Όταν στις ειδήσεις ή σε ενημερωτικές εκπομπές η τηλεόραση δείχνει εικόνες από την Ουκρανία, προτιμώ να κοιτάω την άλλη οθόνη που έχω ανοικτή μπροστά μου, αυτή του λάπτοπ. Εντάξει, είναι και κάτι που κάνω γενικότερα είναι η αλήθεια, αλλά εδώ υπάρχει προφανώς και κάτι πολύ ειδικό: δεν πολυαντέχεται να τις κοιτάς αληθινά, δεν πολυαντέχεται να τις κοιτάς για ώρα.
Βλέπεις, σε αντίθεση με άλλους πολέμους, τον συγκεκριμένο μας επιτρέπεται να τον παρακολουθούμε. Βλέπεις, σε αντίθεση με άλλους πολέμους, στον συγκεκριμένο μας επιτρέπεται να είμαστε με την πλευρά των αδυνάμων, με την πλευρά εκείνων που έχουν δεχθεί επίθεση και εισβολή, με την πλευρά των αμάχων, με την πλευρά των προσφύγων.
Βλέπεις, σε αντίθεση με άλλους πολέμους, μπορούμε να έρθουμε στη θέση ανθρώπων που ξεριζώθηκαν μέσα σε μια μέρα από τον τόπο τους, μπορούμε να φανταστούμε τις δικές μας πόλεις στη θέση των δικών τους που μετατρέπονται σε πεδία βολής.
Βλέπεις, σε αντίθεση με άλλους πολέμους, εδώ τις συνέπειές του υφίστανται άνθρωποι σαν κι εμάς. Όχι από άλλες ηπείρους, όχι από άλλες φυλές, όχι από άλλα χρώματα, όχι από άλλες θρησκείες, όχι από άλλους τρόπους ζωής και κυρίως, κυρίως, άνθρωποι από τη σωστή πλευρά της αφήγησης της Ιστορίας, δηλαδή άνθρωποι που τους επιτρέπεται τουλάχιστον να έχουν το στάτους του πρόσφυγα, του κατατρεγμένου, του θύματος πολέμου, άνθρωποι που δεν αντιμετωπίζονται ως Όρκ, ως εισβολείς, ως «λάθρο», ως αλλοιωτές του πολιτισμού και του DNA μας, ως απειλή την οποία πρέπει να αποκρούσουμε και να επαναπροωθήσουμε προς τα πίσω, σε ξηρά και θάλασσα, σε χερσαία και θαλάσσια σύνορα, γιατί και «Δεν χωράμε όλοι» και «Ας έμεναν στην πατρίδα τους να πολεμήσουν». Και σε μια αρκετά ειρωνική χροιά της Ιστορίας, χώρες του Βίζενγκραντ, που δεν δέχονταν κανέναν πρόσφυγα τα προηγούμενα χρόνια, τώρα ανοίγουν τα σύνορά τους για να δεχτούν πρόσφυγες από την Ουκρανία.
Όταν στις ειδήσεις ή σε ενημερωτικές εκπομπές η τηλεόραση δείχνει εικόνες από την Ουκρανία, προτιμώ να κοιτάω την άλλη οθόνη που έχω ανοικτή μπροστά μου, αυτή του λάπτοπ. Δεν αντέχεται να κοιτάς τις συνέπειες ενός πολέμου στα μάτια, δεν είναι ένα θέαμα που μπορώ να καταναλώσω, είναι ένα θέαμα που με φέρνει σε κάτι περισσότερο από αμηχανία, είναι ένα θέαμα που αδυνατώ να διαχειριστώ. Είναι σκανδαλώδες το θέαμα ενός πολέμου, είναι σκανδαλώδης ο πόλεμος ως θέαμα, είναι σκανδαλώδης ο πόλεμος ως πόλεμος.
Και από την μια σκέφτεσαι και φοβάσαι ότι αυτή μπορεί να είναι μόνο η αρχή, ότι η συνέχεια μπορεί να είναι πολύ χειρότερη, πολύ συνολικότερη, τέτοια που να σε βγάλει από τον ρόλο του απλού καταναλωτή πολεμικών εικόνων, από την άλλη προσπαθείς να χωνέψεις ότι ακόμη και στην πιο ιδανική εκδοχή των πραγμάτων έχει ήδη συμβεί ένας μεγάλης έκτασης κακό, το οποίο όμως προτιμάς να μην το βλέπεις στην οθόνη της τηλεόρασης, γιατί καλώς ή κακώς ο πόλεμος ήταν ως τώρα κάτι που αφορούσε Σύρους, Ιρακινούς, Αφγανούς, κάποιους άλλους, κάπου αλλού.
Είχαμε πιστέψει ότι είχαμε μπει σε μια άλλη φάση. Σε μια φάση που είχαν κοπεί τα σκληρά φάουλ στο ποδόσφαιρο, τα ομοφοβικά αστεία στη δημόσια σφαίρα, τα αδέσποτα σκυλιά στις πόλεις, σε μια φάση που έβγαζες το δεσποζόμενο σκυλί σου βόλτα με σακουλάκι για να μαζεύεις τα κακά του, σε μια φάση όλο και πιο πολιτισμένη, όλο και πιο ειρηνική, οι βασικές προκλήσεις που αντιμετωπίζαμε ήταν η κλιματική κρίση, ο σπισισμός, τα ζητήματα κοινωνικού φύλου. Δεν ήμασταν για επιστροφή σε πολέμους. Όχι εδώ. Όχι στην Ευρώπη. Όχι στη Δύση. Όχι σε ό,τι αποκαλούμε Δύση. Ήμασταν ένα φρούριο που απειλούμασταν απ’ τους πρόσφυγες των άλλων, από τους πρόσφυγες που ήθελαν να έρθουν εδώ για να παίξουν τα παιδιά τους στις ομάδες μας χωρίς να κάνουν σκληρά φάουλ και για να πάρουν κι αυτά σκυλιά που θα τα βγάζουν βόλτα με τα σακουλάκια τους. Είναι φρίκη να πέφτουν βόμβες σε πόλεις καθαρές απ’ των σκύλων τα σκατά.
