Η νουβέλα «Αφροδίτη» του Παύλου Μάτεσι χρονολογείται από το 1986, πριν την εποχή που ο συγγραφέας είδε τα μυθιστορήματά του να ανεβαίνουν ψηλά στις λίστες των ευπώλητων. Σημαντικό μη θεατρικό κείμενο που ανέμενε να ανακαλυφθεί, χρειαζόταν ειδικό χειρισμό για να ανέβει στη σκηνή. Πολύ δύσκολα θα μπορούσα να φανταστώ καταλληλότερο πρόσωπο να αναλάβει το εγχείρημα από τη Σοφία Κορώνη. Κι επειδή, όπως έχει επανειλημμένα συζητηθεί, το να παίζει και να σκηνοθετεί κανείς ταυτόχρονα πολύ σύντομα φτάνει σε ένα όριο και γίνεται προβληματικό, στη σκηνοθεσία συνεργάστηκε η Κατερίνα Κλειτσιώτη, με εμφανώς σημαντικότατη συμβολή. Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, η συνύπαρξη υπήρξε ιδανική.
Το γεγονός πως η Σοφία Κορώνη δεν αποτελεί ένα όνομα οικείο σε αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε (ενδεχομένως και να τσουβαλιάζουμε) με τον χαρακτηρισμό «ευρύ κοινό», είναι ένα σφάλμα, αλλά και μια αδικία που καλό θα ήταν να αποκατασταθεί. Σε αυτό, βέβαια, σίγουρα έχουν συντελέσει και οι επιλογές της: δεν εμφανίζεται συχνά, ούτε σε δουλειές που δεν πιστεύει, και σχεδόν πάντα πρόκειται για παραστάσεις που κινούνται στοn χώρο του εναλλακτικού, ή και πειραματικού, θεάτρου. Όμως η Κορώνη είναι πολλά παραπάνω από αυτά που περιέχει ο τίτλος της Ιέρειας του Παράδοξου που εύκολα αποδίδεται. Είναι μια ευφυής δημιουργός με πολλές ικανότητες και απόλυτη αφοσίωση σε αυτό που κάνει. Άλλωστε, αυτό φαίνεται ξεκάθαρα στην «Αφροδίτη»: όχι μόνον πρόκειται για αποτέλεσμα σκληρής και παθιασμένης δουλειάς, αλλά διαθέτει την ακρίβεια και τις λεπτομέρειες που θα απαιτούσε και ένα τέλειο έγκλημα.
Η Αφροδίτη διαθέτει το δώρο της ομορφιάς και την κατάρα της εγκατάλειψης: κανείς δεν μένει κοντά της. Γεννημένη από γονείς με σχέση επιεικώς δυσλειτουργική, προσπαθεί ματαίως να δραπετεύσει από τη μοίρα της. Ο μεγαλύτερος γιος της κληρονομεί την εμφάνιση και τη συνδυάζει με την έπαρση: νιώθει αυτοφυής, αυτάρκης και τέλειος, και περιφέρεται στο σπίτι ως δυνάστης. Ο μικρότερος γιος, γεννημένος με παραμόρφωση στο ένα πόδι, υφίσταται διαρκείς ταπεινώσεις από τον αδελφό του. Η Αφροδίτη εργάζεται ως γαζώτρια σε μια βιοτεχνία, και ταυτόχρονα είναι ερωμένη του αφεντικού, στον οποίο κάνει το λάθος, για πρώτη φορά στη ζωή της, να ανοιχτεί: εκείνος θα χρησιμοποιήσει όλη την πληροφορία που θα του δώσει για να την ταπεινώσει και να την ελέγχει απόλυτα.
Το αποτέλεσμα είναι σοκαριστικά αληθινό. Προσοχή όμως: αυτό δεν έχει σε τίποτα να κάνει με ρεαλισμό και «νατούρα». Ενώ η αφήγηση μένει πολύ πιστή στο κείμενο του Μάτεσι, ουδέποτε τα επί σκηνής τεκταινόμενα ακολουθούν γραμμικά την αφήγηση, ούτε την εικονογραφούν. Γιατί το αληθινό δεν είναι ούτε αληθοφανές, ούτε εξηγήσιμο, ούτε εξηγητέο: είναι απλά αληθινό –μια παρατήρηση όσων φαίνονται από το παράθυρό μας για μερικά λεπτά θα μας λύσει πολλές σχετικές απορίες. Ο διάχυτος ερωτισμός που διαπερνά όλα ανεξαιρέτως τα πρόσωπα του έργου –με πρώτη, φυσικά, την πρωθιέρεια Αφροδίτη- ξεκινά από τα βάθη του υποσυνείδητου, και δημιουργεί σχέσεις εξουσίας και αλληλεξάρτησης: ο ανάπηρος μικρός γιος, ο μεγαλύτερος που θεωρεί εαυτόν ως το απαύγασμα της Δημιουργίας, το αφεντικό, και η Αφροδίτη με τη λαβωμένη oμορφιά και το σημαδιακό όνομα, περνούν από τη θέση του κυρίαρχου σε αυτή του υποταγμένου ως έρμαια των παθών τους, και η εναλλαγή των ρόλων είναι συνεχής. Η τιτάνια ισχύς που έχει στην παράσταση ο ερωτισμός οφείλεται στα μεγάλα διδάγματα του σουρεαλισμού: η δύναμη που περιέχει το παράλογο των εικόνων της εγκαθιδρύει αλήθειες εξ αποκαλύψεως. Και φυσικά, επιβεβαιώνεται περίτρανα το δόγμα του Μπατάιγ: ο ερωτισμός πηγάζει αποκλειστικά από το απαγορευμένο.
Ο Βασίλης Χατζηδημητράκης στον ρόλο του μικρού γιου συλλαμβάνει όλο τον πανικό και την αδυναμία του φοβισμένου ζώου, μαζί με όλη τη χειριστικότητα και την πανουργία που επιστρατεύει για να επιβιώσει. Ο Γιώργος Ντούσης, τόσο ως μεγάλος γιος όσο και ως αφεντικό της βιοτεχνίας, αναδίνει όλη τη θρασυδειλία του ισχυρού που γνωρίζει πως κατά βάθος τα πόδια του είναι πήλινα. Η Σοφία Κορώνη ως Αφροδίτη είναι αληθινά απολαυστική, επιτυγχάνοντας να αποδώσει με κάθε λεπτομέρεια ένα πρόσωπο τόσο πολυπρισματικό και φευγαλέο, που δύσκολα διαβάζοντας κανείς το βιβλίο μπορεί να του δώσει μορφή μέσα στο μυαλό του. Εκεί βρίσκεται και το μεγάλο επίτευγμα της παράστασης: δίνει υπόσταση σε μια αφήγηση που μοιάζει να αναιρεί τον ίδιο της τον εαυτό, δημιουργώντας πρόσωπα σχεδόν νατουραλιστικά και βουτώντας τα σε ένα κόσμο που έλκει την καταγωγή του απευθείας από το Παράλογο. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι ένα μικρό διαμάντι στην εκπνοή (;) της φετινής χειμερινής σεζόν-αν υφίσταται ακόμα κάτι σαν σεζόν στη θεατρική Ελλάδα.
