Το Café Femenino Ελλάδος ανοίγοντας το πρώτο κατάστημά του, το οποίο βρίσκεται επί της λεωφόρου Κηφισίας αριθμός 324 στην Κηφισιά, αντιπροσωπεύει ένα διαφορετικής φιλοσοφίας καφέ στον ευρωπαϊκό χώρο.
Μέσω του ποιοτικού καφέ και της οικονομικής συνεισφοράς στο Café Femenino Foundation, το Café Femenino Ελλάδος τιμά και παρουσιάζει την ιστορία των γυναικών παραγωγών καφέ σε εννέα χώρες.
Το Café Femenino μέσω του δίπτυχου «Ποιότητα – Ισότητα» στοχεύει στο να ενεργοποιήσει την κοινή γνώμη σε θέματα που αφορούν την ισότητα των φύλων και την ενδυνάμωση των γυναικών μέσα στη διεθνή κοινότητα παραγωγής και εμπορίας του καφέ.
Παράλληλα με τον ποιοτικό καφέ του, προσφέρει και μία μεγάλη ποικιλία υγιεινών προϊόντων, τα οποία παρασκευάζονται αποκλειστικά από γυναίκες, είναι οργανικά, χωρίς γλουτένη και ζάχαρη, καθώς επίσης και μία μεγάλη ποικιλία από οργανικά τσάγια, τα οποία διατίθενται αποκλειστικά στο Café Femenino Ελλάδος. Επιπλέον, υπάρχουν και χορτοφαγικές επιλογές για vegans και vegetarians όπως φρέσκα sandwiches με ιδιαίτερα ποιοτικά συστατικά. Επιπρόσθετα, όλα τα αναλώσιμα είδη στο Café Femenino Ελλάδος είναι φιλικά προς το περιβάλλον.
Η Μαριλένα Κουΐδου είναι συνιδιοκτήτρια τoυ Café Femenino Ελλάδος μαζί με την Κλαίρη Γραμματίδη και την Έλενα Μπαρμπαλιά. Συζητώντας μαζί της ανακαλύπτουμε την ιστορία του ελληνικού Café Femenino, τη σύνδεση του με τον διεθνές Café Femenino Foundation και την αποστολή τους, να ενισχύουν οικονομικά τις εργαζόμενες γυναίκες στους συνεταιρισμούς του καφέ, οι οποίοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα του Café Femenino και βρίσκονται στις εννέα χώρες προέλευσης του καφέ.
Πώς προέκυψε η ενασχόλησή σας με τον κλάδο του καφέ;
Μεγάλωσα «μέσα στον καφέ» αφού η οικογένειά μου ασχολείται με το προϊόν από το 1926 κι έτσι ήταν κάπως αναμενόμενο να ασχοληθώ με τον κλάδο. Δούλεψα στο εξωτερικό, έκανα σπουδές πάνω στον καφέ κι εξακολουθώ να σπουδάζω πάνω στο αντικείμενο καθώς η γνώση δεν πρέπει να σταματάει ποτέ ειδικά όταν υπάρχει εξέλιξη του τομέα. Πάντα όμως αναζητούσα να βρω ένα κομμάτι που να εστιάζει στον ανθρώπινο παράγοντα, που να είναι πιο ανθρωποκεντρικό. Ο καφές είναι ένα προϊόν με εκπληκτικούς τζίρους αλλά, μέχρι πρόσφατα, προβάλλονταν ελάχιστα στοιχεία για την ιστορία και την παρουσία των ανθρώπων που τον παράγουν. Μέχρι τώρα η ιστορία μιλούσε μόνο για τον τάδε roster που φέρνει καφέ από πέντε χώρες και τον ψήνει καταπληκτικά. Όντως του αξίζουν συγχαρητήρια για αυτό που κάνει. Όμως πρέπει να φανεί και η ιστορία και του ανθρώπου που ασχολείται με τη γη και τον καφέ, γιατί μέχρι τώρα αυτός ο άνθρωπος ήταν αθέατος.
Πώς ξεκίνησε να αναδεικνύεται ο ρόλος των εργατών του καφέ;
Η παγκοσμιοποίηση μας βοήθησε να μάθουμε την αλήθεια, να γνωρίσουμε δηλαδή πώς πραγματικά γίνεται όλο αυτό, ποια είναι η διαδικασία από την αρχή. Τώρα που ξέρουμε πρέπει να υπάρξει -και μέσω του Feminino αυτό προσπαθούμε να κάνουμε- μια πιο δίκαιη προβολή του κάθε σταδίου της επεξεργασίας και της παραγωγής του καφέ.
Σε ένα ποτήρι του Café Femenino Ελλάδος γράφει: «Οι γυναίκες μιλάνε πολύ γιατί οι ιστορίες τους αξίζει να ειπωθούν».
Μέσα από το Café Femenino ακούμε ιστορίες γυναικών που πραγματικά θέλησαν να αλλάξουν τη ζωή τους. Παρά το ότι οι συνθήκες της ζωής τους ήταν δύσκολες, παρά το ότι δεν είχαν τις κατάλληλες υποδομές, και σε πολλές περιπτώσεις ακόμη δεν τις έχουν, η θέλησή τους για καλύτερη ζωή ήταν και είναι πολύ δυνατή.
Το παράδειγμα αυτών των γυναικών είναι πολύ ισχυρό. Μερικές φορές κι εγώ μαζί με τις συνεργάτιδές μου όταν κουραζόμαστε τις σκεφτόμαστε και λέμε «αφού εκείνες τα κατάφεραν σε τόσο αντίξοες συνθήκες δεν γίνεται εμείς να τα παρατήσουμε». Οι γυναίκες αυτές τα κατάφεραν και τα καταφέρνουν μέσα σε πολύ μεγάλη φτώχεια, με συχνή έλλειψη πόσιμου νερού, χωρίς εκπαίδευση, χωρίς στήριξη. Ο αγώνας τους ήταν άνισος και γι’ αυτό ακόμη πιο σπουδαίος. Οι γυναίκες αυτές ήταν αόρατες ενώ παράλληλα στις κοινότητές τους υπήρχε και υπάρχει μεγάλο ποσοστό ενδοοικογενειακής βίας. Σε κάθε cooperativa το Cafe Femenino, ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνει είναι να φτιάχνει καταφύγια, ώστε να υπάρχει μια πρώτη διέξοδος προς τις γυναίκες, την ίδια στιγμή που υπάρχει ένταση στο σπίτι.
Η ιστορία και ο ρόλος αυτών των γυναικών άργησε να βγει στο προσκήνιο;
Ξέρουμε ότι οι πρώτες συστηματικές καλλιέργειες καφέ ξεκίνησαν τον 15ο αιώνα. Όλοι όσοι ασχολούνταν με τον κλάδο γνώριζαν ότι πάντα όλες οι βαριές δουλειές -από τη συγκομιδή μέχρι την επεξεργασία, σε ποσοστό 90% και 70% αντιστοίχως- γίνεται από γυναίκες. Όμως ποτέ αυτό δεν έβγαινε προς τα έξω, ούτε ανταμείβονταν. Το πρώτο σύγχρονο report για το gender gap που υπάρχει στο διεθνές εμπόριο καφέ γράφτηκε μόλις το 2018.
Το Café Femenino πώς ξεκίνησε;
Το Café Femenino είναι ένα αμερικάνικο ίδρυμα που στην ουσία ξεκίνησε το 2004 όταν οι δύο μέντορες του foundation βρέθηκαν στο Περού, όπου παρακολούθησαν την πορεία κι ενίσχυσαν την προσπάθεια κάποιων γυναικών να αποκτήσουν οι ίδιες το management των φυτειών στις οποίες δούλευαν, καθώς ακόμη τότε δεν μπορούσαν να κατοχυρώσουν δικαίωμα κτήσης. Αυτό που ζητούσαν οι γυναίκες ήταν από τη φυτεία που έκαναν τη συγκομιδή και επεξεργάζονταν τον καφέ να πάρουν το 50% του κέρδους. Μέσα σε αυτή την πορεία, από το 2004 μέχρι σήμερα, συνασπίστηκαν και άλλες γυναίκες με την αρχική ομάδα και τώρα ο αριθμός έχει φτάσει τις 840. Η αρχική κίνηση ήταν κάτι πραγματικά επαναστατικό και για την εποχή και για τις συνθήκες που επικρατούσαν.
Και η αρχή του Café Femenino Greece;
Ταξιδέψαμε στην Αμερική, μαζί με την Κλαίρη Γραμματίδη, για συναντήσουμε τους ανθρώπους του Ιδρύματος. Καταφέραμε να τους πείσουμε να δοθεί άδεια να ανοίξει το πρώτο μαγαζί διεθνώς, καθώς μέχρι εκείνη τη στιγμή το Café Femeninο ασχολούταν με μεγάλη επιτυχία μόνο με το χονδρεμπόριο καφέ. Μπορεί να πει κανείς ότι πήγαμε και με λίγο θράσος, αλλά είδαν το πάθος με το οποίο προσεγγίσαμε το όλο θέμα και έτσι ήταν θετικοί να προχωρήσουμε και στο άνοιγμα του καταστήματος. Στην πορεία ήρθε μαζί μας και η Έλενα Μπαρμπαλιά και πλέον είμαστε οι τρεις μας στο συγκεκριμένο project. Έτσι οργανώθηκε η ομάδα και λειτουργεί το μαγαζί το τελευταίο εξάμηνο.
Ποιος είναι ο χαρακτήρας του Café Femenino και πώς πρακτικά βοηθά τις κοινότητες των γυναικών;
Η μεγάλη ομπρέλα του Café Femenino είναι η ομπρέλα της βιωσιμότητας. Αφορά όμως κυρίως τη βιωσιμότητα που συνδέεται άμεσα με τον άνθρωπο, με τον παραγωγό. Γιατί αν ο παραγωγός δεν αμείβεται σωστά και δεν τον βοηθήσουμε τότε θα αναγκαστεί κάποια στιγμή να σταματήσει να παράγει ή θα αλλάξει το προϊόν του ή θα φύγει από τα χωράφια αναζητώντας εργασία σε μια μεγαλούπολη. Σε αυτό το πλαίσιο εμείς τι κάνουμε; Αγοράζοντας από το Ίδρυμα πληρώνουμε ένα premium στη χρηματηριακή τιμή του καφέ που πηγαίνει πίσω στις γυναίκες παραγωγούς και στις κοινότητές τους ώστε να φτιαχτούν έργα υποδομή.
Παράλληλα, έχουμε δεσμευτεί να δίνουμε από κάθε φλιτζάνι καφέ που πουλάμε 0,025 ευρώ να πηγαίνουν στο Ίδρυμα για ένα ετήσιο συγκεκριμένο έργο, για παράδειγμα φέτος προσπαθούμε να μαζέψουμε χρήματα για να γίνει ένα νηπιαγωγείο σε μικρή επαρχία του Περού. Επίσης, είδαμε ότι υπάρχει ανάγκη να σχετιστούμε και με την πραγματικότητα της Ελλάδας. Ήρθαμε σε επαφή με τη Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση mexoxo και συμφωνήσαμε ένα ποσό από τη λιανική πώληση του καφέ να πηγαίνει σε κάποιες υποτροφίες προς γυναίκες, τις οποίες έχει εξασφαλίσει η mexoxo χάρη στη συνεργασία του με το αμερικάνικο πανεπιστήμιο eCornell. Τέλος, προσπαθούμε να ενισχύσουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα βάζοντας στο κατάστημα αρκετά προϊόντα από Ελληνίδες παραγωγούς και από γυναικείους συνεταιρισμούς.
Ο κόσμος έχει αγκαλιάσει το εγχείρημά σας;
Πιστεύω ότι μέσα στους ανθρώπους υπάρχει πάντα το καλό, το θέμα είναι να βρεις τρόπο να τους το βγάλεις. Εμείς προσπαθούμε χάρη σε μια καθημερινή συνήθεια, όπως είναι η κατανάλωση του καφέ, να βγάλουμε λίγο από το καλό του καθενός ώστε να προκύψει ένα μεγαλύτερο καλό για όλους.
