Το περίφημο έργο του John Constable “Salisbury Cathedral from the Bishop’s Grounds” (1823) θα προσφερθεί για πρώτη φορά σε δημοπρασία στο Christie’s Old Masters Evening Sale στις 7 Δεκεμβρίου, ως κορυφαίο έργο της “Classic Week” στο Λονδίνο με εκτιμώμενη τιμή τα 2-3εκ £. Πρόκειται για τη μοναδική απόδοση του καθεδρικού ναού από τον Constable που είχε παραμείνει σε ιδιωτικά χέρια.
Ο Constable δεν ήταν ο πρώτος ζωγράφος που θαύμασε και ζωγράφισε τον καθεδρικό ναό του Salisbury, αλλά στο δικό του έργο θεωρείται η πιο επιτυχημένη και αναγνωρίσιμη εικόνα του ναού και του περιβάλλοντος χώρου. Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες ο Constable ήταν βαθιά θρησκευόμενος άνθρωπος και ο συγκεκριμένος καθεδρικός ναός είχε πρωταγωνιστικό ρόλο στη θρησκευτική κοινότητα του Suffolk, στην οποία έζησε ο καλλιτέχνης. Διόλου τυχαίο ότι από τη γενέτειρά του, τον Suffolk, υπάρχουν περισσότεροι από 300 πίνακες και σχέδια της πόλης του καθεδρικού ναού του Salisbury και των τόπων που γνώρισε μέσα από τις φιλίες του εκεί, παρά από οποιοδήποτε άλλο μέρος της Αγγλίας.
Η καμάρα των δέντρων περικλείει τέλεια το κωδωνοστάσιο του καθεδρικού ναού και πλαισιώνει το κτήριο. Λουσμένος στο φως του ήλιου ο καθεδρικός φαίνεται να προσελκύει πάνω του όλα τα βλέμματα των ανθρώπων που οι φιγούρες του απεικονίζονται στον πίνακα, ειδικότερα του άνδρα (Επίσκοπος Φίσερ) που με το μπαστούνι του δείχνει προς τον καθεδρικό ναό, δίνοντας την εντύπωση εισόδου στον κόσμο του 19ου αιώνα.
Η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι εντυπωσιακή. Η δεξιότητα του καλλιτέχνη μπορεί εύκολα να γίνει κατανοητή από την εξαίσια παρουσίαση των παραθύρων, και των άλλων λεπτότερων χαρακτηριστικών του αρχιτεκτονικού αριστουργήματος, όπως και η ζωντανή παρουσίαση του πλούσιου τοπίου γύρω από τον καθεδρικό ναό, με τα δέντρα, τα υδάτινα λιβάδια, τον πλούσιο βοσκότοπο με τα βοοειδή και τα σύννεφα στον ουρανό.
Ο Constable κοιτάζει τον καθεδρικό ναό μέσα από το δάσος αναπαριστώντας μαζί και τα καταπράσινα βοσκοτόπια, χαρακτηριστικό της δουλειάς του, καθώς και τους ευγενείς με τα ζώα τους να βόσκουν.
Στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, όταν ο Constable ξεκίνησε τη ζωγραφική του καριέρα, κυρίαρχη παράδοση ήταν ακόμα το κλασικό τοπίο. Αυτός ο τύπος ζωγραφικής, που διαδόθηκε τον δέκατο έβδομο αιώνα, δεν είχε στόχο να αναπαραστήσει ένα τοπίο όπως φαίνεται στην πραγματικότητα, αλλά αντίθετα το πώς θα έπρεπε να μοιάζει σε έναν ιδανικό κόσμο. Τα χαρακτηριστικά ρομαντικοποιήθηκαν και συντέθηκαν προσεκτικά χρησιμοποιώντας διάφορους κανόνες και συμβάσεις – κάθε βράχος, δέντρο και ζώο τοποθετήθηκαν με κόπο – για να δημιουργήσουν αρμονικές, αλλά εξωπραγματικές απεικονίσεις τοπίων. Ο Constable όμως, αντί να ζωγραφίζει εξιδανικευμένες απόψεις, ζωγράφιζε αυτό που έβλεπε. Πίστευε ότι τίποτα δεν ήταν πολύ συνηθισμένο ή κοινότοπο για την τέχνη του.
Η ελαιογραφία αυτή δημιουργήθηκε στη δεκαετία του 1820 και αποτελεί μέρος ενός συνολικού έργου που ανατέθηκε από τον Επίσκοπο John Fischer και παρόλο που ο Επίσκοπος παρακολουθούσε με ενδιαφέρον την καλλιτεχνική εξέλιξη του Constable περίμενε μέχρι να εδραιωθεί καλά η καριέρα του ζωγράφου πριν του αναθέσει ένα έργο.
Το θέμα που επέλεξε ήταν αυτή η υπερβατική όψη του καθεδρικού ναού, όπως αποτυπώθηκε σε μια ελαιογραφία που εκτέθηκε στη Βασιλική Ακαδημία το 1823 και τώρα βρίσκεται στο Μουσείο Victoria & Albert στο Λονδίνο. Δύο χρόνια αργότερα, ο Επίσκοπος Φίσερ παρήγγειλε μια άλλη εκδοχή του θέματος, με ένα λιγότερο θυελλώδη ουρανό, το σκίτσο του οποίου βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης και ο ολοκληρωμένος πίνακας βρίσκεται στη Συλλογή Frick της Νέας Υόρκης.
Λίγα λόγια για τον Καθεδρικό ναό του Salisbury
Ο καθεδρικός ναός του Salisbury είναι ένα μνημειώδες κτίσμα της αγγλικής γοτθικής αρχιτεκτονικής. Ο αρχικός καθεδρικός ναός ολοκληρώθηκε το 1092 από τον Osmund, τον πρώτο επίσκοπο του Salisbury.
Το κυρίως κτήριο, όπως είναι σήμερα, ολοκληρώθηκε σε διάρκεια 38 ετών, από το 1220 έως το 1258. Διαθέτει τον ψηλότερο πυργίσκο στην Αγγλία με το ύψος του να φτάνει τα 123 μέτρα. Έχει τους μεγαλύτερους διαδρόμους και το μεγαλύτερο προαύλιο καθεδρικού ναού στην Αγγλία και επιπλέον διαθέτει το παλαιότερο εν λειτουργία ρολόι στην Ευρώπη, που κατασκευάστηκε το 1386. Στον καθεδρικό ναό εκτίθεται το πιο καλοδιατηρημένο από τα τέσσερα αντίγραφα της Μάγκνα Κάρτα.
