Κείμενο: Βάσω Γιατσίδου
Εξαιρετικό παρθένο, παρθένο ελαιόλαδο… όποια και αν είναι η επίγευση της παιδικής ηλικίας ή της ενήλικης ζωής μας είναι γεγονός ότι τα ελαιόδεντρα και τα βρώσιμα παράγωγά τους (ελαιόλαδο, επιτραπέζια ελιά) συνεχίζουν να πλαισιώνουν κάθε πτυχή της καθημερινότητάς μας με τον δικό τους ξεχωριστό τρόπο. Σε ένα οικογενειακό γεύμα, ένα βιαστικό κολατσιό στο γραφείο, ένα θρησκευτικό γεγονός ή σε μια εθιμοτυπική παράδοση το ελαιόλαδο είναι πάντα εκεί. Μια οικεία και ταυτόχρονα μυστηριώδης παρουσία στη ζωή μας, όσο και αν δυσκολευόμαστε να το παραδεχτούμε.
Μια πρόσφατη συνομιλία με μια νεαρή αγρότισσα, η οποία δραστηριοποιείται επαγγελματικά στον κλάδο της ελαιοκομίας, ήταν το έναυσμα για τη συγγραφή ενός διαφορετικού άρθρου για την ελαιοκαλλιέργεια και την παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα, χωρίς αναφορές στις αδιαμφισβήτητες παθογένειες του κλάδου, τους ανεπαρκείς χειρισμούς σε πολιτικό ή/ και συνεταιριστικό επίπεδο και άλλα δεινά του σύγχρονου συστήματος αγροδιατροφής.
Πρόκειται για ένα άρθρο – ωδή στους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς μικρής κλίμακας που έχουν αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής τους για την παραγωγή εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, του πρωτεργάτη της σύγχρονης Μεσογειακής Διατροφής, οι οποίοι αξιοποιούν με λεπτούς χειρισμούς ό,τι καλύτερο έχει να προσφέρει η ελληνική ύπαιθρος, από τον Έβρο έως την Κρήτη. Βλέποντας ήδη τα πρώτα σημάδια της κλιματικής κρίσης να γίνονται εμφανή κατά τη διάρκεια καλλιεργητικών περιόδων των τελευταίων ετών, συνεχίζουν να συνεισφέρουν χρόνο, τεχνογνωσία και μεράκι για την ανάδειξη αυτού του ξεχωριστού αγροτικού προϊόντος.
«Αν αποσυνθέσεις την Ελλάδα, στο τέλος θα δεις να σου απομένουν μια ελιά, ένα αμπέλι κι ένα καράβι. Που σημαίνει: με άλλα τόσα την ξαναφτιάχνεις». Οδυσσέας Ελύτης
Ένα από τα παράδοξα που βιώνουμε καθημερινά στην Ελλάδα σχετίζεται συγκεκριμένα με το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Όλοι γνωρίζουμε ότι πρόκειται για το εθνικό αγροτικό προϊόν της χώρας μας, ωστόσο ελάχιστοι καταναλωτές έχουμε αναπτύξει την απαραίτητη ελαιοκουλτούρα για να εκτιμήσουμε τη διατροφική αξία του, τους φυσικούς πόρους που αξιοποιεί κάθε ελαιοκομική περιοχή με τα μοναδικά γεωμορφολογικά και κλιματολογικά χαρακτηριστικά της αλλά και τον μόχθο συνειδητοποιημένων ελαιοπαραγωγών που είναι εκτεθειμένοι κυριολεκτικά σε πολλούς αστάθμητους παράγοντες, όπως καιρικές συνθήκες, εντομολογικές και μυκητολογικές προσβολές, διεθνές εμπόριο κ.ά.
Η διαμόρφωση μιας συνειδητής ελαιοκουλτούρας προϋποθέτει μια σειρά προσεγγίσεων που ξεκινά από το έδαφος (καλλιέργεια ελιάς) που οδηγείται σταδιακά σε πιο πρακτικές διαδικασίες όπως είναι η οργανοληπτική ανάλυση (γευσιγνωσία) διαφόρων ποιοτικών κατηγοριών ελαιολάδου. Όσο και αν πιστεύουμε στερεοτυπικά ότι αυτές οι ενέργειες αφορούν αποκλειστικά τους επαγγελματίες των κλάδων ελαιοκομίας, εστίασης και φιλοξενίας, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τέτοιου είδους πεποιθήσεις.
Γιατί πολύ απλά μάς αφορά όλους. Ανεξαιρέτως.
Όλους εμάς που αγαπάμε τη μαγειρική και θέλουμε να γνωρίσουμε για πρώτη φορά τη διατροφική αξία του, να ανακαλύψουμε την αρωματική και γευστική πολυπλοκότητά του ακολουθώντας τα ίχνη του σε κάθε ελαιοκομική περιοχή της Ελλάδας, να παροτρύνουμε τα παιδιά, τους μελλοντικούς ενεργούς καταναλωτές, να επενδύσουν ενέργεια, χρόνο και γνώση σε αυτό για χάρη της υγείας και ευεξίας τους, να πειραματιστούμε με αυτό στη ζαχαροπλαστική, να εδραιώσουμε τον ελαιοτουρισμό στην Ελλάδα πάνω σε γερά θεμέλια και αυτή τη φορά, με ακλόνητα επιχειρήματα.
Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, αποτελεί θησαυρό για την ανθρώπινη υγεία, την εθνική οικονομία όπως επίσης και για την ανάδειξη της αυθεντικής ελληνικής γαστρονομίας. Δεν είναι ένα προϊόν-φάντασμα σε κάποιον ανώνυμο, υπερμεγέθη τενεκέ, αλλά φέρει τη δική του ταυτότητα από εγκεκριμένους φορείς της αλυσίδας αξίας του ελαιοκομικού κλάδου, που πιστοποιούν τη γνησιότητα, την ασφάλεια, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της κατηγορίας του όπως επίσης, και τη διατροφική αξία του.
Από την αρχαιότητα έως σήμερα, η καλλιέργεια της ελιάς εξελίσσεται διαρκώς σε ένα μεταβαλλόμενο κόσμο -γεωμορφολογικά, κλιματολογικά, τεχνολογικά- και μας προ(σ)καλεί να την ακολουθήσουμε, με ανοιχτό πνεύμα.
Όπως ακριβώς της αξίζει.
Σημείωση: Η λέσχη φίλων ελαιολάδου και ελιάς «Φίλαιος» & η πρωτοβουλία Women In Olive Oil Greece, αποτελούν δύο σημαντικές πρωτοβουλίες για τη διάδοση της ελαιοκουλτούρας στην Ελλάδα και αξίζει να τις ακολουθήσουμε.
