«Διεκδικούμε να ανήκουμε σε κείνους τους πολίτες του κόσμου που σκοπός και πράξη ζωής τους είναι η κατοχύρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ως πανανθρώπινες αξίες. Διεκδικούμε επίσης να κατατασσόμαστε στην ομάδα εκείνη των ανθρώπων που χαίρονται μόνο όταν συμβάλλει στην ευτυχία των άλλων. Διεκδικώ ν’ ανήκω σ’ αυτούς τους οποίους είναι αδιανόητο ν’ αρνηθούν σε δύο ανθρώπους να ασκήσουν το όποιο δημοκρατικό τους δικαίωμα εφόσον αυτοί το ζητούν και ιδιαίτερα όταν αφορά την ιδιωτική τους ζωή. Γι’ αυτούς κυρίως τους λόγους πραγματοποιήσαμε αυτή την τελετή που εσείς θελήσατε, του πολιτικού σας γάμου εδώ σήμερα και δεν μας αρκεί να σας ευχηθούμε αλλά απαιτούμε να είσαστε ευτυχισμένοι. Σας ευχαριστούμε πολύ».
Αυτά τα λόγια είπε ο δήμαρχος της Τήλου Τάσος Αλιφέρης αμέσως μετά την τέλεση του πρώτου πολιτικού γάμου δύο ομοφυλόφιλων ζευγαριών. Της Όλγας Μαρί Κορποδίνη με την Ευαγγελία Βλάμη και του Δημήτρη Τσαμπρούνη με τον Θέμη Κατσαγιάννη τότε το 2008.
«Μια φορά κι έναν καιρό…», λοιπόν η Νιόβη Βουδούρη, η Μαρίνα Λιμπέρη και η Δάφνη Μπεχτσή απ’ το Cinobo άρα τα παιδιά του Cinobo θέλοντας να γιορτάσουν τον μήνα Υπερηφάνιας της ΛΟΑΤΚ+ κοινότητας μας καλέσανε στην preview προβολή του ντοκιμαντέρ «Οι Γάμοι της Τήλου» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη στον όμορφο χώρο θερινών δεξιώσεων του CINE ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ στο Χαλάνδρι.
Όσο μας καλωσόριζαν οι οικοδέσποινες όλοι λέγαμε τι ωραίο θερινό σινεμά είναι αυτό. Πήγα απ’ το μπαρ δεν είχε γρανίτα δυστυχώς, πήρα κει ένα μπουκαλάκι νερό κι ένα ανθρακούχο και άρχισα να χαζεύω τον κόσμο που γέμιζε σιγά σιγά τις θέσεις. Έπιασα και γω τη δικιά μου πλάι σε τραπεζάκι να ‘χω την άπλα μου περιμένοντας να δω μια ταινία-ντοκιμαντέρ. Μα όταν σηκώθηκε να προλογίσει ο δημιουργός μας είπε ότι θα δούμε μια «κουνημένη ταινία», με κακό ήχο και με χαμένο το στοίχημά του στο τεχνικό κομμάτι».
Πέσανε λοιπόν τα προσεχώς μα πρώτα μια καταπληκτική νέα διαφήμιση του Cinobo που μ’ έκανε να γελάσω. Τα προσεχώς όμως δεν τα πρόσεξα σκεφτόμουν ό,τι δω θα είναι προϊόν μιας συνθήκης πανικού εκείνων των ημερών του 2008, γυρισμάτων για αρχειακό υλικό κι όλα κουνημένα, γιατί ο Παναγιώτης Ευαγγελίδης είχε ξεχάσει να πάρει μαζί του το τρίποδο, όπως μοιράστηκε μαζί μας πριν την προβολή.
Αλλά αυτό που είδα τελικά ήτανε μια ταινία διάρκειας 74′ λεπτών που πραγματικά αν είχε κάνα δυο σκηνές με τραγούδια και χορευτικά δεν θα ‘χε τίποτε να ζηλέψει απ’ τις καλές κωμωδίες του παλιού ελληνικού κινηματογράφου. Είχε απ’ όλα. Ξεκινάει με έναν γάμο συμφέροντος, βασικά δύο γιατί μας εξηγεί ο άνθρωπος τον αγώνα που έκανε η ΟΛΚΕ απ’ το 2004 να μπορέσουν να βρουν έναν δήμαρχο να τελέσει τους πολιτικούς γάμους κι όταν τονε βρήκανε το 2008 δεν βρίσκανε πια νύφες και γαμπρούς γιατί μεν συμμετοχές υπήρχαν πολλές αλλά στην κρίσιμη στιγμή νικάνε οι φόβοι για το τι κανιβαλισμό απ’ τα ΜΜΕ θα υποστείς και έτσι εφηύραν μεταξύ τους τα δύο αυτά ζευγάρια για να επιτευχθεί ο σκοπός, να πάρουν δύναμη οι υπόλοιποι και να διεκδικήσουν την ισότητα.
Είχε σασπένς. Θα προλάβουν να πάνε στην Τήλο πριν τα κανάλια; Θα συναντήσουν ξεσηκωμό από τους κατοίκους της Τήλου; Μπορούν να εμποδίσουν τους γάμους; Ήδη ένας μητροπολίτης τους καταδίκαζε και ένας αρεοπαγίτης ήθελε να τιμωρήσει ποινικά τον δήμαρχο. Είχε και πολύ ωραίο ξεδίπλωμα χαρακτήρων των ζευγαριών ειδικά ο αυτοσαρκασμός από το γκέι ζευγάρι «Ναι το σεξ παίζει σημαντικό ρόλο στη ζωή μας, αρκεί να μην το κάνουμε μαζί».
Είχε αποσπάσματα από τα παρασκήνια των συνεντεύξεων στις ζωντανές μεταδόσεις των καναλιών. Είχε λαογραφία της Τήλου. Έχει και δράση ναι μάλιστα, έναν έξαλλο κάτοικο Ρόδου που έχει όμως συμφέροντα στην Τήλο και βρίζει και χτυπά τον Σπύρο Χαριτάτο. Α ναι, έχει και καστ φοβερό, Γρηγόρη Βαλλιανάτο στα εξαλλότερα του, δημοσιογράφους, κατοίκους, έναν κουλουρτζή που φωνάζει τραγανό μπαγιάτικο κουλούρι. Και γέλιο πολύ γέλιο άλλοτε με τα χάλια μας κι άλλοτε με αυτά που ‘χε καταφέρει να παγιδεύσει η κουνημένη του κάμερα σ’ αυτό το παράλογο ριάλιτι που τα αυτονόητα δικαιώματά σου για μερικούς απλά δεν είναι εξαρχής δικαίωμά σου. Πρέπει πρέπει να κρατηθώ δεν πρέπει να σας τα προδώσω όλα μέσα στον ενθουσιασμό μου. Όμως οφείλω να σταθώ σε δύο τρία πράγματα για να τα ‘χω καλά με την ψυχή μου.
Είδα μια ταινία που μου θύμισε παλιό καλό ελληνικό κινηματογράφο, γιατί πέραν από τους τέσσερις ήρωες που με τους γάμους τους τόλμησαν να τα βάλουν με μια κοινωνία, με τις παθογένειες της, τους φόβους της για την αποδοχή της ποικιλότητας και την άρνησή τους για ίση μεταχείριση ανθρώπων υπήρχε ένας κεντρικός ήρωας. Ένας εκλεγμένος δήμαρχος που στον κόσμο των ελληνικών ταινιών, όπου οι πολιτικοί τρώνε τρώνε τρώνε, κείνος όταν το κράτος του έδινε χρήματα για να φτιάξει δημαρχείο παλάτι είπε τι να το κάνω και αγόρασε καράβι με τα λεφτά αυτά για το νησί να ‘χει σταθερό καθημερινό δρομολόγιο. Μακάρι να ‘χαμε πολλούς Τάσους Αλιφέριδες τόσο κοινωνικά αφυπνισμένους που να τολμάνε και να μην μετράνε πολιτικό κόστος. Όταν θα δείτε την ταινία και θ’ ακούσετε την κάτοικο Τήλου που βαστά το κουτάλι θα καταλάβετε και πόσο τον αγαπούσανε οι κάτοικοι που ακόμα και αυτό το να παντρέψει ομοφυλόφιλα ζευγάρια το πήραν με άλλο μάτι δεν το καταδίκασαν.
Το δεύτερο που θέλω να σταθώ είναι τα λόγια της μία εκ των νυφών της Τήλου της Ευαγγελίας Βλάμη τότε που δίνανε συνεντεύξεις τύπου το 2008 για τους γάμους και είχε συνδέσει τη δολοφονία του Νίκου Σεργιανόπουλου που ‘χε συμβεί στις 4 του Ιούνη:
«Όταν ήμουνα πολύ νεότερη γιατί κάποτε υπήρξα, έγιναν τουλάχιστον δύο φόνοι στο Ζάππειο από μια ομάδα που λεγόταν Κόκκινη Φαλτσέτα. Δεν με ενδιαφέρει η εξέλιξή της με ενδιαφέρει το γεγονός. Το επόμενο γεγονός που εμένα με τάραξε ήτανε η δολοφονία του Ταχτσή. Αυτά λοιπόν τα πράγματα συμβαίνουν γιατί ο … και ο κάθε κύριος … βγαίνει και λέει ότι είμαστε ανώμαλοι, ηλίθιοι, σακατεμένοι και δεν ξέρω τι άλλο κι όχι μόνο αυτό αλλά προβάλει και εαυτόν ότι αντιπροσωπεύει και όλη την κοινωνία ότι μιλάει εκ μέρους της- το ίδιο πράγμα κάνει και η εκκλησία. Άρα λοιπόν αυτό που συμβαίνει είναι να νομοθετεί ή να γνωμοδοτεί ότι οι λεσβίες οι γκέι οι αμφι και οι τρανς είναι άξιοι να τους συμβούν τα πάντα και επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια της κάθε μιας και του καθενόςγια το πώς θα τους συμπεριφερθεί. Έτσι λοιπόν φτάνουμε στο να εκτελούνται άνθρωποι και να μην συζητάμε γι’ αυτό.».
Και κλείνω με το τρίτο το πιο απλό και μια ευχή. Δεν κοστίζει τίποτε σε κανέναν μας η ευτυχία του άλλου, ας πάψουμε να φωνάζουμε πιο δυνατά για να καλύψουμε τη φωνή του άλλου που πιστεύει σε κάτι διαφορετικό από εμάς. Μακάρι να λέμε κάπου κάπως κάποτε «μια φορά κι έναν καιρό ή Ελλάδα ήτανε αλλιώς κι όλοι μαζί την γιάναμε με τις πράξεις μας».
ΥΓ. Το Q & A δεν κράτησε πολύ ώρα και του έκανε εντύπωση του Παναγιώτη Ευαγγελίδη αλλά εμένα καθόλου. Ήμασταν ένα κοινό που ήταν απόλυτα ικανοποιημένο με αυτό που είδε κι όπως μπαίνοντας στο Cine Αλεξάνδρα ο ψίθυρος ήτανε «τι ωραίος χώρος είναι αυτός» στο φευγιό όλων μας ο ψίθυρος ήτανε «τι ωραία ταινία ήτανε αυτή».
HIDDEN TRACK
Το υλικό τραβήχτηκε για αρχειακούς λόγους του κινήματος ΛΟΑΤΚ+ -όχι για ταινία. Στο πρώτο λοκντάουν, ο σκηνοθέτης το βρήκε στα συρτάρια του και αποφάσισε να κάνει μια ταινία πιο πολύ για συναισθηματικούς λόγους μιας και οι δύο νύφες και ο δήμαρχος είχαν φύγει πια απ’ τη ζωή και ήθελε ν αφήσει πίσω το αποτύπωμα τους.
Μπράβο αξίζουν και στον μοντέρ τον Άλκη Παπασταθόπουλο που με τη φρέσκια του ματιά για μένα ξεπερνάει ας το πούμε την κατηγορία του ντοκιμαντέρ, όπως συνήθως το συναντάμε, και σχεδόν φλερτάρει με μια ριάλιτι-μυθοπλασία.
Όταν βλέπεις την ταινία διασκεδάζεις μα στην ουσία ήταν επικίνδυνη κατάσταση αλλά το γεγονός ότι ο δήμαρχος ως θεσμικός παράγοντας τους είχε καλέσει τους έδινε μεγάλη ασφάλεια και όλη η ομάδα σχεδόν 15 άτομα προσπάθησε κάπως να χαλαρώσει. «Μολονότι τα κορίτσια κρυβόντουσαν περισσότερο, γιατί η κοινωνία είχε συνηθίσει τους “κουνιστούς” αλλά οι γυναίκες, λεσβίες και να παντρευτούνε όπως είπε ο Παναγιώτης Ευαγγελίδης ισοδυναμούσε με κρεμάλα. Οπότε αυτές είχανε πάρει τον σοβαρό ρόλο, ειδικά η Όλγα που έκανε την υπέρβασή της βάζοντάς τα με όλους της τους προσωπικούς της φόβους ενώ μεις κάναμε λίγο πιο πλάκα».
Στον από πίσω λόφο από το δημαρχείο υπήρχε μια μικρή ομάδα κατοίκων της Τήλου που γιουχάρανε την ώρα που τελούνταν οι γάμοι.
Ένα μήνα μετά την τέλεση των πολιτικών γάμων της Τήλου ξεκίνησε η ακυρωτική διαδικασία τους στο πρωτοδικείο Ρόδου, η οποία και ολοκληρώθηκε το 2009. Έγινε έφεση, η οποία και αυτή το 2011 επικύρωσε τις ακυρώσεις. Τα ζευγάρια έκαναν προσφυγή στον Άρειο Πάγο, όπου και εκεί έχασαν τελικά το 2017. Από το 2018 έχουν καταφύγει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στο οποίο ακόμα η υπόθεση εκκρεμεί.
Τον Δεκέμβρη του 2015 ψηφίστηκε στην Ελλάδα η επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και για τα άτομα του ίδιου φύλου. Μέχρι και σήμερα, το 2023, η Ελλάδα παραμένει ακόμα μία από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις οποίες ο πολιτικός γάμος μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου δεν είναι νόμιμος.
