Στις αρχές του 17ου αιώνα, ο Ιταλός καλλιτέχνης Annibale Carracci (1560-1609) ανέλαβε από τον πλούσιο Ισπανό τραπεζίτη Juan Enríquez de Herrera να διακοσμήσει το οικογενειακό του παρεκκλήσι στη Ρώμη. Μόλις είχε διακοσμήσει την γκαλερί του παλατιού Farnese στη Ρώμη με μεγάλη επιτυχία.
Tότε, η εκκλησία San Giacomo degli Spagnoli στη Ρώμη ήταν ένας πολύ συμβολικός τόπος για την ισπανική μοναρχία. Ο τραπεζίτης, Juan Enríquez de Herrera, έχτισε εκεί ένα παρεκκλήσι, αφιερωμένο στον Saint Didacus, τον οποίο εμπιστεύτηκε να θεραπεύσει τον γιο του, έναν Φραγκισκανό μοναχό του 15ου αιώνα, που αγιοποιήθηκε το 1588.
Ο καλλιτέχνης αρρώστησε βαριά λίγο αργότερα και ανέθεσε στους βοηθούς του, υπό την επίβλεψη του Francesco Albani, την ολοκλήρωση του έργου. Το αποτέλεσμα ήταν μια σειρά τοιχογραφιών που θα μπορούσε να συγκριθεί με τα εκπληκτικά αριστουργήματα που είχε δημιουργήσει ο Carracci για το Palazzo Farnese στη Ρώμη μόλις λίγα χρόνια νωρίτερα. Ο Annibale Carracci πέθανε στις 15 Ιουλίου 1609, μόλις τρία χρόνια μετά την ολοκλήρωσή του.
Το 1833, το παρεκκλήσι Herrera υπέστη σοβαρές ζημιές και αποφασίστηκε ότι οι τοιχογραφίες θα αφαιρεθούν για να διασφαλιστεί η συντήρησή τους. Οι 19 τοιχογραφίες παρέμειναν στη Ρώμη μέχρι το 1850, όταν ο γλύπτης Antoni Solà κατάφερε τελικά να πάρει 16 από αυτές με πλοίο στη Βαρκελώνη: οι 9 φυλάχθηκαν στο σημερινό Reial Acadèmia Catalana de Belles Arts de Sant Jordi και στη συνέχεια διατέθηκαν στο Museu Nacional, και οι άλλες 7 στάλθηκαν στη Μαδρίτη.
Η έκθεση, η οποία έχει ήδη παρουσιαστεί στο Museo Nacional del Prado και στη συνέχεια θα ταξιδέψει στη Ρώμη, παρουσιάζεται στο Μουσείο με μια απίστευτη μουσειογραφία που επιτρέπει στους επισκέπτες να θαυμάσουν τις τοιχογραφίες, σε διαφορετικά ύψη, όπως εκτίθενται στο παρεκκλήσι Herrera, το οποίο δεν υπάρχει πλέον.
Μέχρι πρόσφατα, οι σύγχρονοι θεατές ήταν αναγκασμένοι να φανταστούν πώς έμοιαζε το σύνολο -το οποίο είναι αφιερωμένο στον Άγιο Διδάκο της Αλκαλά και απεικονίζει βιβλικά θέματα καθώς και καθημερινές σκηνές- στο σύνολό του.
Χάρη στη συνεργασία μεταξύ των τριών ιδρυμάτων, αυτό το θεαματικό ζωγραφικό σύνολο παρουσιάζεται για πρώτη φορά.
Η έκθεση “Annibale Carracci. The frescoes of the Herrera chapel”
Τώρα, οι τοιχογραφίες έχουν επανενωθεί για αυτό και οι διοργανωτές το χαρακτήρισαν ως ένα «σημαντικό» τρίο εκθέσεων. Μετά τις εκθέσεις στο Museo Nacional del Prado στη Μαδρίτη και στο Museu Nacional d’Art de Catalunya (MNAC) στη Βαρκελώνη νωρίτερα φέτος, τα έργα παρουσιάζονται από αυτόν τον μήνα στο Palazzo Barberini της Ρώμης. Η έκθεση “Annibale Carracci. The frescoes of the Herrera chapel” σηματοδοτεί τη μεγάλη επιστροφή τους στην πόλη στην οποία σχεδιάστηκαν.
Μια εξαιρετικά δύσκολη και ταυτόχρονα εντυπωσιακή διοργάνωση. Κάθε ένας από τους χώρους παρουσίασε τις 16 τοιχογραφίες με διαφορετικό τρόπο, επιτρέποντας στους επισκέπτες να τις δουν από διάφορες οπτικές γωνίες. Στη Μαδρίτη, τα έργα παρουσιάστηκαν διαδοχικά κατά μήκος των τοίχων, πράγμα που σημαίνει ότι οι επισκέπτες του μουσείου μπορούσαν να τα πλησιάσουν από κοντά. Στη Βαρκελώνη ήταν τοποθετημένα πιο αφηρημένα, σε ένα μεταλλικό πλέγμα που έδινε την εντύπωση ότι αιωρούνταν στον αέρα.
Πληροφορίες για την έκθεση
Carracci: the Herrera Chapel, Palazzo Barberini, Ρώμη – 17 Νοεμβρίου 2022 – 5 Φεβρουαρίου 2023
