Το φυλαχτό και οι συμβολισμοί του στον κόσμο  

Μάτσα χαμομηλιού κρεμασμένα στις πόρτες, αρτεμισίες που καίγονταν στον Μεσαίωνα, ο κέλτικος κόμπος και η διάσημη ρίζα του Μανδραγόρα: κάποια από τα φυλαχτά στην ιστορία των πολιτισμών

Κείμενο: Σοφία Τριάντου

 

Σήμερα όταν μιλά κανείς για φυλαχτά είναι σαν να περπατά πάνω σε ένα τεντωμένο σχοινί σαν ακροβάτης. Η δύναμη της πίστης έχει αλλάξει μορφή, θα έλεγα καλύτερα έχει πολλές διαφορετικές μορφές, ο κάθε άνθρωπος έχει τη δική του πίστη με τον δικό του τρόπο.

Ένα φυλαχτό δεν είναι ένα κόσμημα που συμπληρώνει την ενδυματολογική μας εμφάνιση, πάντα συμβολίζει ένα στοιχείο της σχέσης μας με τη ζωή και τον άνθρωπο. Από την αρχαιότητα ο άνθρωπος προσπάθησε να εκλογικεύσει τα πάντα γύρω του, τη γέννηση, τον θάνατο, την αρρώστια, την τύχη, το καλό και το κακό… Το κακό είναι που υπερισχύει περισσότερο στην ανάγκη της προστασίας και βέβαια η ανάγκη της καλής τύχης. Ήταν οι λόγοι που γεννήθηκαν τα φυλαχτά και δεν είναι τυχαίο ακόμα και σήμερα έχουμε τουλάχιστον δύο μορφές φυλαχτών για την προστασία του κακού και τα γούρια για την υγεία και την ευδαιμονία.

Στην αρχαία Ελλάδα τα φυλαχτά συνδέονται με τους 12 θεούς, το βέλος ήταν το φυλαχτό που συνδέονταν με τον θεό του έρωτα, η ζώνη της Θεάς Αφροδίτης το φυλαχτό της αγάπης, η λύρα για την αρμονία και ο διάσημος λαβύρινθος, ένα μονοπάτι σε μορφή σπείρας, το φυλαχτό της πνευματικής ισορροπίας.

Ακόμα και σήμερα σε πολλούς κήπους δημιουργούνται σπείρες από ρίζες δεντρολίβανου με σκοπό την πνευματική ισορροπία, την πνευματική τόνωση μιας και η ευωδιά του δεντρολίβανου ενισχύει την πνευματική διαύγεια.

Η διάσημη ρίζα του Μανδραγόρα και το διάσημο Γκι που στολίζει τα χριστουγεννιάτικα σπιτικά, θεωρούνταν η καλύτερη προστασία από το κακό.

Στις μέρες μας, συναντάμε τα φυλαχτά στις παραδοσιακές θρησκευτικές εορτές, το Γκι συνεχίζει να υπάρχει στις κάμαρες των νέων ζευγαριών ως σύμβολο γονιμότητας, ενώ σίγουρα όλοι θα έχετε συναντήσει τις πρώτες ώρες της νέας χρονιάς τους κόκκινους καρπούς ροδιών στις πόρτες των σπιτιών, ως σύμβολο καρποφορίας και αειφορίας.

Ο άνθρωπος πάντα πίστευε ότι τα φυτά έχουν μια έμφυτη σοφία και είναι ικανά για τα πάντα, έτσι κατασκεύαζε συνδυασμούς βοτάνων ή μάτσα μεμονωμένων βοτάνων με σκοπό να πετύχει την προστασία, την καλοτυχία ή την αποφυγή της κακής στιγμής ακόμα και ασθένειας.

Από παιδί θυμάμαι μάτσα χαμομηλιού κρεμασμένα στις πόρτες της γιαγιάς, ποτέ δεν έπαιρνε τα μάτια της από πάνω τους όταν πλησίαζε κάποιος την πόρτα, έλεγε «αν μπει το κακό, το χαμόμηλο θα μου το πει».

Πώς να αρνηθεί κανείς την υπέροχη μυρωδιά του φασκόμηλου στο νέο σπιτικό του για να διώξει τάχα μου τα κακά πνεύματα; Πόσες αρτεμισίες κάηκαν τον Μεσαίωνα στον χορό της φωτιάς για την καλή τύχη ενώ στον πολιτισμό των Σκανδιναβών λέγεται ότι βύθιζαν, για 28 φεγγάρια, σε λάδι ρίζα από υγκντράσιλ (ιερό φυτό, σύμβολο της αιωνιότητας) για το χάρισμα της αιώνιας αγάπης.

Ο κελτικός πολιτισμός έχει τον γνωστό κόμπο που συμβολίζει την ενότητα της πίστης και της αφοσίωσης, όπως και ο κόμπος του Ηρακλή σύμβολο της γαμήλιας ενότητας. Το φυλαχτό της ενότητας για τον αφρικάνικο λαό είναι οι σιαμαίοι κροκόδειλοι,. Έτσι διαπιστώνουμε ότι τα φυλαχτά συναντώνται σε όλους τους πολιτισμούς, δημιουργημένα από διαφορετικά σύμβολα, διαφορετικά υλικά αλλά με κοινό στόχο την ενότητα, την αγάπη, την αποφυγή του κακού.

Τα φυτά έχουν τη σοφία και την ευφυΐα τους για τον σύγχρονο άνθρωπο, σίγουρα όμως όχι για τις μαγικές τους ιδιότητες αλλά την πολύτιμη προσφορά τους στην επιβίωση του πλανήτη και κατά συνέπεια του ανθρώπου. Ανθίζουν για να αναπαράγονται, να δημιουργούν τη δική τους κοινωνία, να δίνουν ζωή στη φύση και στον δικό μας πολιτισμό.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.