“I AM (VR)” των Susanne Kennedy & Markus Selg στη Στέγη: Ταξίδι στο κέντρο του μυαλού – μια εμπειρία μοναδική που χαράσσεται στη μνήμη

Μια μεγάλη καλλιτέχνιδα μας καλεί στον κόσμο της. Ας σπεύσουμε να τον χαρούμε

Μπαίνεις μόνος σε ένα περιορισμένο χώρο, όπου όμως μπορείς να επιλέξεις αν θα κάθεσαι ή θα στέκεσαι, καθώς η στάση σου επηρεάζει τη γωνία θέασης. Φοράς μια κάσκα και βυθίζεσαι σε μια εμπειρία για την οποία, ό,τι κι αν έχει τύχει να ακούσεις πριν, είσαι απροετοίμαστος.

H Susanne Kennedy κατέπληξε το κοινό του Φεστιβάλ Αθηνών με τις «Αυτόχειρες Παρθένους» (Virgin Suicides) προ τετραετίας: ήταν μια ματιά στο θέατρο του Αύριο, με ευφυΐα στην προσέγγιση, σοφή χρήση τεχνολογικών μέσων και αδιανόητη εικαστική τόλμη. Κατόπιν, μέσα στον εγκλεισμό της πανδημίας, από στόμα σε στόμα διαδόθηκε σαν ακριβό μυστικό η μαγνητοσκόπηση μιας άλλης της παράστασης: «Οι τρεις αδελφές» του Τσέχωφ από το Kammerspiele του Μονάχου κατέπληξαν ακόμα και εξ αποστάσεως και μας κράτησαν πολύτιμη συντροφιά σε μια δύσκολη στιγμή.

Το “I AM (VR)” είχαμε την τύχη να το χαρούμε στη Μόντενα, στο VIE Festival, καλεσμένοι της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, που θα το φιλοξενήσει στους χώρους της ξεκινώντας από τις 9 Δεκεμβρίου. Διαφορετικό από τις θεατρικές της δημιουργίες, κι όμως στο ίδιο πνεύμα και με την ίδια αισθητική, το “I AM (VR)” καλεί τον μοναχικό του θεατή σε ένα προσωπικό ταξίδι. Φορώντας την κάσκα του virtual reality, βρίσκεσαι σε μια αίθουσα, όπου η ψηφιακή μορφή του εαυτού σου συναντά τις αντίστοιχες μορφές άλλων, όμως ο καθένας είναι μόνος, σε ένα προσωπικό ταξίδι. Στόχος, η άφιξη στο Μαντείο. Πολλοί οι ενδιάμεσοι σταθμοί, άλλοι έντονοι έως τρομακτικοί, άλλοι γαλήνιοι. Κοινό χαρακτηριστικό όλων, η ομορφιά. Η -αξέχαστη- εμπειρία κινείται ανάμεσα στην αναζήτηση της αυτοσυνείδησης και την ψυχεδελική φαντασίωση. Πολλά θα μπορούσα να πω και να περιγράψω, αλλά θα ήταν κρίμα να προϊδεάσω τον υποψήφιο θεατή: απλά δείτε το και θα με θυμηθείτε.

Η φόρμα του “I AM (VR)” είναι, όπως δηλώνεται άλλωστε, το virtual reality, όμως το αποτέλεσμα είναι εντελώς υβριδικό. Σίγουρα δεν είναι θέατρο: η θεατρική εμπειρία προϋποθέτει απαρέγκλιτα την παρατήρηση ενός ζωντανού σώματος -ή περισσοτέρων- που εκτίθεται στο βλέμμα των παρισταμένων, κι αυτό δεν συμβαίνει στην περίπτωσή μας. Αυτό, άλλωστε, που συμβαίνει στο συγκεκριμένο καλλιτεχνικό δημιούργημα, είναι η δική μας έκθεση σε διάφορα περιβάλλοντα φυσικά ή τεχνητά, πραγματικά ή φανταστικά. Όμως η αισθητική της Susanne Kennedy παραμένει ίδια και αναλλοίωτη σε όλα της τα έργα, όπου κι αν κατατάσσονται αυτά (ή όχι), δημιουργώντας την αίσθηση μίας, ενιαίας και αλληλοσυμπληρούμενης, καλλιτεχνικής πράξης.

Οι προβληματισμοί -εύλογοι- σίγουρα δεν έχουν να κάνουν με το υπέροχο δημιούργημα της ίδιας της Kennedy. Έχουν να κάνουν με τη συγκεκριμένη φόρμα και τον τρόπο που άλλοι ίσως να τo χρησιμοποιήσουν. Το θέατρο, από όπου προέρχεται και στο οποίο κυρίως επιδίδεται η ρηξικέλευθη Γερμανίδα σκηνοθέτις, είναι μια Τέχνη που συγκεντρώνει μια ομάδα ανθρώπων που κοιτάζουν όλοι μαζί ένα γεγονός που συμβαίνει σε ανθρώπους εκείνη τη στιγμή –μια Κοινωνία του Βλέμματος, όπως μου έλεγε κάποτε ο Ρομέο Καστελλούτσι. Υπάρχουν άλλες μορφές Τέχνης που λειτουργούν κατ’ ιδίαν –οι περισσότερες.

Υπάρχει κάτι δυσοίωνο στην προοπτική αντικατάστασης του παραστατικού γεγονότος από μια ακόμη μοναχική εμπειρία –κι αυτή υπήρξε η μοναδική δυνατότητα σε ολόκληρη την πρόσφατη περίοδο του εγκλεισμού.

Όμως το κάθε έργο Τέχνης οφείλει -και δικαιούται- να εξετάζεται μόνο του και να εκτιμάται ως αυτό που είναι. Και το “I AM (VR)” είναι μια εμπειρία μοναδική, που χαράσσεται στη μνήμη ανεξίτηλα –όσο κι αν έχουν αποδυναμωθεί από τη συνεχή κι αλόγιστη χρήση παρόμοιες φράσεις και εκτιμήσεις. Από τα πρωταρχικά, άλλωστε, που αναμένει κανείς από την Τέχνη είναι αισθητική απόλαυση, κι αυτό στη συγκεκριμένη περίπτωση επιτυγχάνεται απόλυτα. Μια μεγάλη καλλιτέχνιδα μας καλεί στον κόσμο της. Ας σπεύσουμε να τον χαρούμε. Κι ας περιμένουμε αδημονώντας την επόμενη δημιουργία της στον πιο γνώριμο, παλαιό αλλά και αναντικατάστατο, κόσμο του θεάτρου.

Εγγραφείτε στο newsletter μας

Κάθε Σάββατο θα λαμβάνετε στο e-mail σας το newsletter του ελc με τις προτάσεις μας για την εβδομάδα!

Podpourri. Ιστορίες που ακούγονται

Ακολουθήστε το ελculture.gr στο Google News

το ελculture σας προσκαλεί σε εκδηλώσεις

ΓΡΑΨΕ ΤΟ ΣΧΟΛΙΟ ΣΟΥ

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.