Οι γονείς και ο «διαφορετικός» χρόνος: Ανακαλύπτοντας μία πρωτόγνωρη καθημερινότητα

«Αν καταφέρουμε να μοιραστούμε το τώρα, να επενδύσουμε στις προσωπικές σχέσεις εντός σπιτιού χωρίς να παραβλέπουμε τα δικά μας όρια και να αφομοιωθεί η ατομικότητα από την ομάδα, αυτή η εμπειρία θα μας θωρακίσει δια παντός»

Η ψυχολόγος Τάνια Μπαγέρη μάς μιλάει για τον τωρινό «διαφορετικό» χρόνο που μας εξοπλίζει για το μέλλον, σε αυτή την πρωτόγνωρη κατάσταση που διανύουμε:

 

Στη συμβουλευτική γονέων συχνά παρηγορούμε τους γονείς, ειδικά τους εργαζόμενους, επισημαίνοντας ότι ο ποιοτικός χρόνος είναι αυτός που μετράει ουσιαστικά με τα παιδιά. Δηλαδή όχι το πόσο είμαστε μαζί τους αλλά το πώς ξοδεύουμε τον κοινό μας χρόνο. Και είναι αλήθεια ότι τα παιδιά επωφελούνται ιδιαίτερα όταν ασχολούμαστε ενεργά μαζί τους, όταν τους προσφέρουμε αναπόσπαστη προσοχή αφήνοντάς να μας παρασύρουν στα παιχνίδια και τη δημιουργικότητά τους.

Ποιοτικός και ποσοτικός χρόνος

Tώρα που ξοδεύετε αρκετό χρόνο με τα παιδιά στο σπίτι τις τελευταίες μέρες, ίσως αρχίσετε να παρατηρείτε ότι ο περισσότερος, ή και φαινομενικά κενός χρόνος – σε αντίθεση με τον ποιοτικό- έχει και αυτός την αξία του. Εκείνες οι στιγμές που είμαστε με τα παιδιά χωρίς να τα απασχολούμε με κάποια δημιουργική δραστηριότητα, ούτε βάζουμε τον καλύτερο εαυτό μας για να τους παρέχουμε πλούσια ερεθίσματα. Απλώς είμαστε εκεί.

Είμαστε εκεί παρόντες για να τα ακούσουμε όταν τραγουδούν αφηρημένα ή να μοιραστούμε τη σιωπή, όταν βρισκόμαστε στον ίδιο χώρο και ασχολείται ο καθένας με κάτι διαφορετικό. Είμαστε εκεί κάποιες φορές χωρίς να κάνουμε τίποτα και άλλες για να ανταποκριθούμε σε αυτό το επιβλητικό «μαμά ΚΟΙΤΑ» «μπαμπά ΕΛΑ να παίξουμε». Και να το κάνουμε έτσι απλά, αυθόρμητα όταν μας το ζητάνε, χωρίς να χρειάζεται να απαντήσουμε τα κλασσικά «όχι τώρα, σε λίγο», «τώρα δεν μπορώ» κτλ.

Η σημασία της ματαίωσης

Τα παιδιά, ειδικά τα μικρότερα, μπορούν να επωφεληθούν και από την άρνηση ή την αναβολή σε αυτό που μας ζητάνε. Εκείνη τη στιγμή μεν τα ματαιώνουμε αλλά αυτό βοηθάει στο να αναπτύξουν τις άμυνές τους για να καταφέρουν να διαχειριστούν το όχι και να μπορούν γενικώς να διαχειρίζονται και άλλες απογοητεύσεις ή ματαιώσεις. Να ωριμάσουν. Εν τούτοις αυτό είναι χρήσιμο όταν υπάρχουν και πολλές άλλες στιγμές που είμαστε εκεί και ανταποκρινόμαστε σε αυτό που θέλουν τη στιγμή που το θέλουν, επιβεβαιώνοντας μια ασφαλή σχέση μαζί τους.

Εάν δεν υπάρχει αυτή η συχνή ανταπόκριση και επαφή στη σχέση με το παιδί, εάν απουσιάζει μια σχετική σταθερότητα όχι μόνο ως προς τον χρόνο ή την παρουσία του γονέα, αλλά και ως προς την πρόθεσή του να εξυπηρετηθούν κάπως οι ανάγκες του παιδιού, τότε οι ματαιώσεις είναι πολλαπλές. Και τέτοιες ματαιώσεις δεν βοηθούν ένα παιδί να ωριμάσει, αλλά το εξαντλούν συναισθηματικά και καταναλώνουν τα αποθέματα αντοχής του. Δεν το θωρακίζουν δηλαδή απέναντι στα δύσκολα, περισσότερο το εκθέτουν.

Η καθημερινότητα πριν και τώρα

Με τον συνηθισμένο τρόπο ζωής μας είναι δύσκολο να ανταποκρινόμαστε πάντα στις ανάγκες των παιδιών και μάλιστα με τις καλύτερες προθέσεις. Και για τους περισσότερους ακόμη δυσκολότερο να έχουμε αρκετό χρόνο μαζί με τους αγαπημένους μας.

«Σε μια στιγμή που όλα μοιάζουν να έχουν σταματήσει, ακόμη και ο χρόνος, εμείς συνεχίζουμε να μεγαλώνουμε»

Κάπου εκεί, στο τέλος της μέρας συνήθως συγκεντρώνονται όλοι στο σπίτι και προσπαθεί η ομάδα να επανασυνδεθεί, ενώ υπάρχουν παράλληλα και πολλές προσωπικές ανάγκες για αποφόρτιση, φαγητό, μπάνιο, ξεκούραση. Σε όλα αυτά και σε πολλά άλλα από την καθημερινότητα όπως τη γνωρίζει ο καθένας μας, θα επιστρέψουμε σύντομα.

Αυτήν τη στιγμή όμως, με αφορμή τον κατ’ οίκον περιορισμό ανακαλύπτουμε μια πρωτόγνωρη διαφορετικότητα, η οποία μπορεί με μια πρώτη ανάγνωση να μοιάζει κάπως με παύση. Σε πολύ μεγάλο βαθμό έχουν αφαιρεθεί οι δραστηριότητες και οι υποχρεώσεις, όλα όσα συνήθως περιβάλλουν το εγώ μας, και εν μέρη καλύπτουν πιθανές ατέλειες του. Αυτή η συγκυρία, χωρίς αυτά που μας αποσπούν, είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να κάνουμε ένα βήμα πίσω, να παρατηρήσουμε γύρω μας και μέσα μας. Να αναλογιστούμε τη ζωή μας, τους ρόλους μας, τις συνήθειές μας.

Με αφετηρία το τώρα

Με τον εαυτό μας χωρίς τη συνηθισμένη του περιβολή, ίσως είναι τώρα κατάλληλες οι συνθήκες για να δούμε τα πράγματα διαφορετικά και να επαναπροσδιορίσουμε ποιοι στ’ αλήθεια (θέλουμε να) είμαστε.  Και να εξελιχθούμε, να μεγαλώσουμε. Έτσι, σε μια στιγμή που όλα μοιάζουν να έχουν σταματήσει, ακόμη και ο χρόνος, εμείς συνεχίζουμε να μεγαλώνουμε. Όπως βέβαια και τα παιδιά, και εκείνα μεγαλώνουν. Και συνεχίζουν να μας έχουν ανάγκη, όπως συνήθως ή και κάπως διαφορετικά. Είναι πολύ πιθανό, ο τρόπος που έχουμε μάθει να διαχειριζόμαστε τη σχέση μας με τα παιδιά και όλα όσα ξέρουμε ως γονείς στην παρούσα φάση να μην ταιριάζουν.

Ίσως συνειδητοποιήσουμε πως οι αναγκαστικοί αποχωρισμοί από τα παιδιά, το πρόγραμμα και οι απαιτήσεις του σχολείου και οι δικές μας υποχρεώσεις τελικά να βοηθούν να ξεφύγουμε λίγο από την ευθύνη της φροντίδας τους και να αποφορτιστούμε. Μέσα στο σπίτι στην παρούσα φάση πιο δύσκολα υπάρχουν τέτοιες διέξοδοι. Και είναι μεγάλη πρόκληση αυτήν τη στιγμή πώς θα διαφυλάξουμε την ατομικότητά μας και την ανάγκη μας για χρόνο μόνο δικό μας, μικροί μεγάλοι, και παράλληλα θα συνυπάρξουμε, χωρίς ο ένας να καταπιέζει με την παρουσία του τους άλλους.

Ο διαφορετικός χρόνος μάς εξοπλίζει για το μέλλον

Ο ρόλος του γονέα παραμένει ενεργός ακόμη και όταν όλα τα άλλα σταματούν, εξίσου απαιτητικός πάντα. Τελικά ίσως και να μην είμαστε απλώς σε παύση. Ίσως να μην έχει σταματήσει ο χρόνος. Ίσως απλώς να κυλάει διαφορετικά, και αυτό να είναι ουσιαστικά το σημείο που χρειάζεται να αποκωδικοποιήσουμε. Και ακόμη πώς μπορούμε όλοι μας να υπάρξουμε, απομονωμένοι από όλα τα άλλα, όμως συνεχώς μαζί με την οικογένειά μας, τον σύντροφο, τα παιδιά μας.

Αν καταφέρουμε να μοιραστούμε το τώρα, να επενδύσουμε στις προσωπικές σχέσεις εντός σπιτιού χωρίς να παραβλέπουμε τα δικά μας όρια και να αφομοιωθεί η ατομικότητα από την ομάδα, αυτή η εμπειρία θα μας θωρακίσει δια παντός. Και όταν τελικά θα έρθει η ώρα να ζήσουμε τη νέα πραγματικότητα εκτός του σπιτιού μας, θα έχουμε ήδη στα σκαριά έναν εαυτό εξοπλισμένο καταλλήλως για να ανταποκριθεί στα νέα, αλλά άγνωστα προς το παρόν, δεδομένα.

 

Η Τάνια Μπαγέρη είναι ψυχολόγος με μεταπτυχιακές σπουδές στη Συμβουλευτική ψυχοθεραπεία στην Αγγλία και την Αμερική. Διατηρεί ιδιωτικό γραφείο όπου δέχεται ενήλικες, ζεύγη και οικογένειες για συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία. Έχει συνεργαστεί με οργανισμούς, παιδιατρικές κλινικές και ιδιωτικά σχολεία με στόχο την πρόληψη και την ευημερία παιδιών και των οικογενειών τους. Περισσότερες πληροφορίες στο www.taniabageri.gr

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.