Το Ηρώδειο φέτος άνοιξε με μια ασυνήθιστη πρεμιέρα. Μια εικαστική εγκατάσταση που θα παραμείνει στον χώρο μέχρι τις 3 Ιουλίου. Επανασυνδέοντας το κοινό με τους δημιουργούς σε συνεργασία με το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ ενεργοποιεί για ακόμα μια φορά έναν ιστορικό χώρο σε δράσεις που συνδέουν δημιουργικά το αρχαιολογικό παρελθόν με τον σύγχρονο πολιτισμό.
«Η έβδομη ανάθεση για το Έργο στην Πόλη φέρνει την έκθεση του Διονύση Καβαλλιεράτου σε αυτό το -εδώ και χιλιάδες χρόνια- ορόσημο του δημόσιου χώρου της Αθήνας και συστήνει στον επισκέπτη μια περιπατητική εμπειρία που διασχίζει το ιστορικό κέντρο της πόλης μέχρι αυτό το κορυφαίο μνημείο για να συναντήσει τη σύγχρονη τέχνη», λέει η Διευθύντρια του ΝΕΟΝ, Ελίνα Κουντούρη.
Σε ένα χώρο που εδώ και χιλιάδες χρόνια ασκείται η σκηνική πράξη με συναυλίες, παραστάσεις θεάτρου και χορού, ο γλύπτης Διονύσης Καβαλλιεράτος εγκαθιστά περίπου σαράντα γλυπτικές μορφές από διάφορα υλικά: χαλκό, πηλό, ρητίνη, καθρέφτη, ξύλο που επαναλαμβάνουν την ίδια κίνηση εδώ και χιλιάδες χρόνια, το ίδιο χορευτικό βήμα. Οι χορευτές του Καβαλλιεράτου κάνουν το μοναχικό και μοναδικό ταξίδι τους μέσα στον χρόνο από την αρχαία Αίγυπτο, τις Κυκλάδες των προϊστορικών χρόνων, την αρχαιότητα, τη μοντέρνα τέχνη, το θέατρο, τη μαζική κουλτούρα, τη λαϊκή τέχνη.
Συναρμολογούνται από στοιχεία ιστορικά και καθημερινά από καρπούς και ζώα, από καθρέφτες και ξύλινα στοιχεία δόμησης για να σχολιάσουν όχι μόνο τους τύπους του δυτικού κόσμου, όπως ο περιπλανώμενος, ο σκλάβος, ο άστεγος, ο μεθύστακας, αλλά και την πολιτική οικονομική και κοινωνική κατάσταση του κόσμου, με στοιχεία που αφορούν τη θρησκεία, την αρχιτεκτονική, τις παραδόσεις, τα επαγγέλματα και τις σχέσεις.
«Ήθελα να κάνω ένα χορό που να περιλαμβάνει πάρα πολύ διαφορετικούς χαρακτήρες και προσωπικότητες και τύπους από διαφορετικά σύμπαντα για να καλύψω ένα μεγάλο φάσμα. Ο χορός είναι μια πρόφαση, ο άξονας και αυτά που βλέπετε είναι μακέτες για μελλοντικά έργα και κατευθύνσεις που θέλω να πάρω, είναι σαν εργαστήρι γλυπτικής, σπουδές γλυπτικής και το Ηρώδειο είναι ένας χώρος μέσα στο οποίο μπορεί να διαβάσει κάποιος με τον δικό του τρόπο τη διάταξη του χορού που συγκροτούν τα γλυπτά μέσα σε ένα συγκεκριμένο χώρο», λέει ο Διονύσης Καβαλλιεράτος.
Τα γλυπτά του Διονύση Καβαλλιεράτου στημένα σε δυο ημικύκλια έχουν το καθένα ξεχωριστά το δικό τους νόημα και τη δική τους ιστορία να αφηγηθούν βγαλμένη από τα χέρια ενός πολύ ταλαντούχου γλύπτη που παιδεύει το υλικό, πειραματίζεται και δίνει νόημα στους προβληματισμούς του και την εικόνα του κόσμου που συγκροτείται στο μυαλό του.
Αν συμβαίνει κάτι μαγικό σε αυτό τον χώρο είναι ότι ο καλλιτέχνης προσπερνά τη μυθολογία ή την ενδεχόμενη σημασία του χώρου βάζοντας χιούμορ, κριτική σκέψη και σαρκασμό, αποκλείοντας το σοβαροφανές, προτάσσοντας το σαρκαστικό που αφορά όχι μόνο την εγκατάσταση που δημιούργησε αλλά και τον τρόπο με τον οποίο μπορούμε να τη δούμε. Στις συνθήκες της εποχής μας, λίγες μέρες αφότου προσπαθεί ο καθένας να ξορκίσει το φόβο, να ξεχάσει τον εγκλεισμό, να προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, οι χορευτές του Καβαλλιεράτου αποτελούν μια υπενθύμιση του σοβαρού και του αστείου της ζωής σε δόσεις γενναίες, μας υπενθυμίζουν ακόμα ότι η ανθρώπινη φύση με όλο το ελάττωμα, τις αγκυλώσεις και τις φοβίες της δεν παύει να αποτελεί ένα υλικό ακατάβλητο, γοητευτικό και μεγαλειώδες.
Οι φιγούρες που ενώνονται σε ένα νοητό χορό σχολιάζουν τους θεατές και τους καθρεφτίζουν σε μια άλλη πτυχή της καθημερινότητάς τους που όταν προσέρχονται σε ένα θέατρο ή στο Ωδείο του Ηρώδου Αττικού δεν είναι καθόλου προφανής. Μέσα στο Ηρώδειο το έργο έχει και άλλες νοηματικές προεκτάσεις καθώς συνδέεται όχι μόνο με το κοινό του χώρου αλλά και με τους ίδιους του καλλιτέχνες που έχουν ανέβει στη σκηνή του, από διάσημους τενόρους μέχρι λαϊκά χορευτικά συγκροτήματα.
Παρόλο που ο χώρος θα μπορούσε να έχει επιβληθεί στο έργο, εδώ συμβαίνει μια αρμονική «συνάντηση» χωρίς επιβολή, μια απόπειρα συνομιλίας και κατανόησης, πολλών και διαφορετικών κόσμων που μπορεί να συνυπάρξουν κατά τη διάρκεια μιας χορευτικής πράξης, αλλά θα εξακολουθούν να έχουν τη μοναχικότητα και την αυτονομία και μετά από αυτό τον τελετουργικό ή αυθόρμητο χορό τους θα συνεχίσουν σε άλλο μήκος κύματος, σε άλλη διάσταση και άλλη κοσμική πραγματικότητα.
Σκηνοθετημένη ως παρέμβαση στον εμβληματικό χώρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού, η έκθεση Αποπροσανατολισμένος χορός / Παραπλανημένος πλανήτης αναφέρεται στην αρχέγονη παράδοση της τραγωδίας και, πιο συγκεκριμένα, στη δυναμική σχέση μεταξύ της ατομικότητας του ηθοποιού και της συλλογικής δράσης του Χορού. Ο Διονύσης Καβαλλιεράτος αξιοποιεί τις σύγχρονες και παραδοσιακές τεχνικές της γλυπτικής πλάσιμο, συγκόλληση, χύτευση, λάξευση για να ενώσει τα διαφορετικά μεταξύ τους μέλη, και να συνθέσει τις παράδοξες, αλλόκοτες φιγούρες του και να τις συνδέσει άμεσα με τους τύπους, τις τελετουργίες και την κινησιολογία του αρχαίου δράματος.
«Με έναυσμα την εγκατάσταση στον χώρο του Ωδείου, η γλυπτική διαδικασία, σπουδή και τελετουργία, χορός και παιχνίδι, μετατρέπεται σε ‘γλυπτική παράσταση’. Στη σκηνή του Ηρωδείου γίνεται δυνατή όχι μόνο η οπτική σχέση με το έργο από διάφορα σημεία θέασης εξ αποστάσεως, αλλά και η συμμετοχή σε αυτό μέσα από την παρουσία του κοινού στη σκηνή, ανάμεσα στα έργα. Ταυτόχρονα, ο διάλογος του κλασικού μνημείου και των χιουμοριστικών γλυπτών αξιοποιεί την ένταση των αντιθέσεων αλλά και των συναντήσεων ανάμεσα στα αρχαία ερείπια και τα σύγχρονα θραύσματα», σημειώνει η επιμελήτρια του έργου Πολύνα Κοσμαδάκη.
Ο αλλόκοτος χορός, τα τραγικά και αστεία, τα σατιρικά και σοβαρά πρόσωπα του έργου του είναι ο καλύτερος τρόπος, ο καθρέφτης των φόβων, των προκαταλήψεων, των ενοχών, της ματαιοδοξίας του σύγχρονου κόσμου.
Λίγα λόγια για τον Διονύση Καβαλλιεράτο
Ο Διονύσης Καβαλλιεράτος γεννήθηκε το 1979 στην Αθήνα. Ζει κι εργάζεται στο Βερολίνο. Αποφοίτησε από την Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (2002) και ολοκλήρωσε το Radar Project (residency) στη Βενετία και την Κρακοβία (2003-2004). Η ευέλικτη καλλιτεχνική πρακτική του Καβαλλιεράτου περιλαμβάνει μικρής και μεγάλης κλίμακας γλυπτά σε ξύλο, πηλό ή σε μικτή τεχνική, καθώς και σχέδια σε μολύβι και κάρβουνο.
Η εργασία του αποκαλύπτει το προσωπικό του μυθολογικό σύμπαν με αιχμηρά ειρωνικό χιούμορ. Πρόσφατες εκθέσεις του περιλαμβάνουν: Στο ίδιο ποτάμι δυο φορές: Σύγχρονη τέχνη στην Αθήνα, Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ, New Museum της Νέας Υόρκης, σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα (2019), Υπνος Project, Ίδρυμα Ωνάση, Αθήνα (2016), Εκείνο που όλοι θέλουν, κανείς ποτέ δεν θα έχει, Bernier/Eliades, Αθήνα (2016), TERRAPOLIS, Οργανισμός NEON, επιμέλεια Iwona Blazwick (2015), No Country for Young Men, Bozar, Βρυξέλλες (2014), The Mediterranean Experience, Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονής Τέχνης, Θεσσαλονίκη (2013), Faces, Στέγη Ιδρύματος Ωνάση (2012), The son of the eagle breaks his legs, Theson of the eagle walks on his hands, Bernier/Eliades, Αθήνα (2012).
Πληροφορίες για το έργο και την πρόσβαση
ΝΕΟΝ Έργο στην Πόλη 2020 | Διονύσης Καβαλλιεράτος | Έκθεση Αποπροσανατολισμένος χορός / Παραπλανημένος πλανήτης | Ωδείο Ηρώδου του Αττικού, Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Αθήνα
Διάρκεια: 5 Ιουνίου – 3 Ιουλίου 2020 | Ώρες λειτουργίας: Τρίτη – Κυριακή: 17:00 – 20:30 | Είσοδος ελεύθερη
Σύμφωνα με τις οδηγίες των υγειονομικών αρχών, μέχρι 20 άτομα θα εισέρχονται στον χώρο κάθε φορά. Απαραίτητη η προκράτηση θέσης εδώ
–
Για το «Έργο στην Πόλη», του ΝΕΟΝ
Με το πρόγραμμα Έργο στην Πόλη, σκοπός του ΝΕΟΝ είναι η παρουσίαση της σύγχρονης τέχνης σε δημόσιους, ιστορικούς ή αρχαιολογικούς χώρους, συμβάλλοντας στη διάδραση μεταξύ της τέχνης, της κοινωνίας και της πόλης. Το πρόγραμμα υλοποιείται για έβδομη χρονιά, μετά τις αναθέσεις από τον ΝΕΟΝ στους Πάνο Κοκκινιά σε εγκαταλειμμένο χώρο γραφείων στην οδό Σοφοκλέους 4 στην Αθήνα (2019), Ανδρέα Λόλη στη Βρετανική Σχολή Αθηνών (2018), Κωστή Βελώνη στην κατοικία του αριθμού 11 της οδού Καπλανών (2017), Ζάφο Ξαγοράρη σε χώρο στάθμευσης πίσω από το ιστορικό θέατρο Αθήναιον (2016), Μαρία Λοϊζίδου στον Αρχαιολογικό Χώρο και το Μουσείο του Κεραμεικού (2015) και Αιμιλία Παπαφιλίππου στην Αρχαία Αγορά Αθηνών (2014).
