Leonard Cohen, σ’ ευχαριστούμε για τον χορό

Από τα πρώτα φοιτητικά ποιήματα στο κύκνειο άσμα του “Thanks For The Dance”

Κείμενο: Μύριαμ Παρασκευοπούλου

 

Μετανιώνω ακόμα την στιγμή, που στο τελευταίο vinyl market δεν αγόρασα έναν δίσκο του Leonard Cohen. Μετανιώνω κάθε φορά που ακούω τη φωνή του στο ραδιόφωνο και τα πέντε λεπτά και 10 δεύτερα του “Famous Blue Raincoat” δεν είναι αρκετά και θέλω να το ακούσω πάλι από την αρχή. Μα θα σκεφτείτε, ζούμε στο 2022, ανά πάσα στιγμή μπορείς να ακούσεις οποιονδήποτε καλλιτέχνη θελήσεις με το πάτημα ενός κουμπιού. Δεν θα διαφωνήσω, ωστόσο σκέφτομαι συχνά πως υπάρχει ένα κομμάτι ψυχής σε κάθε βινύλιο και όσο η βελόνα γυρίζει περιμετρικά σαν δορυφόρος σε πλανήτη, μας κάνει να κατακτούμε λίγη από την αθανασία του σύμπαντος, η οποία ξεπερνάει τη δική μας εγωιστική αξίωση για μια αιώνια υπεροχή, έναντι των πραγμάτων που υπάρχουν πριν από εμάς και θα συνεχίζουν να υπάρχουν και μετά.

Η ψυχή του Leonard Cohen γεννήθηκε (για άλλους επέστρεψε στα γήινα) σαν σήμερα το 1934 για να ενδυναμώσει την ψευδαίσθηση της αιωνιότητας του ανθρώπινου. Στο μυαλό μου οι ερωτήσεις δεν σταματούν. Πότε άραγε έπιασε πρώτη φορά χαρτί και μολύβι; Ποιο να ήταν το έναυσμα για τη μελοποίηση της ποίησής του; Πόσο αγάπησε τη Marianne; Τι του έδωσε η Ύδρα στην οποία ήθελε να γυρίσει πάση θυσία και να ζήσει φτωχός; Το Spotify γίνεται για ακόμη μια φόρα η γέφυρα ανάμεσα σε παρόν και παρελθόν, όσο εγώ εντρυφώ στον μύθο του Leonard Cohen.

Ποιητής, συνθέτης, μουσικός, βαθιά θρησκευόμενος χωρίς να απορρίπτει το καλό από καμία θρησκεία και βαθιά πολιτικοποιημένος, ο Leonard Cohen καταπιάστηκε με τη θρησκεία, την πολιτική, την απομόνωση, την κατάθλιψη, την σεξουαλικότητα, την απώλεια, τον θάνατο, και τον ρομαντισμό στις σχέσεις. Ένας βαθιά φιλοσοφημένος άνθρωπος που έβαζε πάνω από κάθε ηθικό και αξιακό κώδικα τον άνθρωπο. Γιος πολιτικών και θρησκευτικών μεταναστών γεννήθηκε στο Κεμπέκ του Καναδά, χάνει τον πατέρα του σε ηλικία μόλις 9 ετών. Μελετώντας ποίηση και μουσική από πολύ μικρή ηλικία, μαγεύεται από τον ποιητή Federico García Lorca, μαθαίνει μόνος του ακουστική κιθάρα και σχηματίζει το πρώτο γκρουπ “Buckskin Boys”.

To 1951 εισάγεται στο πανεπιστήμιο McGill, το 1954 εκδίδει τα πρώτα του ποιήματα στο περιοδικό CIV/n, ενώ οι επιρροές του όλων αυτών των χρόνων είναι ο William Butler Yeats, ο Irving Layton (καθηγητής, μέντορας και φίλος του Cohen), o Walt Whitman, o Federico García Lorca και ο Henry Miller. Το 1956 εκδίδει το πρώτο του βιβλίο “Let Us Compare Mythologies”, το οποίο περιέχει ποιήματα από την ηλικία των 15-20 ετών και ήταν το πρώτο βιβλίο ποίησης που εξέδωσε το πανεπιστήμιο McGill. Μετά την αποφοίτησή του και αφού έχει περάσει ένα εξάμηνο στο τμήμα Νομικών Σπουδών του πανεπιστημίου McGill και έναν χρόνο στο Πανεπιστήμιο της Columbia στον τμήμα των Καλών Τεχνών, επιστρέφει στον Καναδά το 1957 κάνοντας περιστασιακές δουλειές, ετοιμάζοντας παράλληλα τα ποιήματα και τις ιστορίες του επόμενου βιβλίου του. Το 1961 εκδίδει το “The Spice Box Of Earth” από την εκδοτική McClelland & Stewart και το οποίο τον συστήνει στην καναδική ποιητική σκηνή ως μία νέα, σοβαρή, ποιητική φωνή. Συνεχίζει να γράφει ενώ ζει ήδη στο νησί της Ύδρας χωρίς καμία πολυτέλεια. Εκεί μέσα σε μια συγκυριακή κολεκτίβα καλλιτεχνών, γνωρίζει την παντοτινή μούσα του, την Νορβηγίδα μουσικό, Marianne Ilhen.

Το 1964 εκδίδει το “The Favorite Game”, το “Flowers For Hitler” το 1965 και ”Beautiful Losers” το 1966. Απογοητευμένος όμως από την ως τότε συγγραφική του πορεία επιστρέφει στην Αμερική και ξεκινάει την καριέρα του στην folk μουσική. Το 1967 τον ακούει τυχαία η Judy Collins να τραγουδάει το “Suzanne” και τον προσκαλεί μαζί της στο επόμενο φεστιβάλ στο οποίο θα συμμετείχε και ο Jimi Hendrix. Το κοινό εκεί αγάπησε άμεσα τον ήχο και το ύφος του Cohen.

Μετά από αρκετές εμφανίσεις σε folk φεστιβάλ, η Columbia προτείνει συμβόλαιο στoν Cohen και έτσι γεννιέται το πρώτο LP του με τίτλο “Songs Of Leonard Cohen”. Στην Αμερική απέσπασε απορριπτικές κριτικές, αλλά στην Αγγλία αγαπήθηκε πολύ από κοινό και κριτικούς, παραμένοντας για έναν ολόκληρο χρόνο στα charts των επιτυχιών. Το1969, ακολουθεί το “Songs From A Room” μέσα στο οποίο υπάρχει και το κομμάτι “The Partisan”, το οποίο έμελλε να γίνει το κομμάτι της πολωνικής αντίστασης κατά της χούντας που επιβλήθηκε στον λαό από το 1980 έως το 1983.

Μέσα στη δεκαετία του 1970 κυκλοφορεί 3 στούντιο άλμπουμ. Το 1971 το “Songs of Love and Hate”, το 1974 το “New Skin for the Old Ceremony”, το 1977 το “Death of a Ladies’ Man” και το 1979 “Recent Songs”. Μέσα σε αυτή την δεκαετία άλλαξε πολλές φορές τον ήχο και την μπάντα του. Το 1976 ξεκινάει μια τεράστια ευρωπαϊκή περιοδεία όπου από τον Απρίλιο έως τον Ιούλιο δίνει 55 συναυλίες. Μετά την τουρνέ αυτή διαφοροποιεί ξανά τον ήχο του όπου γίνεται αντιληπτό στο “Death of a Ladies’ Man”, ενώ το 1979 επιστρέφει ξανά στον παραδοσιακό του ήχο, αναμειγνύοντας όμως το ακουστικό στυλ με την jazz και την μουσική της ανατολικής Ασίας. Η τότε μπάντα του, τον βοήθησε να εισάγει στην μουσική του όργανα όπως το ούτι, το μαντολίνο αλλά και τον φολκλόρ ήχο του gipsy βιολιού. Το 1980 γράφει μαζί με τον Lewis Furey το rock μιούζικαλ “Night Magic” και το 1984 κυκλοφορεί το άλμπουμ του “Various Position” το οποίο περιέχει δύο από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του, το “Dance Me To The End Of Love”, το οποίο είναι αφιερωμένο στα θύματα των ναζιστικών κρεματόριων και στους μουσικούς που έπαιζαν με τα βιολιά τους για να κρατούν ήρεμες τις ψυχές των ανθρώπων πριν την καύση…. μέχρι να έρθει η δική τους σειρά, αλλά και το “Hallelujah”. Tα βοηθητικά φωνητικά του άλμπουμ ανήκουν στην Jennifer Warner, η οποία περιόδευε μαζί του σχεδόν όλη την δεκαετία του 1980 ενώ η καριέρα της ήταν σε πολύ καλύτερη κατάσταση από την δική του και όπως έχει παραδεχτεί ο ίδιος, αυτό ήταν μια πράξη αληθινής φιλίας.

Τη δεκαετία του ’90 το κομμάτι “Everybody Knows” μέσα από το άλμπουμ “I’m Your Man” γνωρίζει μεγάλη επιτυχία μέσα από την ταινία “Pump Up The Volume” και συστήνει τον Cohen σε ένα ευρύτερο κοινό. To 1992 κυκλοφορεί το άλμπουμ “The Future”, το οποίο μιλάει για την επιμονή, την αναδιαμόρφωση και την ελπίδα μέσα σε ζοφερές καταστάσεις. Από το “Future” τρία κομμάτια το “Waiting for the Miracle”, το “The Future” και το “Anthem” χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία “Natural Born Killers” βάζοντας τον Cohen μέσα σε μια νέα γενιά ακροατών. Το 2001, σχεδόν μετά από δέκα χρόνια παύσης επιστρέφει με το άλμπουμ “Ten New Songs” μέσα στο οποίο υπάρχει το κομμάτι “Alexandra Leaving”, μια παραλλαγή του ποιήματος του Κωνσταντίνου Καβάφη, «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον». Το 2004 η κόρη του Lorca (ναι, το όνομα της είναι εμπνευσμένο από την ποιητή) υποψιάζεται πως η πιο έμπιστη οικονομική διευθύντρια της οικογένειας έχει καταχραστεί την περιουσία τους Την δεκαετία του 90 το κομμάτι “Everybody Knows” μέσα από το άλμπουμ “I’m Your Man” γνωρίζει μεγάλη επιτυχία μέσα από την ταινία “Pump Up The Volume” και συστήνει τον Cohen σε ένα ευρύτερο κοινό. To 1992 κυκλοφορεί το άλμπουμ “The Future” το οποίο μιλάει για την επιμονή, την αναδιαμόρφωση και την ελπίδα μέσα σε ζοφερές καταστάσεις. Από το “Future” τρία κομμάτια το “Waiting for the Miracle”, το “The Future” και το “Anthem” χρησιμοποιήθηκαν στην ταινία “Natural Born Killers” βάζοντας τον Cohen μέσα σε μια νέα γενιά ακροατών.

Το 2001, σχεδόν μετά από δέκα χρόνια παύσης επιστρέφει με το άλμπουμ “Ten New Songs” μέσα στο οποίο υπάρχει το κομμάτι “Alexandra Leaving” μια παραλλαγή του ποιήματος του Κωνσταντίνου Καβάφη, «Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον». Το 2004 η κόρη του Lorca (ναι το όνομα της είναι εμπνευσμένο από την ποιητή) υποψιάζεται πως η πιο έμπιστη οικονομική διευθύντρια της οικογένειας έχει καταχραστεί την περιουσία τους και έτσι ξεκινάει μια μεγάλη δικαστική διαμάχη όπου ο Leonard Cohen δικαιώνεται μετά από αρκετά χρόνια. Από το 2008 έως το 2010 ταυτόχρονα ξεκινάει μια τεράστια παγκόσμια περιοδεία για να φτιάξει ξανά την περιουσία του ίδιου και της οικογενείας του όπως λέει ο ίδιος ο Cohen.

Στην δεύτερη δεκαετία των 00’s και συγκεκριμένα το 2012 κυκλοφορεί το “Old Ideas” το οποίο έγινε άμεσα το πιο επιτυχημένο άλμπουμ ολόκληρης της καριέρας το και το οποίο ανταγωνίζονταν το ντεμπούτο άλμπουμ της Lana Del Ray, αφού κυκλοφόρησαν την ίδια ημέρα και τα δύο. Το 2014 έρχεται το “Popular Problems” και το 2016 το “You Want It Darker”, όπου ο γιος του Adam έχει αναλάβει την παραγωγή του, αλλά και την δημιουργία αφιερωματικού video βασισμένου στο κομμάτι “Travelling Light” (ο τρόπος που αρθρώνει τους στίχους “Good night good night my fallen star” είναι ανατριχιαστικός κάθε φορά), με σκηνές από την αρχειοθήκη του Leonard που δεν είχαν δει ποτέ ξανά το φως της δημοσιότητας. Ενώ για το ομότιτλο “You Wanted Darker” κερδίζει το 2018 το Grammy για την καλύτερη rock εμφάνιση. Το 2019 δέκα μέρες πριν πεθάνει μας παραδίδει το “Thanks for the Dance”. Θυμάμαι ακόμα το σοκ της είδησης και θυμάμαι να λέω στον εαυτό μου πως έστω και λίγο τον «συνάντησα», με το “It Happens To The Heart” να πλημμυρίζει τον χώρο. Τρεις μήνες μετά τον θάνατο της Marianne πεθαίνει και ο ίδιος από λευχαιμία. Το επικήδειο γράμμα του είναι σπαρακτικό και το διαβάζει ο γιος της στην κηδεία, οπού μεταξύ άλλων ο Leonard της λέει πως δεν θα αργήσουν να συναντηθούν ξανά.

Κλείνω αυτό το κείμενο λέγοντας «Leonard Cohen, η ανθρωπότητα σε ευχαριστεί για τον χορό.»

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.