Η οπερατική εκδοχή της «Στρέλλας», της ταινίας του Πάνου Κούτρα και του Παναγιώτη Ευαγγελίδη, ξεκίνησε ως η πλέον αναμενόμενη παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Λογικό: πέρα από την αγάπη που περιβάλλει την «Στρέλλα», τη μουσική ανέλαβε ο Μιχάλης Παρασκάκης, το λιμπρέτο η Αλεξάνδρα Κ. και τη σκηνοθεσία ο Γιώργος Κουτλής. Μέχρι που μια σειρά αντεγκλήσεων, υπαναχωρήσεων και αλλαγών στη διανομή δημιούργησε έναν επιπλέον θόρυβο, πυροδοτώντας ατέρμονες αντιπαραθέτεις.
Τώρα που η πρεμιέρα είναι επιτέλους προ των πυλών, ο συνθέτης Μιχάλης Παρασκάκης ξεκαθαρίζει όσα συνέβησαν, μιλά για την ασυνήθιστη πορεία και το έργο του, αποκαλύπτει και αποκαλύπτεται σε μια συζήτηση σε βάθος.
Πολύπαθη η «Στρέλλα» σας!
Με όλα αυτά που έχουν γίνει, θα κάνω μετά μια όπερα που θα είναι το παρασκήνιο μέχρι την παράσταση. Θα μπορούσα να κάνω κάτι τέτοιο, γιατί φυσικά είναι και πολλά που δεν βγαίνουν προς τα έξω, δεν γίνονται γνωστά. Όλο το παρασκήνιο με την αλλαγή που έγινε… Θα είχε πάρα πολύ πλάκα.
Πρέπει κάτι να πούμε γι’ αυτό, αλλιώς θα είναι σαν να κάνουμε ότι δεν βλέπουμε τον ελέφαντα στο δωμάτιο. Και έγιναν πολλά. Να πάμε από το πώς ξεκίνησε η ιστορία της «Στρέλλας» ως όπερα;
Όπερα δωματίου τη λέμε τώρα; Αν και μπερδευτήκαμε λίγο αν θα την ονομάσουμε τελικά μουσικό θέατρο ή όπερα ή δεν ξέρω τι. Αλλά παρόλο που έχουμε λίγο πιο προσωδιακό τραγούδι και αρκετό Sprechgesang, παραμένει όπερα, δεν είναι μουσικό θέατρο. Πώς άρχισε… Μου έκανε μια ανάθεση η Λυρική Σκηνή, ο κ. Κουμεντάκης, η οποία ακυρώθηκε στην πορεία, και εκεί πάνω μου είπε: «Να σκεφτούμε κάτι άλλο. Σκέψου κάτι να προτείνεις». Το θέμα ήταν ελληνική ταινία, μεταφορά στη σκηνή. Σκέφτηκα τρεις ταινίες. Τις πρότεινα και επιλέχθηκε από τις τρεις η «Στρέλλα». Έτσι ξεκίνησε, η αρχή της ανάθεσης αυτή είναι. Μετά ψάχναμε τη διανομή. Βρήκαμε τον Γιώργο Ιατρού…
Ένας υπέροχος βαρύτονος.
Υπέροχος. Φοβερή φωνή και πολύ καλός μουσικός. Έγινε μετά αυτό που έγινε. Είχαμε ζητήσει από την Κάθριν Ράιλι να είναι η σύμβουλός μας για τα θέματα που έχουν να κάνουν με τη συμπερίληψη, την τρανς κοινότητα και όλα αυτά. Μετά έγινε ό,τι έγινε και αρχίσαμε τις ακροάσεις.
Αυτό το έχω ως απορία. Δεν γνώριζε η κυρία Ράιλι για την επιλογή του Ιατρού;
Δεν έχουμε απόλυτα βρει πώς έχει γίνει όλη αυτή η παρεξήγηση. Εγώ όταν επικοινώνησα με την κυρία Ράιλι ήξερα για τον Ιατρού. Θεώρησα ότι το είπα. Είπα για έναν drag performer που είναι βαρύτονος. Ούτε εγώ, ούτε η ίδια θυμόμαστε ακριβώς τι έχει ειπωθεί. Δεν μπορώ να πω ότι έφταιγε η κυρία Ράιλι, αλλά σε καμία περίπτωση δεν της αποκρύψαμε κάτι. Είναι τελείως θέμα ασυνεννοησίας. Προσπαθήσαμε να βρούμε τι μπορεί να είπαμε μεταξύ μας και δεν συνεννοηθήκαμε. Νομίζω ότι το βρήκε η ίδια, ότι μάλλον εγώ της είπα για drag performer και κατάλαβε trans drag ενώ εγώ εννοούσα άντρα drag και ίσως κάπου εκεί να έμεινε το πράγμα γιατί δεν είχαμε ξεκινήσει ακόμα την πραγματική συνεργασία. Αλλά σίγουρα δεν το κρύψαμε, γιατί το είχε ανακοινώσει κιόλας ο Ιατρού.
Η προσέγγιση που λέει ότι μία τρανς πρέπει να παίζεται από μια τρανς μου φαίνεται εξαιρετικά συντηρητική. Σκεφτείτε να αρχίσουμε να λέμε ότι στο θέατρο ένας άνδρας πρέπει να παίζεται από άνδρα, μια γυναίκα από γυναίκα και πάει λέγοντας. Ήθελα να πιστεύω ότι αυτά είναι πράγματα που τα έχουμε λύσει από χρόνια.
Ε, δεν τα έχουμε λύσει! (Γέλια) Και σαφέστατα δεν συμφωνώ με το ότι ο ηθοποιός ή τραγουδιστής πρέπει να έχει το βίωμα του ρόλου που υποδύεται. Γιατί μπαίνουμε σε πολύ περίεργες λογικές μετά από αυτό. Τελικά αν το σκεφτείς κιόλας, θα τις αποκλείσει από το να παίξουν άλλους ρόλους. Γιατί θα καταλήξει κάποιος να πει ότι ΟΚ, αφού οι διεμφυλικές είναι για να παίζουν διεμφυλικές, τότε ένας ανδρικός ρόλος δεν μπορεί να παιχτεί από διεμφυλική. Μα γιατί όχι;
Ούτε και ένας γυναικείος. Δεν υπάρχει το βίωμα!
Ούτε και ένας γυναικείος επίσης. Ακριβώς. Σε αυτό το επίπεδο διαφωνώ με το επιχείρημα αυτό. Το επιχείρημα που δέχομαι και καταλαβαίνω για ποιο λόγο έγινε όλο αυτό, είναι ότι ακριβώς επειδή είναι μια μειονότητα στην οποία η κοινωνία έχει συμπεριφερθεί άσχημα, βάναυσα, κι επειδή είναι και η πρώτη φορά, είναι μια καλή ευκαιρία να μπουν μέλη της κοινότητας για να δείξουν ότι: Ξέρετε, δεν υπολειπόμαστε σε κάτι για να αναλάβουμε έναν τέτοιον ρόλο. Θέλω να πιστεύω ότι σε 10 χρόνια θα μπορεί να παίζει οποιοσδήποτε τον ρόλο. Και αυτόν και όλους τους υπόλοιπους. Και δηλαδή γιατί να μην παιχτεί κι ο ρόλος του πατέρα από μια διεμφυλική. Γιατί όχι; Σημασία θεωρώ ότι πρέπει να δίνουμε στην ικανότητα του ηθοποιού. Απλά στην παρούσα περίπτωση καλώς έγινε αυτό που έγινε, δεν το θεωρώ κακό. Στην αρχή πρέπει να πω ότι αγχώθηκα πάρα πολύ κι έλεγα: μα αυτό αντιβαίνει στην ιδέα μου για τις ίσες ευκαιρίες. Μα όμως κάτσε: δεν έχουν ίσες ευκαιρίες, οπότε πρέπει κάπως να δοθούν τεχνητά ίσως στην αρχή, για να είναι μετά αυτονόητο ότι παίρνει τον ρόλο όποιος μπορεί.
Εγώ προβληματίστηκα πάρα πολύ όταν είδα την κλήση σε ακρόαση που, αν δεν απατώμαι, σχεδόν έλεγε: «εντάξει, αν δεν μπορείτε να βγάλετε φωνητικά τον ρόλο όπως είναι, θα τον αλλάξουμε». Αυτό δεν είναι πρόβλημα για τον συνθέτη;
Ναι. Αρχικά το έκανα και εγώ, κυρίως για να διευκολύνω την κατάσταση. Στην πορεία όμως τελικά δεν άλλαξα, πρέπει να πω, την παρτιτούρα. Απλά αλλάξαμε τον τρόπο προσέγγισης ερμηνευτικά. Γιατί, κακά τα ψέματα, η Λέττα Κάππα δεν είναι λυρική τραγουδίστρια. Όμως δεν ήθελα να βγει με έναν τρόπο που θα την εκθέσει η παρτιτούρα. Οπότε έπρεπε να βρεθεί μια μέση λύση. Ούτως η άλλως η παρτιτούρα είναι γραμμένη με τρόπο πολύ κοντά στον φυσικό λόγο, έτσι την έχω γράψει, οπότε το να γίνει ακόμα λίγο πιο φυσικός ο λόγος και να ξεκολλήσει λίγο από το τραγούδι, αλλά να μην είναι και ομιλία καθαρή, ήταν η ιδανική λύση για αυτή την περίπτωση. Κατά τα άλλα, κανονικά: μέτρημα, ο μαέστρος δίνει ατάκες, δεν είναι έξωμουσικό αυτό που γίνεται.
Από πλευράς μουσικής γλώσσας, ύφους, πού κινήθηκες;
Έχουμε μέσα μια άρια του Πουτσίνι, μια άρια του Βέρντι, που είναι πιο αυτούσιες -μετενορχηστρωμένες βέβαια, έτσι;- και έχουμε και μια διασκευή Αττίκ και ένα κομμάτι με τον τρόπο του μιούζικαλ. Όλο το υπόλοιπο, δηλαδή το 90% του έργου, είναι στο προσωπικό μου ιδίωμα -λίγο περισσότερο προσβάσιμο μόνο και μόνο επειδή μου το ζητάει η ίδια η ιστορία. Θεωρώ ότι δεν ταίριαζε να κάνω κάτι εξαιρετικά αφαιρετικό και να παίξω με τα νεύρα του θεατή στο πόσο θα τον ενοχλήσω σε σημεία –πράγμα που μ’ αρέσει πάρα πολύ να το κάνω στα κομμάτια μου.
Η ελληνική γλώσσα πόσο συμβατή είναι με την όπερα;
Αυτό είναι το βασικό μου πρόβλημα με την όπερα: το πώς αντιμετωπίζεται καμιά φορά η γλώσσα. Εδώ μιλάμε για ένα κείμενο αρκετά ρεαλιστικό. Δεν μπορούσα να το φανταστώ να τραγουδιέται μελωδικά ή με πιο ανοιχτές νότες, πιο μεγάλης διάρκειας, χωρίς να γίνει παρωδία. Γι’ αυτό πήγα κοντά στη φυσική ομιλία και στην προσωδία. Τα ελληνικά, δεν θα πω ψέματα, όταν τα ακούω στην όπερα αντιμετωπισμένα με πιο οπερατικό τρόπο, συνήθως γελάω. Μου φαίνεται αστείο. Δεν μου στέκονται. Μάλλον γιατί τα καταλαβαίνω! Όταν ακούω ιταλικά, δεν τα καταλαβαίνω άμεσα. Γενικά μου φαίνεται κάπως δύσκολο να μελοποιήσεις μη ποιητικό κείμενο στη μητρική σου γλώσσα. Σε μια άλλη γλώσσα το κάνεις πιο ελεύθερα, αλλά μπορείς να κάνεις πάρα πολλά λάθη και να μην το καταλαβαίνεις κιόλας.
Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, ενώ είχα αγαπήσει πολύ την «Έντα Γκάμπλερ» σου μουσικά, η αγγλική γλώσσα με είχε ξενίσει. Μου άφηνε μια αίσθηση μεταφρασμένου λόγου. Ενώ ποτέ δεν με ενοχλούσαν τα αγγλικά στην όπερα του Μπρίτεν, εδώ είχα ένα πρόβλημα.
Τα αγγλικά είναι γενικά μια προβληματική γλώσσα στην όπερα για μένα. Και αυτή μου φαίνεται εξαιρετικά δύσκολη γλώσσα για μελοποίηση. Κάτι μου κλωτσάει πάρα πολύ.
Ίσως επειδή είναι σύντομες οι λέξεις.
Ενώ στην ποπ είναι άψογη, είναι ίσως η καλύτερη. Αλλά στην όπερα ναι, είναι περίεργη. Ακόμη και στον Μπρίτεν θα περάσει λίγη ώρα στην αρχή της όπερας μέχρι να καταφέρω να ξεπεράσω το ότι μου ακούγεται περίεργη. Ιδανικά μου φαίνονται τα γαλλικά, πιο πολύ από όλα. Δεν τα μιλάω κιόλας, αλλά για κάποιο λόγο πιστεύω ότι θα μπορούσα να τα χειριστώ καλύτερα. Μπορεί να λέω και βλακείες..!
Η όπερα ως ιδίωμα πώς σε τράβηξε;
Γενικά δεν με τραβάει ως ιδίωμα η όπερα. Έχω θέματα με τη δραματουργία της, πολλές φορές με την υπερβολή της, με τις συμβάσεις της επίσης. Έχω παρόλα αυτά κάποιες όπερες που λιώνω, τις λατρεύω: «Πελέας και Μελισσάνθη», «Πάρσιφαλ», «Το παιδί και τα μάγια», «Ορφέας» του Μοντεβέρντι. Αυτές όταν τις πρωτοείδα -γιατί προσπαθούσα πάντα να αποφεύγω να τις ακούσω στο cd μόνο, ήθελα πρώτα να τις έχω δει και μετά να τις πάρω και να τις αναλύσω στο αυτί μου περισσότερο -θυμάμαι ότι για τρεις-τέσσερις μέρες απλά ήμουν σε έναν άλλο πλανήτη, ζούσα τις στιγμές που είχα δει αυτές τις όπερες.
Ποιος μουσικός χώρος είναι αυτός όπου αισθάνεσαι πιο πολύ σαν στο σπίτι σου;
Νομίζω μικρά σύνολα οργάνων. Δεν έχω γράψει για ορχήστρα, και εννοείται ότι θα ήθελα να γράψω. Αλλά μου πάνε τα μικρά σύνολα, εννοώ 10-12-15 όργανα…
Ο κόσμος της σύγχρονης μουσικής έχει ανοίξει τόσο πολύ που πραγματικά μοιάζει να περιλαμβάνει τα πάντα.
Αυτή που τα τελευταία χρόνια πια ονομάζεται νέα μουσική. Άλλαξε λίγο η ονομασία για να αποφεύγονται παρεξηγήσεις.
Να το πούμε και αυτό: δεν υπήρξε ποτέ το αγαπημένο είδος του ελληνικού κοινού.
Όχι, δεν υπήρξε. Έχει πολύ μικρό κοινό. Γι’ αυτό και οι περισσότεροι συνθέτες φεύγουν από τη χώρα για να μπορέσουν να κάνουν αυτή τη μουσική.
Πώς και δεν το έκανες;
Το έκανα. Έφυγα και ξανάρθα. Ήμουν οκτώ χρόνια στην Ολλανδία για σπουδές -και λίγο παραπάνω. Κάποια στιγμή είπα να γυρίσω ελπίζοντας ότι μπορώ να κάνω σύγχρονη μουσική και στην Ελλάδα. ΟΚ, δεν πάει άσχημα προς το παρόν! (Γέλια)
Πώς και τελικώς δεν επέλεξες το εξωτερικό ως τόπο διαμονής; Συνήθως οι συνθέτες που ασχολούνται με αυτό το ιδίωμα φεύγουν για σπουδές, και τελικώς δεν επιστρέφουν. Ο Απέργης έφυγε για σπουδές πριν από 50, σχεδόν 60 χρόνια.
Κι ο Ξενάκης. Και οι σημερινοί: ο Τζώρτζης, ο Στυλιανός Δήμου, η Ελένη Ράλλη… πολύς κόσμος. Μάλλον φταίει η Ολλανδία γι’ αυτό. Κακά τα ψέματα: τα κέντρα για τη σύγχρονη μουσική είναι μάλλον δύο. Η Γαλλία, αλλά ακόμα περισσότερο η Γερμανία -και λίγο η Αυστρία. Αν είναι να μείνεις έξω, πρέπει να είσαι μάλλον σε μία από αυτές. Εγώ επειδή ήμουνα στην Ολλανδία και πήγα μεγάλος για σπουδές σύνθεσης, στα 29 μου, όταν τελείωσα πια, θεώρησα ότι ήμουνα πολύ μεγάλος για να ξαναφύγω, να πάω σε τρίτη χώρα, να μάθω τη γλώσσα, τους τρόπους, να ξανακάνω την ενσωμάτωση που χρειάζεται -και πολύ πιο δύσκολο εφόσον δεν θα γινόταν σε ακαδημαϊκό περιβάλλον. Ήθελα να φύγω από την Ολλανδία και είπα να γυρίσω πίσω να δω τι θα γίνει.
Θυμάσαι τι ήταν αυτό που σε τράβηξε στη μουσική; Θυμάσαι πότε είπες: αυτό θα κάνω στη ζωή μου;
Αργά το είπα αυτό! Ναι μεν άρχισα μουσική από τα 12, αλλά ταυτόχρονα ασχολούμουν με τα εικαστικά. Ήθελα να μπω στην Καλών Τεχνών. Τελικά σπούδασα στα ΤΕΙ Γραφιστικής και δούλεψα αρκετά χρόνια στη διαφήμιση. Εκεί ήταν το κλικ που έγινε, είπα «Δεν μου πάει η δουλειά γραφείου, κι ας είναι υποτίθεται δημιουργική». Ταυτόχρονα ενώ δούλευα, άρχισα να κάνω μαθήματα για να με δεχτούν σε κάποια σχολή. Έδωσα στην Ολλανδία, και πήγα στα 29. Το «θα προσπαθήσω να γίνω συνθέτης» το είπα αν θυμάμαι καλά στα 25, και πέρασαν τρία χρόνια για να δουλέψω λίγο πάνω σε αυτό. Έκανα μαθήματα με τον Κώστα Βαρώτση. Αυτός μου πρότεινε την Ολλανδία τότε σαν μια επιλογή. Εγώ δεν είχα καν στο μυαλό μου την Ολλανδία. Δεν ήξερα τι παίζει. Η μανία με τη σύγχρονη είχε αρχίσει από νωρίτερα, από τα 17. Από τότε άρχισα να καίω τον εγκέφαλό μου με τέτοια μουσική!
Με τι αφορμή;
Είχα πάθει πλάκα λίγο πιο μικρός με την «Ιεροτελεστία της άνοιξης» του Στραβίνσκι στη «Φαντασία» του Ντίσνεϋ. Πρέπει να ήμουν 14-15 και λάτρευα τους δεινόσαυρους, οπότε έτυχε να είναι διπλό το χτύπημα, κάτω από τη ζώνη! Με την «Ιεροτελεστία» άρχισα να ακούω πιο περίεργους ήχους ως παιδάκι, πέρα από Τσαϊκόφσκι και Σούμπερτ και τα υπόλοιπα που μπορεί να άκουγα πιο πριν, και να παίζω επίσης στο ακορντεόν και στο πιάνο. Έτσι ξεκίνησε. Μετά πήγα και σε μια χορωδία που ήμασταν τρεις-τέσσερις βαρεμένοι εκεί και ακούγαμε τέτοια. Πρόλαβα για λίγο την εκπομπή του Γιάννη Άννινου και καθόμουν και άκουγα όλα αυτά που έβαζε. Τι έχω ακούσει εκεί πέρα στα 19 μου δεν λέγεται, είναι απίστευτο.
Τι πολύτιμα πράγματα αυτά!
Θα σου πω την ιστορία! Στην Αργυρούπολη δεν πιάνει καλά το ραδιόφωνο. Είχα ένα walkman τότε που έπιανε ράδιο και καθόμουνα όση ώρα διαρκούσε η εκπομπή με το walkman στο χέρι και το τέντωνα ψηλά για να πιάνει σήμα και την άκουγα!
Έχεις κάνει άλλη μία ιδιαίτερη επιλογή: ζεις στα Χανιά. Μπορεί κανείς να διεκδικεί μία καριέρα στη σύγχρονη μουσική ζώντας σε έναν τόπο έκκεντρο;
Η Ελλάδα δεν είναι σαν την Ολλανδία όπου κάθε πόλη είναι και ένα κέντρο. Στην Ολλανδία και στις πιο μικρές πόλεις υπάρχουν αίθουσες συναυλιών από αξιοπρεπείς έως καταπληκτικές. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό. Υπάρχουν τρία κέντρα: η Θεσσαλονίκη, η Αθήνα και ίσως το Ηράκλειο με την αίθουσα που έχει ανοίξει πρόσφατα. Η αλήθεια είναι ότι δεν εργάζομαι τόσο πολύ πάνω στη σύγχρονη μουσική στα Χανιά. Η δουλειά είναι στην Αθήνα. Και είναι καλό αυτό με έναν τρόπο -για μένα τουλάχιστον. Όχι για τη χώρα, αλλά για μένα! Είναι καλό γιατί μπορώ και κάνω διαλείμματα και από τις δύο ζωές. Τα Χανιά προσφέρουν άλλα πράγματα: τη φύση, την ομορφιά της πόλης, τη θάλασσα… Και έρχομαι στην Αθήνα για να παίρνω δόσεις από αστική ζωή. Και τα δύο μαζί είναι τέλεια, μια ωραία ισορροπία. Την εποχή του κόβιντ μού έλειψε πάρα πολύ η Αθήνα, γιατί ήμουν στα Χανιά και δεν μπορούσα να ανέβω. Αυτό βέβαια συμβαίνει γιατί είμαι συνθέτης, οπότε μπορώ να εργάζομαι εκεί και να έρχομαι στην Αθήνα για τις πρόβες στο τέλος του project. Αν ήμουνα περφόρμερ θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα, είναι πιο δύσκολο.
Πού θα ήθελες να βρίσκεσαι, μουσικά, γεωγραφικά, από πλευράς πορείας, σε δέκα χρόνια από τώρα; Έχεις ένα σχέδιο στο μυαλό σου, ή έστω ένα όνειρο;
Στην Ελλάδα είναι λίγο εσωτερικής καύσης αυτά που γίνονται, όπως και στην Ολλανδία. Και θα ήθελα μάλλον να προσπαθήσω να απλώσω τα πλοκάμια μου λίγο προς τα έξω! Ο λόγος είναι ότι, κακά τα ψέματα, δεν μπορείς να ζήσεις μόνο από τις αναθέσεις που σου γίνονται στην Ελλάδα. Οι αναθέσεις είναι από μία έως δύο κάθε δύο χρόνια. Μιλάω βέβαια για την καθαρή μουσική, όχι για θεατρική μουσική. Δεν έχω κάνει πολύ θέατρο, αλλά δεν ξέρω αν θα μπορούσα να κάνω μόνο θέατρο. Θέλω να έχω αναθέσεις που θα μπορώ να γράψω αυτό που θέλω εγώ, να μην υπηρετώ το κείμενο ή τον σκηνοθέτη. Αυτό θα ήθελα να κάνω περισσότερο: να δω αν μπορώ να δικτυωθώ προς τα έξω. Δύσκολο, αλλά ίσως όχι ακατόρθωτο. Θα δούμε! Η «Στρέλλα» είναι μια ευκαιρία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς τα έξω ως βιογραφικό.
Μετά από όλες τις περιπέτειες που είχε η «Στρέλλα» με όλα αυτά που συζητήσαμε, συμπίπτει και η πρεμιέρα της με τις πρώτες μέρες της απεργίας των καλλιτεχνών. Τι να ρωτήσω τώρα για όλη αυτή την ιστορία με τις καλλιτεχνικές σπουδές στην Ελλάδα ;
Η αλήθεια είναι ότι δεν έχω ψάξει ακριβώς πώς λειτουργεί το σύστημα, γιατί εγώ πήγα και σπούδασα έξω χωρίς να έχω περάσει από το ωδείο. Έκανα μόνο ιδιαίτερα στην αρχή, πιάνο και ακορντεόν. Για πολύ λίγο καιρό, για τρία χρόνια, ήμουν στο Athenaeum για πιάνο. Μετά έγινα γραφίστας. Σταμάτησαν οι μουσικές σπουδές και ξανάρχισαν στο εξωτερικό πια. Το σίγουρο είναι ότι είναι κοροϊδία αυτό το Προεδρικό διάταγμα. Δεν ξέρω πώς θα γίνει να αλλάξει και να το πάρει πίσω η κυβέρνηση -δεν το βλέπω να συμβαίνει. Ταυτόχρονα, πρέπει να γίνει αυτή η διαβάθμιση -αν δεν γίνει τίποτε άλλο για να διορθωθεί εκ βάθρων αυτό το πράγμα. Αλλιώς μιλάμε για πασαλείμματα μόνο.
Οι ΤΕΤΤΤΙΞ είναι ακόμα ενεργοί;
Είναι ακόμα ενεργοί και κάτι ετοιμάζουμε προς τον Ιούνιο. Κάτι καλό θα είναι, πιστεύω!
