Ο Giuseppe Penone στην Αθήνα: Ξενάγηση στη νέα του ατομική έκθεση στην Gagosian- ένα εικαστικό αριστούργημα που αξίζει να επισκεφθείτε

Ο Giuseppe Penone και το εικαστικό του αποτύπωμα στη φύση μέσα από την έκθεση "Impronte di Corpi nell'aria / Bodies Imprinted in the Air"

Όταν δουλεύεις με οποιοδήποτε υλικό, το υλικό είναι αυτό που σε καθοδηγεί. Αποστολή του καλλιτέχνη είναι να εξωθήσει και να αναδείξει τη ζωτικότητά του. Σκοπός μου είναι να σας κάνω να κατανοήσετε τι εστί δημιουργία, ποια είναι η αλληλουχία σκέψεων και πράξεων. —Giuseppe Penone

Πριν λίγες ημέρες είχα τη μεγάλη τύχη να επισκεφθώ τη νέα ατομική έκθεση του Giuseppe Penone στο υπέροχο κτήριο της Gagosian στην Αθήνα. Η ανυπομονησία μου μεγάλη, που με γυρνάει σε αναμνήσεις των παιδικών μου χρόνων βουτηγμένη σε πλαστελίνες και υλικά, για να φτιάξω τα πρώτα μου άμορφα γλυπτά, αυτά που ψήναμε στον φούρνο και θεωρούσαμε ότι παραγάγαμε τέχνη, γλυπτά εμπνευσμένα από αυτά των μεγάλων, των ασύγκριτων εικαστικών, σαν τον Penone.

Ο Giuseppe Penone είναι ένας από τους σημαντικότερες καλλιτέχνες της γενιάς εκείνης των εικαστικών που ήρθαν για να δημιουργήσουν μια ολόκληρη εικαστική φιλοσοφία, αυτών των εικαστικών που πέραν από το έργο τους παράγουν ήθος. Ξεκίνησε την καλλιτεχνική του διαδρομή ως εκφραστής του κινήματος της Arte Povera, ενός καλλιτεχνικού κινήματος που έρχεται αντιμέτωπο με την τυποποίηση και τον ευτελισμό της τέχνης, την εκβιομηχάνιση, αλλά και με τα μοντέρνα κινήματα της εποχής (τέλη 1960, αρχές 1970). Μια «φτωχή» τέχνη που αποδίδει χρησιμότητα σε ευτελή υλικά, όπως πέτρα, γυαλί, ξύλο και άλλα υλικά.

GIUSEPPE PENONE Rotazione (Rotation), 2020 Inkjet print on baryta paper © Archivio Penone Courtesy Gagosian
GIUSEPPE PENONE Impronte di corpi nell’aria – colonna (Bodies Imprinted in the Air – Column), 2016 White Carrara marble and bronze © Archivio Penone Courtesy Gagosian

Η πορεία του Penone εκτείνεται σε πενήντα αξιοσημείωτα έτη δημιουργίας και μελέτης της σχέσης και αλληλεπίδρασης μεταξύ του ανθρώπινου σώματος και της φύσης. Τα υλικά που χρησιμοποιεί είναι πρωτόλεια, αλλά και τεχνητά – όπως το ξύλο, η πέτρα, το δέρμα, ο μπρούτζος κ.ά. Στην πρώιμη του δημιουργική περίοδο, βασισμένος στη μελέτη του περί αέναης σχέσης ανθρώπου και φύσης, παρενέβαινε εικαστικά στα δασικά τοπία της πατρίδας του στο Piemonte της Ιταλίας.

Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη του επικεντρώθηκε στο δέντρο ως ένα ζωντανό οργανισμό που μοιάζει πολύ με την ανθρώπινη μορφή. Στο μετέπειτα έργο του διατηρεί το χαρακτηριστικό του κατά το οποίο ενσωματώνει τις δυαδικές έννοιες που σχετίζονται με τον φυσικό κόσμο και την έννοια της ζωντανής γλυπτικής. Στην πορεία του έργου του, εξήγαγε τα όρια μεταξύ performance και land art, μέχρι και τα πιο πρόσφατα έργα του, στα οποία χρησιμοποιεί παραδοσιακές μεθόδους (χύτευση, γλυπτική και σχέδιο) και υλικά (ξύλο, μπρούντζο, τερακότα και μάρμαρο) και τα οποία είχαμε την τύχη να δούμε από κοντά στην έκθεση.

Giuseppe Penone: Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air, installation view, 2021 © Giuseppe Penone Photo: Paris Tavitian Courtesy Gagosian and the artist
Giuseppe Penone: Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air, installation view, 2021 ©Giuseppe Penone Photo: Paris Tavitian Courtesy Gagosian and the artist

Η έκθεση αυτή πήρε τον τίτλο της ”Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air” από μια σειρά νέων γλυπτικών έργων σε μπρούτζο και μάρμαρο που παραπέμπουν στην ανάπτυξη φυτών, τα οποία φυτρώνουν μέσα από την πέτρα, σαν αυτά τα ίδια να γεννιούνται μέσα από τη γη. Για παράδειγμα, οι φωτογραφίες Libro / polvere trappola / mano (Book / Dust Trap / Hand) (1972) και Guanti (Gloves) (1972) – τα πιο πρώιμα έργα της έκθεσης – ενσωματώνουν εικόνες του χεριού του. Αυτή η πρακτική επαναλαμβάνεται και σε πιο πρόσφατα έργα του, όπως στο Rotazione (Rotation, 2020), το οποίο απεικονίζει ένα χέρι κατά την πράξη της δημιουργίας πολλαπλών αποτυπωμάτων.

Σε επιτοίχιες μαρμάρινες πλάκες, όπως στο έργο Pelle di marmo – oro (Skin of Marble – Gold, 2006), αποκαλύπτει πλέγματα που θυμίζουν φλέβες, καθιστώντας ασαφή τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ ζωικού και ορυκτού και δίνοντας έμφαση στις μετασχηματιστικές φυσικές διεργασίες της γέννησης και της ανάπτυξης, του θανάτου και της φθοράς.

Giuseppe Penone: Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air, installation view, 2021 © Giuseppe Penone Photo: Paris Tavitian Courtesy Gagosian and the artist

Κατά τη διάρκεια της ξενάγησης από τον ίδιο τον καλλιτέχνη δεν γινόταν να μην κρεμαστούμε από τα χείλη του. Με μια απόλυτη ηρεμία και φυσική ευγένεια (στοιχεία τα οποία είναι εμφανή και στα έργα του) μας παρουσίασε τα έργα του. Μας μίλησε για τον τρόπο που συνδέεται ως γλύπτης αλλά και ως άνθρωπος με τη φύση. Συγκεκριμένα, συνδέει το ανθρώπινο σώμα με το υλικό του έργου. Κάθε κομμάτι μαρμάρου είναι κομμάτι του σώματος τόσο εμφανώς διάφανo που βλέπουμε τις «φλέβες» του πάνω στο μάρμαρο.

Χρησιμοποιεί τον μπρούτζο για να αποτυπώσει το δέντρο, και την πέτρα για να αποτυπώσει τη γη. Παίζει με το φως και κάθε γλυπτό ή επιτοίχιο γλυπτό του αλλάζει φόρμα ή και αίσθηση ανάλογα με την οπτική που έχει ο επισκέπτης. Μου θύμισε τα γλυπτά του Παρθενώνα, που το ανάγλυφό τους και η τεχνοτροπία μεταλλάσσονται ανάλογα με την απόσταση, τη θέση και το φως που διαχέεται στο γλυπτό. Κάθε μου μετάβαση από δωμάτιο σε δωμάτιο κατά τη διάρκεια της ξενάγησης μου επιβεβαίωνε συνέχεια τους λόγους για τους οποίους ο Giuseppe Penone είναι ένας από τους πιο σπουδαίους γλύπτες που συνεχίζουν και αφήνουν το αποτύπωμά τους στην τέχνη, στη φύση και τη γη.

Giuseppe Penone: Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air, installation view, 2021 © Giuseppe Penone Photo: Paris Tavitian Courtesy Gagosian and the artist

Μιλάμε για μια έκθεση που σε καθηλώνει, σε προβληματίζει και σε αγγίζει. Τα γλυπτά του Penone, ανακαλούν στη μνήμη μας την υποσυνείδητη ένωσή μας με τη φύση μέσω της γέννησης. Προβάλουν την έννοια της σωματικής μας σύνδεσης με το χώμα και πώς αυτό οδηγεί στο λεγόμενο grounding. Τα έργα του συνδέουν συμβολικά τόσο επίμονα τον άνθρωπο με τη φύση σε μια εποχή που ο άνθρωπος είναι το θηλαστικό που τη δολοφονεί συνειδητά καθημερινά.

Το έργο του Penone είναι τόσο σύγχρονο και σε μια χρονική στιγμή που ο πλανήτης αναζητά πνοή, ο Penone έρχεται με μια σειρά έργων τόσο ευαίσθητη και συναισθηματική που αποδεικνύει τη μεγαλειότητα του έργου του με τρανά, αλλά διακριτικά και συνάμα απλά, γλυπτικά statements.

Giuseppe Penone: Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air, installation view, 2021 ©Giuseppe Penone Photo: Paris Tavitian Courtesy Gagosian and the artist

Λίγα λόγια για τον Giuseppe Penone 

O Giuseppe Penone γεννήθηκε το 1947 στο Γκαρέσιο της Ιταλίας, ενώ ζει και εργάζεται στο Παρίσι και το Τορίνο.

Τα έργα του ανήκουν σε σημαντικές συλλογές, όπως στην Tate στο Λονδίνο, το Centre Pompidou στο Παρίσι, το Louvre Abu Dhabi, το Museum of Contemporary Art στο Λος Άντζελες, το Metropolitan Museum of Art στη Νέα Υόρκη και το Museum of Modern Art στη Νέα Υόρκη. Εκθέσεις του περιλαμβάνουν τις Musée des Arts Contemporains du Grand-Hornu, Βέλγιο (2010), Nelle Mani – In the Hands, De Pont Museum, Tilburg, Ολλανδία (2010), 22 Opere a Versailles στο Château de Versailles, Γαλλία (2013), Ideas of Stone (Idee di Pietra), Madison Square Park, Νέα Υόρκη (2013–14), Being the River, Repeating the Forest, Nasher Sculpture Center, Ντάλας (2015), Sculpture, Museo di Arte Moderna e Contemporanea di Trento e Rovereto, Ιταλία (2016), Anafora, Reggia di Venaria Reale, Ιταλία (2016) και Matrice / Matrix, Palazzo della Civiltà Italiana, Ρώμη (2017).

Ο Penone έχει λάβει πολλές διακρίσεις, συμπεριλαμβανομένου του Praemium Imperiale, από την Ιαπωνική Ένωση Καλών Τεχνών (2014). Το 2017, η μόνιμη εγκατάστασή του για το Louvre Abu Dhabi, με τίτλο Germination παρουσιάστηκε στα εγκαίνια του Μουσείου.

Giuseppe Penone: Impronte di corpi nell’aria / Bodies Imprinted in the Air, installation view, 2021 ©Giuseppe Penone Photo: Paris Tavitian Courtesy Gagosian and the artist

Info έκθεσης:

Giuseppe Penone: Impronte di Corpi nell’aria | Bodies Imprinted in the Air | 16 Σεπτεμβρίου – 13 Νοεμβρίου 2021 | Gagosian 

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.