Πώς είναι να είσαι έγκλειστος χωρίς να ξέρεις το γιατί; Πώς είναι να λαμβάνεις μια αγωγή χωρίς να γνωρίζεις την ακριβή της σύνθεση; Και ποια μπορεί να είναι η συμβολή του θεάτρου στην ψυχική υγεία του σύγχρονου ανθρώπου;
Για πρώτη φορά στην Ευρώπη ύστερα από την πρεμιέρα του στη Νέα Υόρκη – το τελευταίο έργο του πολυβραβευμένου Ιρλανδού θεατρικού συγγραφέα Enda Walsh (”Chatroom”, ”The New Electric Ballroom”), «Χάπι» (”Medicine”), παρουσιάζεται στο θέατρο Σταθμός σε μετάφραση Αντώνη Γαλέου και σκηνοθεσία Μάνου Καρατζογιάννη.
Το «Χάπι» είναι μια έντεχνη, πρωτοποριακά γραμμένη αλληγορία, γεμάτη φαρσικό χιούμορ και γνήσια συγκίνηση, για την απουσία της αγάπης και για τη μακρά και βαθιά ανάγκη μας γι’ αυτήν. Οι χαρακτήρες της, ο Τζον και «οι δύο Μαρίες» παγιδεύονται στη δομή, τους κανόνες και τον τρόπο ζωής που επιβάλλει η απομόνωση στην ψυχή τους.
Πάνω απ’ όλα όμως το «Χάπι» είναι ένα κάλεσμα αλληλεγγύης για να καταλάβουμε και να ακούσουμε τον διπλανό μας, μα κυρίως για να αναλάβουμε την ευθύνη να νοιαστούμε ξανά για όσους είναι ή αισθάνονται ευάλωτοι.
Ο Μάνος Καρατζογιάννης μοιράζεται το Ημερολόγιο Προβών για το «ΧΑΠΙ» του Enda Walsh:
Ιούνιος 2022
Έχει μόλις ολοκληρωθεί η μετάφραση από τον Αντώνη και προσπαθώ να κάνω διανομή. Πάντα με δυσκολεύει αυτό. Ίσως να φταίει που έχω 5 πλανήτες στον ζυγό…
Δε θέλω όμως να παίξουν απλώς κάποιοι καλά τους ρόλους αλλά να συναντηθούν ψυχικά με αυτούς.
Μου μιλάνε τυχαία, την ίδια μέρα, η παιδική μου φίλη η Μαίρη και ο Αντώνης για τη Βέρα. Τηλεφωνώ στη Χριστίνα, έχει γύρισμα στο Σασμό και τυχαία είναι μαζί της η Βέρα.
Ε τι άλλο να περιμένω; Να μου την προτείνει ο ατζέντης του συγγραφέα στη Νέα Υόρκη; Και η Μαρία 2; Ο νους μου πάει αμέσως στην Κρυστάλλη που έλαμπε στο περσινό δικό μας “Boston marriage”. Κανονίζουμε συνάντηση στο σπίτι μου με τον Αντώνη να μας διαβάσει το έργο. Εγώ σε κάθε πρώτη ανάγνωση είμαι σα να έχω βγει πρώτο ραντεβού. Σκέφτομαι φιου, θα διαβάσει ο Αντώνης. Στη μέση της ανάγνωσης αρχίζουμε να μιλάμε για τα δικά μας τραύματα. Και μετά παραγγέλνουμε σουβλάκια.
Σεπτέμβριος 2022
Ξεκινούν οι πρόβες. Δουλεύουμε τη μετάφραση λέξη λέξη. Μπορεί να έχω τυπώσει και 10 κείμενα από τότε. Στο φωτοτυπάδικο της γειτονιάς τους λέω πάντα «μια τελευταία». Πρέπει να ισορροπεί ο ρεαλισμός με την ποίηση και να βγαίνει το ιδιαίτερο χιούμορ του έργου.
Άλλοτε μεσημέρι άλλοτε πρωί άλλοτε βράδυ διαβάζουμε το πρωτότυπο και αναλύουμε το έργο. «Πρώτα να συλλάβει ο νους κι ύστερα η καρδιά να πραγματώσει ότι ο νους συνέλαβε», που έλεγε κι ο εθνικός μας ποιητής. Η Κρυστάλλη μιλάει καλά αγγλικά. Κι όταν θέλουμε να ξεχαστούμε τα μιλάμε με κρητική αξάν…
Οκτώβριος 2022
Προσπαθώ να μάθω λόγια. Τα λέω σε όποιον μιλάει ελληνικά. Τα κρυφοδιαβάζω μέχρι και στη Σχολή. Τα λέω από μέσα μου μέχρι και στις παραστάσεις που με καλούν. Αυτό είναι. Την ψώνισα. Τα γράφω όπως η Παξινού. Τα λέω πριν κοιμηθώ, μόλις ξυπνήσω κι όταν κοιμάμαι ακόμα. Θα με τρελάνει το «Χάπι». Να μην υπήρχε ένα χάπι να τα μαθαίνεις τα λόγια; Είναι πολλά εδώ…
Μπαίνουμε στον Σταθμό. Κι αρχίζω να στήνω. Χωρίς κινησιολόγο. Μόνο μοιρογνωμόνιο δε βγάζω. Εδώ.. πιο εδώ… πιο εκεί και παραπέρα…
Ο Κρασανάκης με πηγαίνει στο Δαφνί να δω τους έγκλειστους.
Χαζεύω ταινίες σχετικές που μου πρότεινε ο Ζουμπουλάκης. Πάντα τις αργώ. Ευτυχώς δε θυμώνει ο Λευτέρης. Με παίρνει ο ύπνος στα μισά…
Νοέμβριος 2022
Αρχίζουμε να δουλεύουμε το σκηνικό με τον Κωνσταντίνο και τον Τζακ. Είναι λίγο μαζί τους σαν σε πενταήμερη. Γιατί είναι πολύ κουλ ή φαίνονται τουλάχιστον όσο εγώ βράζω στο ζουμί μου. Με τη Βασιλική στο Βεστιάριο, και με τον Παναγιώτη ξεκινάμε τις ηχογραφήσεις των φωνών που ζητάει το έργο.
Τηλεφωνώ σε ηθοποιούς φίλους που έχω σκηνοθετήσει ή παίξει μαζί τους, στη Λουκία και στον κουμπάρο μου. Δέχονται όλοι με χαρά. Μια Κυριακή και μια Τετάρτη γυρίσαμε όλη την Αθήνα με τον Πανού. Η Νένα μάνα, ο Καταλειφός μπαμπάς, ο Περικλής πάστορας, η Φιλιππίδου δασκάλα, ο Νίκος Κέβιν, ο Λέκκας Φίλιπ – τραύλιζε υπέροχα στην Επαρχία πέρυσι, η Λουκία το κορίτσι της ζωής μου, η Φιλιππίδου δασκάλα, η βραχνή φωνή του Ήμελλου Λίαμ, η Δώρα νοσοκόμα και ο Νταλιάνης ερευνητής. All star cast!
Δεκέμβρης 2022
Έρχεται ο Βαγγέλης ο ΝΤΡΑΜΕΡ. Αλλάζει όλο. Αλλάζω κι εγώ. Με τον Σπύρο οργανώνουμε τη φωτογράφιση. Τον Στέλιο τον βοηθό τον έχω πρήξει. Θα με καταγγείλεις στον Μπιμπίλα του λέω. Γελάει. Αγχώνομαι. Γράφουμε φώτα με τον Άγγελο και καπνίζω πάλι από τα πουράκια του, όπως στην ταινία για τη Μελίνα. Εμμονή στα κιου. Αισθάνομαι ότι τους έχω κουράσει όλους. Τον Άκη τον τεχνικό. Όχι σε αυτό το σημείο, λίγο πιο νωρίς, λίγο πιο αργά.
Πλησιάζει η πρεμιέρα και τα Χριστούγεννα, σκέφτομαι τους δικούς μου ανθρώπους. Και πως η πρεμιέρα συμπίμπει τελικά με τα γενέθλια μου. Είχα γεννηθεί κι εγώ πρόωρα όπως ο ήρωας μου, ο Τζον Κέιν…
«Πάντα για το έξω, για το πώς θα βγούμε έξω και πώς θα φύγουμε!»
