Μια νέα έκθεση διοργανώνεται στο Λονδίνο αφιερωμένη στο έργο και τη ζωή του Takis στη White Cube Bermondsey σε στενή συνεργασία με το Ίδρυμα Takis. Από τις 12 Μαΐου θα παρουσιαστούν έργα της καλλιτεχνικής πορείας του Έλληνα δημιουργού, ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα της μακρόχρονης εξερεύνησής του στην τέχνη και την επιστήμη.
Ο Takis αφιέρωσε τη ζωή του να εξερευνά τις μαγνητικές δυνάμεις και την ενέργεια των μαγνητικών πεδίων, τα οποία αποτελούν ένα από τα θεμέλια του έργου του στην καλλιτεχνική του έρευνα, πειραματίζεται με τον ηλεκτρισμό, τον ήχο και το φως. Το φως αλλά και η κίνηση σε κάθε της μορφή –μηχανική, ηλεκτρομηχανική, θερμική, μαγνητική, υδροδυναμική, αιολική– είναι στοιχεία που αποτελούν βασικούς πυλώνες του καλλιτεχνικού του έργου.
Πρόκειται για την πρώτη παρουσίαση του έργου του σε ευρωπαϊκή χώρα μετά τον θάνατό του, το 2019, και εκτίθενται σημαντικά και αντιπροσωπευτικά έργα του Takis από τις σειρές των δεκαετιών του 1950 έως και το 2000. Η επιλογή των έργων κατοπτρίζει την αέναη διερεύνηση του στο φάσμα των αόρατων ενεργειών ως «Τέταρτη Διάσταση» στην τέχνη.
Η έκθεση ξεκινάει κάνοντας ένα αναδρομικό ταξίδι στην καριέρα του από τα πρώτα του έργα τη δεκαετία του ’50, τα γλυπτά από σφυρήλατο σίδηρο εμπνευσμένα και από τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό αλλά και από καλλιτέχνες όπως ο Picasso και ο Giacometti, τα καινοτόμα έργα της δεκαετίας του ’60, απόρροια της εξερεύνησης των μαγνητικών πεδίων και φυσικά τα ερωτικά γλυπτά της δεκαετίας του ’70 .
Ο Marcel Duchamp, αγαπημένος φίλος του πολύ συχνά είχε αναφερθεί σε εκείνον ως «γητευτή των μαγνητικών πεδίων», συμπληρώνοντας ότι «υπογραμμίζει τις βαθιές και ποιητικές καινοτομίες αυτού του μοναδικού, διαισθητικού επιστήμονα».
Μεγάλο αφιέρωμα φυσικά θα γίνει στη συλλογή του με τα έργα «Σινιάλα» που άρχισε να δημιουργεί το 1955. Είναι η περίοδος που ζει στο Παρίσι και εντυπωσιασμένος από τα ραντάρ, τις κεραίες και τα τεχνολογικά κατασκευάσματα που κοσμούν τον σιδηροδρομικό σταθμό στο Calais της Γαλλίας, εμπνέεται και δημιουργεί τα πρώτα του Σινιάλα, τα οποία ενώ στην αρχή είναι άκαμπτα και έχουν φωτεινά σήματα στην κορυφή τους, σταδιακά αλλάζουν μορφή.
Ενθυμούμενος αυτή τη στιγμή, μερικά χρόνια αργότερα ο ίδιος θα αναφέρει: «Ο σταθμός ήταν ένα τεράστιο μέρος, ένα δάσος σημάτων. Τερατώδη μάτια αναβόσβηναν, ράγες, σήραγγες, μια ζούγκλα από σίδερο. Έβγαλα μια κιμωλία και άρχισα να σχεδιάζω όλα αυτά τα φαινόμενα πάνω στο τσιμέντο. Να αποτυπώσω με σαφήνεια την ανάγκη της ανθρώπινης φαντασίας και της σκέψης: ο άνθρωπος κατασκευάζει για δική του χρήση σήραγγες και εξόδους, σύμβολα της αποφυγής του θανάτου. Κυνηγήσαμε τα ιερά σύμβολα στην έρημο και τα αντικαταστήσαμε με ηλεκτρονικά μάτια».
Μεγάλα σε κλίμακα, ταλαντευόμενα στους κραδασμούς της σκέψης, τα «Σινιάλα» αντανακλούν τη γοητεία που του ασκούν τα ραδιοκύματα, τα ραντάρ και η δυνατότητα επικοινωνίας με αόρατους και μακρινούς κόσμους, κόσμους σε μακρύτερες από εμάς αποστάσεις. Σε κάθε του έργο προσθέτει ένα αντικείμενο στην κορυφή του, όπως τμήματα ηλεκτρονικού εξοπλισμού, φυλακτά μεταλλικά σχήματα ή θραύσματα βομβών που είχαν πέσει στην Αθήνα. Ορισμένα «Σινιάλα» αναβοσβήνουν, έχουν χρωματιστά φώτα, μετατρέποντάς τα σε εκφραστικούς, τεχνολογικούς φάρους, ένα οπτικό στοιχείο στο πνεύμα των κυρίαρχων καλλιτεχνικών ρευμάτων της Pop και Op Art. Πρόκειται για το υλικό που θα αποτελέσει το κατεξοχήν στοιχείο της καλλιτεχνικής του πορείας.
Έργα του από τη σειρά “Télé-Lumieres“, “Télé-Peintures” και “Télé-Sculptures” του 1959 θα έχουν την τιμητική τους περιλαμβάνοντας πίνακες και γλυπτά που επιδεικνύουν τη σύνδεση του έργου του με το μαγνητισμό, για τον οποίο όπως ο ίδιος διακήρυττε: «συνδέει μέσα στο διάστημα, όλα τα αντικείμενα, τα μέταλλα, και τα μικροσωματίδια του Κόσμου».
Παρουσιάζονται και μεταγενέστερα έργα του, της δεκαετίας του ‘90 που περιλαμβάνουν τους μονόχρωμους πίνακες «Μαγνητικός Τοίχος – Η 4η Διάσταση», οι οποίοι χρησιμοποιούν τις αόρατες δυνάμεις που συνδέουν μαγνήτες και σύρματα σιδήρου απεικονίζοντας έναν άπειρο αριθμό συνθέσεων στην επιφάνεια του καμβά.
Η πρωτότυπη καλλιτεχνική φωνή του ξεκινώντας την καριέρα του στην αρχή της ατομικής εποχής, ύμνησε με μοναδικό τρόπο την ποίηση και την ομορφιά του ηλεκτρομαγνητικού σύμπαντος από τη δεκαετία του ’60 με αξεπέραστα μέχρι σήμερα έργα.
Φέρνοντας τις δυνάμεις του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος στην τέχνη για πρώτη φορά, τα έργα του προαναγγέλλουν ένα δυναμικό συμπαντικό μέλλον – το οποίο ο ίδιος βλέπει ως ουτοπική εποχή, στην οποία οι άνθρωποι ζουν πλήρως υπό τις αινιγματικές ενέργειες του σύμπαντος.
Από το 1960 είχε δυναμική παρουσία σε μεγάλες καλλιτεχνικές εκθέσεις από το Παρίσι, στη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο και φυσικά στην Ελλάδα λαμβάνοντας μέρος σε πολλές εκθέσεις. Στη Γαλλία, το Μουσείο του Jeu de Paume, το Palais de Tokyo και το Fondation Maeght έχουν οργανώσει μεγάλες αναδρομικές εκθέσεις αφιερωμένες στον καλλιτέχνη. Το έργο του έχει εκτεθεί στους κήπους της UNESCO στο Παρίσι και στην περιοχή της La Défense, όπου η γαλλική κυβέρνηση τού παραχωρεί τον μεγαλύτερο δημόσιο χώρο που δόθηκε ποτέ στην ιστορία του Παρισιού σε καλλιτέχνη, 3.500 τ.μ. για ένα «δάσος» από 49 Φωτεινά Σινιάλα.
Έχει επίσης συμμετάσχει δύο φορές στην documenta στο Κάσελ, μια φορά στην Biennale της Βενετίας και το 1985 στην Biennale του Παρισιού όπου τιμήθηκε με το πρώτο βραβείο. Το 2001, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποδίδει στο Κ.Ε.Τ.Ε. τιμητική πλακέτα για την προσφορά του καλλιτέχνη στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για τα έργα του με τίτλο Ηλεκτρικά Βαρέλια.
Τα έργα του κοσμούν τις μόνιμες συλλογές των σπουδαιότερων μουσείων του κόσμου όπως το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης George Pompidou στο Παρίσι, το ΜΟΜΑ και το Guggenheim Museum της Νέας Υόρκης, τη De Menil Collection στο Χιούστον, την Tate Modern του Λονδίνου, την Peggy Guggenheim Collection στη Βενετία.
