Οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος μόνο υπερήφανες μπορεί να είναι για τη φετινή χρονιά. 70 χρόνια δυναμικής παρουσίας στην υπηρεσία των αναγνωστών είναι ένα σημαντικό γεγονός. Ήταν το 1953 όταν ο Κυριάκος Ι. Παπαδόπουλος θα αλλάξει για πάντα την πορεία, όχι μόνο μιας οικογένειας 3 γενεών βιβλιοπωλών αλλά και μιας ολόκληρης αναγνωστικής γενιάς που συνεχώς θα διευρύνεται και θα ψυχαγωγείται ποιοτικά, συντροφιά με τα βιβλία τους.
Πάντα με καλαίσθητη εικονογράφηση, φροντισμένη στην κάθε της λεπτομέρεια, θεματολογία για όλα τα ενδιαφέροντα και τις ηλικίες αλλά και υψηλής ποιότητας εκτύπωση, οι Εκδόσεις Παπαδόπουλος, με πολυετή πλέον εμπειρία και περίσσιο μεράκι, ακούνε τον παλμό της εποχής τους και παραμένουν για 70 χρόνια στην πρώτη γραμμή της προτίμησης των αναγνωστών.
Με αφορμή αυτό τον εορτασμό, μιλήσαμε με τη γυναίκα που βρίσκεται στο τιμόνι των εκδόσεων Παπαδόπουλος για τα παιδικά βιβλία τα τελευταία χρόνια, τη Χριστίνα Παπαδοπούλου. Μεγαλωμένη μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που μετρά τρεις γενιές εκδοτών και τέσσερις γενιές βιβλιοφάγων, η Χριστίνα Παπαδοπούλου αφοσιώθηκε στον εκδοτικό οίκο με τον ενθουσιασμό και το πάθος ενός μικρού παιδιού, αλλά και τον επαγγελματισμό και τη στρατηγική σκέψη που απαιτεί η παραμονή και η εξέλιξη σε έναν τόσο σημαντικό κλάδο όπως αυτό των εκδόσεων.
Φέτος κλείνετε 70 χρόνια επιτυχημένης πορείας στον χώρο των εκδόσεων. Κάνοντας μια αναδρομή σε αυτή την πορεία, ποιες οι κυριότερες προκλήσεις αλλά και σταθμοί σας;
Οι κλασικές σειρές της «Λιλίκας» και η σειρά «Τόξο» έχουν μεγαλώσει γενιές και γενιές παιδιών. Βιβλία Ελλήνων συγγραφέων και εικονογράφων που ταξίδεψαν στο εξωτερικό, η ίδρυση του εκδοτικού μας οίκου “FarosBooks” στο Ηνωμένο Βασίλειο, μερικά από τα καλύτερα παιδικά βιβλία όλων των εποχών, όπως «Η χώρα των τεράτων», που με περηφάνια έχουμε προσθέσει στον κατάλογό μας. Η αδιάκοπη παρουσία μας εδώ και 70 χρόνια.
Στην πραγματικότητα η ιστορία των εκδόσεων ξεκινάει πριν από περίπου 100 χρόνια. Θέλετε να μας κάνετε μια συνοπτική παρουσίαση αυτής της πορείας;
Η ιστορία μας ξεκινάει από τον προπάππου μου, τον Κυριάκο Παπαδόπουλο, το 1912. Ήταν δάσκαλος, και μόλις βγήκε στη σύνταξη, άνοιξε το πρώτο βιβλιοπωλείο, στη Μερσίνα της Μικράς Ασίας. Στα επόμενα έτη, ακολούθησαν άλλα δύο βιβλιοπωλεία, στην Ταρσό και στα Άδανα, από τον παππού μου, Ιωάννη. Λόγω των γεγονότων, έκλεισαν το 1921. Την επόμενη χρονιά, δοκιμάζει την τύχη του στην Κωνσταντινούπολη, όμως κι εκεί δεν τον ευνόησαν οι συνθήκες. Έτσι, μεταναστεύει στο Παρίσι και εργάζεται στον εκδοτικό οίκο Hachette, ως διευθυντής διανομής ημερησίου τύπου. Η νοσταλγία για την πατρίδα όμως είναι δυνατή, κι έτσι επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, όπου και ανοίγει το πρώτο του βιβλιοπωλείο στην Ελλάδα. Το 1945 κατεβαίνει στην Αθήνα, όπου ανοίγει το βιβλιοπωλείο στην οδό Περικλέους, στο Σύνταγμα. Το 1953, μαζί με τον πατέρα μου, Κυριάκο, αποφασίζουν την έκδοση των πρώτων εικονογραφημένων βιβλίων, κι έτσι γεννιέται ο εκδοτικός οίκος μας.
Ποιο το χαρακτηριστικό κατά τη γνώμη σας το εκδοτικό σας στίγμα;
Τα ποιοτικά, καλαίσθητα εικονογραφημένα βιβλία. Γι’ αυτό μας ξέρουν οι παλαιότερες γενιές και γι’ αυτό μας αγαπούν οι νεότερες!
Σε σύγκριση με το παρελθόν, πού βρίσκεται το βιβλίο σήμερα; Πώς κρίνετε τις νέες εκδόσεις; Η αγορά κινείται σε ικανοποιητικά επίπεδα;
Θα μπορούσε να πει κανείς πως το βιβλίο γνωρίζει μια άνθηση σε σχέση με παλιότερα. Υπάρχουν πάρα πολλοί εκδοτικοί οίκοι, παράγονται πάρα πολλά βιβλία, σε μια χώρα όμως που δεν έχει ενσωματώσει ακόμα την κουλτούρα του διαβάσματος. Βήματα γίνονται, έχουμε δρόμο ακόμα, όμως. Εκδίδονται τόσο πολλά παιδικά βιβλία, που αναπόφευκτα -μέσα σε τόσο μεγάλη ποσότητα τίτλων- πολλά δεν τηρούν κατά τη γνώμη μου τις προϋποθέσεις του καλού κειμένου και της καλαισθησίας της έκδοσης. Παρ’ όλα αυτά, πιστεύω ακράδαντα πως αν είναι μ’ ένα βιβλίο στο χέρι τα παιδιά, αυτό από μόνο του, μετράει. Να είναι και να παραμείνει κομμάτι της ζωής τους.
Τι σημαίνει για εσάς «βιβλίο»; Στην Ελλάδα του 2023, ποιο το χρέος και η ευθύνη ενός εκδότη απέναντι στο βιβλίο, τον πολιτισμό και το αναγνωστικό κοινό;
Το βιβλίο είναι αγάπη. Έχει περάσει από σαράντα κύματα, αλλά βγήκε νικητής. Είναι απάγκιο, συντροφιά, διασκέδαση, μάθηση και κυρίως ψυχαγωγία. Ως εκδότρια παιδικών βιβλίων -που ελπίζω να απολαμβάνουν και οι μεγάλοι- προσπαθώ να επιλέγουμε βιβλία με εξαιρετικά κείμενα, ει δυνατόν χωρίς ίχνος διδακτισμού, που καλλιεργούν τη φαντασία και την καλαισθησία. Βιβλία που θα κερδίσουν και θα τραβήξουν το ενδιαφέρον και του ενήλικα και του παιδιού. Είναι μεγάλη η πρόκληση, και λόγω του ανταγωνισμού της αγοράς και λόγω των…ηλεκτρονικών συσκευών.
Ποια είναι η σχέση σας με τις νέες τεχνολογίες, το Web, τα Social Media, αλλά και το e-book;
Είναι μια σχέση…αναγκαστική. Αν είχα επιλογή, θα απείχα από όλα. Θα έγραφα μόνο σε χαρτί και θα είχα πολλά περισσότερα post-it στο γραφείο μου! Τα social media θέλουν μέτρο, είναι τόσο εύκολο να χάσεις τον χρόνο σου εκεί μέσα…
Υπάρχει αυτό το κλισέ που λέει ότι «ο κόσμος δεν διαβάζει βιβλία». Έχει νόημα αυτή η ερώτηση; Ιδίως σε μια περίοδο που το κείμενο είναι παντού και σε διάφορες μορφές και εύκολα προσβάσιμο για τον καθένα;
Κι όμως, ισχύει. Δεν διαβάζουμε βιβλία. Κι αυτό δύσκολα θα αλλάξει, αν δεν γίνουν αλλαγές στην παιδεία, αν δεν αλλάξει η κουλτούρα μας, αν δεν σταματήσουν οι γονείς να παραπονιούνται που δεν διαβάζουν τα παιδιά τους, ενώ οι ίδιοι δεν δίνουν το παράδειγμα. Να μπει η λογοτεχνία στα σχολεία. Με πάθος, με φόρα, με όρεξη, με πραγματοποιήσιμα πλάνα. Πάντα ελπίζω πως όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα στραφούν στην απόλαυση της ανάγνωσης. Υπάρχουν χιλιάδες τίτλοι, άλλωστε, για όλα τα γούστα.
Ποιο το όραμά σας για τις Εκδόσεις τα επόμενα χρόνια και ποιες οι μεγάλες κυκλοφορίες που αναμένονται για τον επόμενο χρόνο;
Να συνεχίσουμε να ανακαλύπτουμε αξιόλογους δημιουργούς, κρυμμένους θησαυρούς απ’ το εξωτερικό, να έχουμε καλούς συνεργάτες, και η επωνυμία μας να εξακολουθήσει να είναι συνώνυμο του καλού παιδικού βιβλίου και τα επόμενα 70 χρόνια! Για του χρόνου, επιφυλάσσουμε πολλές εκπλήξεις και κυκλοφορίες που θα συζητηθούν!
