Η εικαστικός και εκπαιδευτικός Σοφία Βαγενά μιλά για τον καθοριστικό ρόλο της Τέχνης στην εκπαίδευση των παιδιών

«Στη δημόσια εκπαίδευση στην Ελλάδα, η Τέχνη περιφρονείται τόσο ώστε η αισθητική και καλλιτεχνική παιδεία, καταλήγουν να είναι προνόμιο μιας ελίτ»

Εικαστικός, πτυχιούχος της Σχολής Καλών Τεχνών της Νάπολης στο τμήμα ζωγραφικής, η Σοφία Βαγενά είναι μια σύγχρονη γυναίκα, μητέρα δύο παιδιών που τα τελευταία 20 είκοσι χρόνια, διδάσκει ως καθηγήτρια εικαστικών στη Β/θμια εκπαίδευση, ενώ παράλληλα είναι συνιδιοκτήτρια ιδιωτικών σχολών ζωγραφικής. Ως ενεργή και δυναμική εικαστικός έχει συμμετάσχει σε πολλές ομαδικές εκθέσεις ζωγραφικής, στην Ελλάδα και στην Ιταλία.

Ζει και εργάζεται εκτός Αθηνών, στην γενέτειρα πόλη της, την Πάτρα. Εκεί έχει δημιουργήσει έναν αποκλειστικά δικό της εικαστικό κόσμο, μαζί με την αδελφή της Μίμα προσανατολισμένο στην εικαστική καλλιέργεια των παιδιών. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια έχει στραφεί και πάλι στην ανάπτυξη του προσωπικού της έργου μέσα από την παραστατική ζωγραφική αλλά και την κεραμική. Ποιες προκλήσεις ωστόσο παρουσιάζονται όταν η καθημερινότητά βρίσκεται εκτός της πρωτεύουσας;

Πρόσφατα, την συναντήσαμε στο εικαστικό εργαστήριο Arthow για να συζητήσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ένας επαγγελματίας εικαστικός επιλέγοντας να ζήσει εκτός της πρωτεύουσας, αλλά και τον καθοριστικό ρόλο της Τέχνης στην εκπαίδευση των μικρών παιδιών.

Μετά τις σπουδές σου ήταν δεδομένη η επιστροφή σου στην Πάτρα; Δεν είχες ανησυχίες για τα επόμενα επαγγελματικά βήματα;

Ήξερα ότι ήθελα να ξεκινήσω την καριέρα μου στη διδακτική της τέχνης και παράλληλα να ζωγραφίζω, έτσι ώστε να περιορίσω την οικονομική ανασφάλεια που οπωσδήποτε αντιμετωπίζεις όταν ασχολείσαι και βιοπορίζεσαι αποκλειστικά από την πώληση των έργων σου.

Πώς αποφάσισες τη δημιουργία του ArtHow;

Τα εργαστήρια Τεχνών Arthow ξεκίνησαν να λειτουργούν πριν από είκοσι χρόνια, το πρώτο στο κέντρο της Πάτρας, και μετά από λίγα χρόνια, το δεύτερο εργαστήριο στο Ρίο Πατρών. Είναι δύο όμορφες σχολές, όπου η διδακτική της Τέχνης σε παιδιά, στηρίζεται στην ιδέα ότι η τέχνη διδάσκεται, και αυτό οφείλει να γίνεται τόσο σε τεχνικό όσο και σε θεωρητικό επίπεδο.

Στο πλαίσιο των μαθημάτων, η Σοφία Βαγενά έχει προχωρήσει και στη δημιουργία εικαστικών βιβλίων μαθητείας καλλιτεχνών που έχει επιλέξει, ώστε τα παιδιά να γνωρίσουνε καλύτερα ζωγράφους όπως η Georgia O’ Keeffe, η Yayoi Kusama. 

H συγγραφή των βιβλίων ARTHOW προέκυψε από την ανάγκη να μελετήσουν τα παιδιά Ιστορία της Τέχνης;

Ακριβώς. Να εξασκηθούν μέσω της παρατήρησης αλλά και μέσω ασκήσεων, όπου προτείνονται στο βιβλίο, στα έργα σημαντικών ζωγράφων της παγκόσμιας ιστορίας. Να παίξουν με τα πουά της Kusama, να δημιουργήσουν κολάζ με τα κοράλια του Ματίς, να ζωγραφίσουν κυβιστικά πορτρέτα με τον δικό τους τρόπο. Έχουν τυπωθεί ήδη πέντε διαφορετικά βιβλία δραστηριοτήτων και ετοιμάζεται το έκτο κατά σειρά για τη φετινή χρονιά.

Ποιος ο ρόλος της Τέχνης στη ζωή των παιδιών και στην καλλιέργειά τους; 

Ο ρόλος της Τέχνης στη ζωή των παιδιών μπορεί να είναι καταλυτικός. Η αισθητική καλλιέργεια του παιδιού, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στον τρόπο που αντιλαμβάνεται και παρατηρεί τον κόσμο γύρω του. Επηρεάζει τη ζωή του σε όλα τα επίπεδα. Στην κοινωνική του ζωή, στην επιλογή των φίλων του, στον τρόπο που θα διασκεδάζει στο μέλλον, στην επιλογή επαγγέλματος. Συγχρόνως, η ενασχόληση του παιδιού με τη Τέχνη σε πρακτικό επίπεδο, το μαθαίνει πώς να κάνει την ιδέα, πράξη, στοιχείο εξαιρετικά σημαντικό για την εξέλιξή του. Μαθητές μας, συνέχισαν σε πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ακολουθώντας σπουδές στην τέχνη αλλά και στο ευρύτερο φάσμα αυτών.

Πώς βλέπεις την παρουσία των καλλιτεχνικών μαθημάτων στα σχολεία σήμερα;

Ελάχιστη και ειδικότερα στο Λύκειο ανύπαρκτη. Ξεκινώντας και μόνο από το γεγονός ότι τα καλλιτεχνικά μαθήματα δεν διδάσκονται σε ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες-εργαστήρια, αλλά στην αίθουσα όπου γίνονται και τα υπόλοιπα μαθήματα. Αυτό αποδεικνύει ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στην Ελλάδα δεν υποστηρίζει τους μαθητές που ονειρεύονται να σπουδάσουν Τέχνη.

Στο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων στα σχολεία, τα καλλιτεχνικά μαθήματα περιορίζονται στη μια διδακτική ώρα εβδομαδιαίως, ενώ στο Λύκειο καταργήθηκαν. Άρα καταλήγει αναγκαίο για τους γονείς που τα παιδιά τους έχουν αυτή την κατεύθυνση, να αναζητούν σε ιδιωτικούς φορείς την προετοιμασία τους για τις καλλιτεχνικές σχολές.

Tον τελευταίο καιρό έχεις κάνει κάποια νέα βήματα με τη δημιουργία μιας σειράς έργων σε τελάρο και ζωγραφικής σε κεραμικά. Ποια τα επαγγελματικά σχέδιά σου στο πλαίσιο αυτής της στροφής; Είναι εύκολη η ανεύρεση χώρων για την προβολή των έργων σου στην Αθήνα;

Τον τελευταίο χρόνο, η εικαστική δουλειά μου βασίζεται πάνω στην μελέτη της εικαστικής αποτύπωσης του Φόβου, στην αρχαία Ελλάδα και στη Λαϊκή τέχνη. Στην αρχαία Ελλάδα, οι φόβοι και η δύσκολη πλευρά της ζωής, όπου ο άνθρωπος δεν μπορεί να ελέγξει, εκφράζονταν με την εικαστική αποτύπωση μυθικών τεράτων όπως ο Γρύπας, η Λερναία Ύδρα κ.ά. Στη λαϊκή τέχνη του θεάτρου σκιών οι δράκοι του Καραγκιόζη αποτυπώνουν την τρομακτική δύναμη του άγνωστου. Ένιωσα λοιπόν την ανάγκη να πω μια ιστορία, να τη «διηγηθώ» εικαστικά, με πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία, σε μια σειρά έργων με τίτλο “Fragments of fears”, με έργα σε τελάρο, σχέδια σε χαρτί και ζωγραφική σε κεραμικά. Στόχος μου είναι η δουλειά μου να φτάνει στο ευρύ κοινό, να αγαπιέται, και τελικά να αγοράζεται. Αυτό στην Ελλάδα είναι δύσκολο, οι χώροι λιγοστοί και το κοινό περιορισμένο.

Πώς είναι αλήθεια η ζωή ενός καλλιτέχνη αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα ειδικά όταν βρίσκεται εκτός της πρωτεύουσας και του κέντρου της εικαστικής πηγής;

Έχει όλα τα πλεονεκτήματα μιας εύκολης καθημερινότητας σε σχέση με τη ζωή σε μια μητρόπολη, αλλά κι όλες τις δυσκολίες του να βρίσκεσαι μακριά, από σημαντικά και λιγότερο σημαντικά εικαστικά δρώμενα. Η φυσική παρουσία οπωσδήποτε περιορίζεται, παρόλα αυτά, λόγω του Ίντερνετ μπορείς ως ένα βαθμό να «επικοινωνήσεις» τη δουλειά σου και να κάνεις κάποιες επαφές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Πολλοί καλλιτέχνες γνωριζόμαστε και επικοινωνούμε μεταξύ μας μέσω του Instagram, οργανωνόμαστε κι ανταλλάσσουμε απόψεις. Υπάρχουν πλέον πλατφόρμες, που απευθύνονται αμιγώς σε δημιουργούς, δίνοντας την ευκαιρία, να προβληθείς και ίσως να βρεις εκπροσώπηση από γκαλερί, που είναι και το κύριο ζητούμενο. Άρα η ζωή εκτός πρωτεύουσας μπορεί να είναι μια επιλογή, χωρίς να στοιχίζει την εξέλιξη σου ως καλλιτέχνη.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.