρα. Αμέσως το κινητό έκλεισε. Δεν βλέπω οθόνες να ανάβουν και να σβήνουν και αυτό με κάνει να αισθάνομαι χαρούμενη». 

οδός ονείρων

Η οδός ονείρων που η Σίρλεϊ θέλει απεγνωσμένα να περπατήσει. Μα και ποιος δεν θέλει; 

«Είναι το όνειρο της Σίρλεϊ να πάει στην Ελλάδα. Όταν ζει το όνειρό της, θέτει τα υπαρξιακά ερωτήματα. Τι κάνουμε; Γιατί τρέχουμε μέσα σε ένα ψέμα; Γιατί να μην μπορούμε να κάνουμε όμορφα πράγματα; Να απολαύσουμε τη ζωή που μας δίνεται. Γιατί πρέπει να υπάρχουν συνέχεια περιορισμοί; Όσο προχωράμε, γινόμαστε πιο συντηρητικοί, οι περιορισμοί περισσότεροι. Πάμε πίσω και μέσα μας αρχίζει ένας νεοσυντηρητισμός περίεργος που με φοβίζει.

Και να θέλουμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο, σα να μη μας αφήνουν. Σαν να μας εγκλωβίζουν σε μια λούπα από την οποία δεν πρόκειται να βγούμε ποτέ. Οι πιο ευαίσθητοι προσποιούμαστε ότι ζούμε μικρά κομμάτια ονείρου. Δεν τα ζούμε. Σε λίγο δεν θα έχουμε τον χρόνο να τα ζήσουμε. Έχει έναν σκοτεινό σουρεαλισμό η σύγχρονη ζωή, όχι πολύ ευοίωνο.

Εκεί συναντιέμαι με τη Σίρλει. Αναρωτιέμαι αν έχω εκπληρώσει όλα μου τα όνειρα, αν μπορώ, αν μου δίνεται η ευκαιρία, ποιοι με περιορίζουν. Εγώ δεν έχω έναν κάφρο σύζυγο, έχω έναν υπέροχο σύζυγο. Η Σίρλει έχει έναν κάφρο σύζυγο που η κοινωνία έκανε κάφρο. Τον έβαλε μέσα σε ένα καλούπι, να φωνάζει, να είναι δύστροπος, να μην την κοιτάει στα μάτια, να μην ψάχνει σε εκείνη την ουσιαστική ερωτική επαφή, να μην ξέρει ότι μια γυναίκα μπορεί να ευχαριστηθεί το σεξ, δεν υπάρχει στον εγκέφαλό του ως πληροφορία. Παρόλο που εγώ δεν ζω αυτή τη ζωή, σκέφτομαι τους δικούς μου περιορισμούς.

Σιγά-σιγά γίνεται κάτι άλλο συνείδηση. Όταν επανέρχεται το θέμα του ονείρου, είναι αργά. Εγώ εύχομαι να μην είναι αργά για κανέναν. Να το συνειδητοποιήσουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα».

τρία σανίδια, δύο πρόσωπα, ένα πάθος 

Η ηθοποιός εντοπίζει τη σπουδαιότητα του θεάτρου στο ότι μιλάει για τα μεγάλα. Τα δικά σου τα μικρά, δεν αφορούν κανένα. Τα δικά μας τα κοινά, πολλούς.

«Το τομάρι σου ανεβάζεις στο θέατρο. Αυτό εκπαιδεύεσαι να το κάνεις ένα δοχείο. Προσπαθείς να το αδειάσεις όσο περισσότερο μπορείς. Είσαι ένα βάζο με νερό, γεμάτο. Αδειάζεις το νεράκι σου. Αδειάζεις για να μπει καινούριο νερό, φρέσκο. Για να ανθίσει το λουλούδι που θα μπει μέσα. Το θέατρο δεν είναι ψυχανάλυση και ψυχοθεραπεία. Είναι πέρα από αυτό. Πολύ πιο πάνω από αυτό. Δεν ασχολείσαι με τα μικροπροβληματάκια σου. Δεν θα ασχοληθεί με αυτά κανείς. Στο θέατρο ασχολείσαι με τα μεγάλα προβλήματα, τα μεγάλα ερωτήματα.

Κάτι κάνει η τέχνη, ναι. Για αυτό αγωνιζόμαστε, να την κάνουμε με αξιοπρέπεια. Έχουμε ενοχληθεί πολύ οι καλλιτέχνες από τον τρόπο που μας συμπεριφέρονται. Υπάρχουν πολλές αλήθειες, υπάρχουν πολλά προβλήματα. Υπάρχουν πολλές τρύπες και ο καθένας έχει τα δικά του κενά. Τα παιδιά (των καταλήψεων) κάνανε κάτι πολύ σημαντικό. Γιατί κάναμε αυτούς τους αγώνες; Γιατί κατεβήκαμε όλοι στους δρόμους και θα ξανακατέβουμε; Κάτι πρέπει να αλλάξει.

Ο αγώνας θα συνεχιστεί μέχρι να μας πάρουν στα σοβαρά. Βλέπεις τόσο ευαίσθητες ψυχές, τι δρώμενα, τι ομορφιές έκαναν στους δρόμους. Αυτός είναι ο δικός μας πλούτος. Είμαστε πλάσματα που παράγουμε μουσική, βγάζουμε νότες, είναι ένα θείο κομμάτι μας. Δεν γίνεται αυτό να μπαίνει στη πρέσσα και να καταπιέζεται. Δεν γίνεται, απαγορεύεται. Τα νιάτα είναι παραπάνω ευαίσθητα. Μόνο ευλογία μπορεί να είναι.

Είδα στην παράσταση έναν κύριο στις πρώτες σειρές και την ώρα που γελούσε, έπιασε το χέρι της συντρόφου του. Τι ωραία Θεέ μου! Τι ωραία που σε εκείνο το σημείο της έπιασε το χέρι! Ήταν σαν να της λέει είδες αγάπη μου, εγώ δεν λέω σ’ αγαπώ χωρίς να μην το πιστεύω. Είναι αυτή η μεταφυσική του θεάτρου. Η επικοινωνία μέσα από την τέχνη».

Σίρλεϊ | Θέατρο του Νέου Κόσμου

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.